“Phải truy tố hình sự chủ thủy điện xả lũ gây hại cho dân”

“Nếu chủ đập không thực hiện đúng quy định phải xử lý nghiêm trước pháp luật. Hơn nữa, cũng cần tính đến xem xét trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người dân của chủ đập”, ông Huy nói và cho biết, chính quyền địa phương phải có trách nhiệm liên quan đến việc thủy điện xả lũ.

Trước câu hỏi thủy điện gây thiệt hại về tính mạng và tài sản của người dân đã thấy rõ từ nhiều năm qua nhưng chưa thấy xử lý hình sự vụ việc nào và câu chuyện đền bù thiệt hại cho người dân cũng rất gian nan. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ môi trường cho biết, căn cứ vào các nội dung, tình tiết cụ thể hoàn toàn có thể áp dụng và xử lý vụ việc theo pháp luật hiện hành.

Đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, việc tích nước, xả nước ở các thủy điện mà không báo trước đã đẩy nhân dân vào tình trạng nguy hiểm. “Vì cái lợi một vài tỷ đồng cho cá nhân những thiệt hàng trăm tỷ cho nhân dân là không thể chấp nhận được. Phải điều tra kỹ, nếu đúng như thế phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu cần thiết thì đóng hẳn đập thủy điện lại, không cho chạy thủy điện nữa hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng. Phải như thế mới được, chứ nói mà không làm thì dân khổ lắm!”, ông Đương nói.

Theo đại biểu Đương, hậu quả đã có, giờ cần phải chứng minh lỗi cụ thể của ai thì mới xác định rõ người phải chịu trách nhiệm. Cụ thể, ông Đương cho rằng cần phải giao trách nhiệm cho Bộ Công an và các cơ quan tư pháp để làm rõ những vấn đề liên quan. Sở dĩ ông Đương nói Bộ Công an phải vào cuộc điều tra để đỡ vướng mắc với địa phương. Bởi thông thường các công trình thủy điện do địa phương quản lý.

“Làm trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại thì không phải bàn cãi mà đương nhiên phải truy tố trách nhiệm hình sự. Nhân dịp này đi kiểm tra xác định trách nhiệm hành vi, hậu quả theo trình tự tố tụng, chứ không phải nói để đấy!”, đại biểu Đương nói.

Ngoài ra, theo ông Đương, Bộ Công thương cũng phải chịu trách nhiệm, bên cạnh đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng gián tiếp có liên quan.

Mưa lũ cũng làm đổ, sập, trôi 410 ngôi nhà; tốc mái, hư hỏng 1.271 ngôi nhà và ngập 425.573 ngôi nhà. Đó là chưa kể về những hậu quả sau này khi lũ đã cuốn sạch giống lúa, rau màu, cây trồng vật nuôi. Ở Bình Định, thậm chí lãnh đạo tỉnh còn cho rằng, phải hơn 10 năm nữa, người dân ở đây mới gượng dậy nổi.

Hồ thủy điện Đăk Mi 4 xả lũ gây ngập nặng vùng hạ du (ảnh: Công Bính)

Theo phản ánh của các địa phương, với việc rừng đầu nguồn bị tàn phá nhiều cộng với các thủy điện tập trung xả lũ cùng một lúc nên lũ đã dâng lên rất nhanh. Hơn nữa, khi có thông báo xả lũ thì chỉ những người dân ở gần đài truyền thanh mới biết còn đa phần đều không nghe thông tin này nên có những hộ không kịp trở tay.

Tuy nhiên, trao đổi với Dân trí chiều nay, ông Cao Anh Dũng - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công thương) cho rằng: "Vấn đề này cần phải nói một cách khách quan chứ không thể cái gì cũng đổ lỗi cho thủy điện được, mà mang tiếng cho thủy điện".

Hiện đang công tác tại miền Trung, ông Dũng dẫn chứng: "Trong đợt áp thấp này, nặng nhất là Bình Định rồi Quảng Ngãi, thế nhưng chúng ta xem, khu vực đấy làm gì có thủy điện nào đâu mà bây giờ cứ đổ oan cho thủy điện! Mưa ở trong này 500 - 700 ml tới 1 mét nước như thế làm sao mà không ngập được! Thế nên, việc này là việc của ông Trời, chứ không thể cứ đổ cho thủy điện được!" - ông Dũng nói.

Lãnh đạo Bộ Công thương cũng giãi bày: "Theo tôi thì cái gì cũng phải nói cho khách quan và cho đúng. Nếu đúng là do thủy điện xả lũ thì phải công nhận đó là lỗi xả lũ, còn đây lại là việc của ông Trời. Mong nhân dân hiểu và chúng ta cùng có biện pháp phòng tránh".

"Về phía Bộ Công thương, chúng tôi khẳng định tình trạng lũ này là do thời tiết. Chúng tôi có đầy đủ số liệu để chứng minh rằng thủy điện không những đã không gây tác hại cho vùng hạ du mà còn tham gia giảm lũ, làm chậm lũ về hạ du. Còn việc nước dâng cao như thế là do mưa quá lớn", ông Dũng cho hay.

Quang Phong - Bích Diệp