PhotoStory

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối "đặc quánh" vì sơ chế mực xà

Thực hiện: Doãn Công

(Dân trí) - Nguồn nước bị nhuộm đen, hồ tôm bỏ hoang, cây tự nhiên chết khô, người dân bị "tra tấn" bởi mùi hôi thối do các cơ sở sơ chế mực xà tại xã Cát Khánh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định.

Cây chết khô, người dân bị "tra tấn" do sơ chế mực xà (Video: Doãn Công).

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 1

Nhiều năm qua, hàng trăm hộ dân ở 2 thôn An Quang Đông và An Quang Tây, xã Cát Khánh, huyện Phù Cát (Bình Định) bức xúc vì bị "tra tấn" bởi mùi hôi thối do chất thải từ những cơ sở sơ chế mực xà tại khu vực đầm Đạm Thủy gần Cảng cá Đề Gi.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 2

Mặc dù tình trạng này diễn ra nhiều năm, chính quyền địa phương nhiều lần ra quân xử lý, thậm chí đã có lệnh cấm hoạt động, nhưng các cơ sở sơ chế mực tại xã Cát Khánh vẫn công khai hoạt động, bất chấp pháp luật.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 3

Ông Đinh Thanh Hùng (53 tuổi, thôn An Quang Tây), cho hay người dân đã phản ánh rất nhiều đến chính quyền địa phương, nhưng đến nay tình trạng ô nhiễm từ các cơ sở sơ chế mực này vẫn chưa được xử lý triệt để, gây bức xúc cho người dân.

"Đến cây đước là cây sống ở nước mặn cũng chết, huống gì con người. Mùi hôi thối quá chịu không nổi nhưng không còn cách nào khác đành chấp nhận sống chung", ông Hùng nói.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 4

Bà Phạm Thị Tâm (62 tuổi, thôn An Quang Tây, xã Cát Khánh) bức xúc: "Nằm ở trong nhà đóng kín hết cửa nhưng mùi hôi thối chịu cũng không nổi. Nhất là khoảng tháng 3-4, thời tiết bắt đầu nắng nóng, mùi hôi thối càng nghiêm trọng hơn. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân".

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 5

Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, các cơ sở sơ chế mực này đa phần nằm trong khu dân cư và ven biển Đề Gi. Hoạt động chế biến, vận chuyển diễn ra tấp nập hàng ngày.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 6

Nước thải, chất thải từ quá trình sơ chế mực được xả trực tiếp ra mương thoát nước, vùng biển Đề Gi khiến nguồn nước đổi màu đen và bốc mùi hôi thối.

Nước thải, chất thải dưới thời tiết nắng nóng khô lại, kết dính, ứ đọng trong suốt nhiều năm, bốc mùi thối nồng nặc và phát tán rộng ra môi trường.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 7
Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 8

Nhiều hồ tôm, luồng lạch, đầm nước bị "bức tử", màu nước chuyển thành đen khiến những cây sống ở vùng nước mặn như cây đước cũng chết khô.

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 9

Ông Đinh Thành Tiến, Chủ tịch UBND xã Cát Khánh (huyện Phù Cát), cho biết: "Xã đang làm thủ tục trình lên UBND huyện Phù Cát để tổ chức đối thoại dân chủ với các cơ sở trên một lần nữa. Nếu ai thực hiện đúng quy định thì tiếp tục làm, còn không đảm bảo quy định sẽ xử lý".

Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 10
Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 11
Nước đổi màu đen, cây chết khô, mùi hôi thối đặc quánh vì sơ chế mực xà - 12

Ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch UBND huyện Phù Cát cũng thừa nhận, dù năm nay huyện đã triển khai nhiều biện pháp nhưng chưa thật sự hiệu quả.

"Bước đầu đã hạn chế được các xe vận chuyển mực xà từ nơi khác đến. Đối với mực đánh bắt từ các tàu cá, chỉ có xe đông lạnh mới được vào cảng vận chuyển. Tuy nhiên, vẫn còn một số hộ đi lối tắt, dùng xe máy lén lút vận chuyển ra ngoài. Việc này huyện, xã đã phối hợp với Ban quản lý cảng cá Đề Gi để kiểm soát", ông Hưng nói.

Lãnh đạo huyện Phù Cát cũng cho biết đã chỉ đạo UBND xã Cát Khánh tăng cường kiểm tra, yêu cầu các hộ dân có hoạt động sơ chế biến mực xà ký cam kết chấm dứt hoạt động nếu không đảm bảo các quy định pháp luật…

Theo báo cáo kết luận của UBND huyện Phù Cát, trung bình các cơ sở sơ chế khoảng 2 tấn mực tươi/ngày và cho ra khoảng 0,5 tấn mực khô/ngày; mỗi tháng hoạt động 10-12 ngày, công suất khoảng 30 tấn sản phẩm/năm.

Các cơ sở không thực hiện các biện pháp xử lý chất thải, nước thải, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái. Cơ quan liên ngành huyện Phù Cát lấy mẫu nước thải tại các cơ sở này để kiểm tra, phân tích phát hiện 15 cơ sở chế biến mực xà đang xả nước thải, chất thải sơ chế mực trực tiếp ra đầm không qua hệ thống xử lý theo quy định, gây ô nhiễm nước.

Theo kết quả phân tích mẫu nước thải của 15 cơ sở này, có 5-6 chỉ tiêu trong nước thải từ hoạt động sơ chế mực vượt 3-10 lần so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải chế biến thủy sản.

Nhiều năm nay, chính quyền từ huyện Phù Cát đã ban hành 30 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với 30 cơ sở chế biến mực tại xã Cát Khánh, tổng số tiền xử phạt lên đến hơn 1,3 tỷ đồng nhưng đến nay chưa cơ sở nào nộp phạt.

Đến nay, tình trạng xả thải gây ô nhiễm môi trường vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, có thời điểm diễn biến phức tạp hơn.