Nhiều vùng nông thôn miền Bắc ô nhiễm không khí

Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa công bố Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2023 với chủ đề "Môi trường nông thôn - Thực trạng và giải pháp".

Báo cáo phản ánh thực trạng chất lượng môi trường ở nông thôn, nhận diện các nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, các vấn đề môi trường bức xúc, nổi cộm ở khu vực nông thôn trong thời gian qua cũng như nhận diện sức ép, nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường nông thôn.

Thống kê năm 2023 cho thấy trên 62 triệu người dân sinh sống ở vùng nông thôn, chiếm gần 62% dân số toàn quốc.

Kết quả quan trắc ghi nhận vùng nông thôn miền Bắc có những đợt chất lượng không khí bị suy giảm xuống mức nghiêm trọng, bụi mịn PM 2.5 tăng cao, có nơi vượt 3,5 lần giới hạn quy chuẩn.

Ô nhiễm không khí phân hóa theo vùng miền, phía Bắc thường cao hơn so với miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam.

Ở nông thôn khu vực ô nhiễm nhất là các làng nghề. Đơn cử, kết quả quan trắc tại làng nghề Lại Xuân (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng), Phong Khê, Văn Môn (tỉnh Bắc Ninh), Ninh Văn (tỉnh Ninh Bình) cho thấy chỉ số bụi lơ lửng vượt quy chuẩn có nơi gần 2 lần.

Tại Văn Môn (huyện Yên Phong, Bắc Ninh) - nơi gần làng nghề đúc nhôm Mẫn Xá - có thông số bụi mịn PM 2.5 trung bình năm liên tiếp từ năm 2020 đến nay vượt quy chuẩn.

Nơi gần khu công nghiệp như Cụm công nghiệp Phong Khê 2, Lỗ Sung (Bắc Ninh), Phong Phú (Trà Vinh) đều có chỉ số bụi mịn vượt quy chuẩn.

Theo báo cáo, ô nhiễm môi trường ở nông thôn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như hoạt động dân sinh, sản xuất nông nghiệp, chế biến nông sản thực phẩm, hoạt động làng nghề…

Mức phát sinh chất thải rắn sinh hoạt nông thôn trên cả nước năm 2023 trên 29.700 tấn/ngày; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý đạt trung bình khoảng 77,7%; 22% lượng chất thải rắn sinh hoạt còn lại bị xả thải trực tiếp ra môi trường.

Báo cáo nhận định, một số khu vực có tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý còn thấp và cách xa mục tiêu đặt ra của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 như khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (dưới 50%), Tây Nguyên (dưới 30%).

Năm 2023 mới chỉ có trên 16% làng nghề có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt yêu cầu về bảo vệ môi trường; gần 21% làng nghề có điểm thu gom chất thải rắn công nghiệp.

Phần lớn nước thải, chất thải rắn từ làng nghề bị thải trực tiếp ra hệ thống kênh, rạch chung, gây tác động xấu tới cảnh quan, làm ô nhiễm môi trường.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2023 là nguồn tài liệu quan trọng, thiết thực để các cơ quan quản lý ở Trung ương, địa phương và các nhà khoa học tham khảo trong công tác nghiên cứu, hoạch định, xây dựng và thực hiện chính sách liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường nông thôn.