Nhân sự Đại hội XIII: Vấn đề then chốt là phát hiện và sử dụng nhân tài

Nhân dịp Trung ương đang chuẩn bị cho nhân sự Đại hội lần thứ XIII của Đảng, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - ĐH Quốc gia Hà Nội đã có chia sẻ về sự chuyển giao thế hệ lãnh đạo và công tác cán bộ cấp chiến lược của Đảng.

- Phóng viên: Thời điểm chuẩn bị nhân sự cho Đại hội XIII của Đảng đúng vào thời kỳ chuyển giao thế hệ, “từ lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, được rèn luyện, trưởng thành trong những năm tháng kháng chiến, chủ yếu được đào tạo ở trong nước và tại các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, sang lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, trưởng thành trong hòa bình và được đào tạo từ nhiều nguồn, nhiều nước có thể chế chính trị khác nhau”. Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh trong bài viết “Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng”. Theo giáo sư, tại sao lại như vậy và bước chuyển giao này có ý nghĩa quan trọng như thế nào?

- GS.TSKH Nguyễn Đình Đức: Theo tôi, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhận định như vậy là hoàn toàn chính xác và khách quan về bối cảnh công tác cán bộ ở nước ta hiện nay.

Đồng thời, cũng thể hiện sự trăn trở và mong muốn của Đảng và Nhà nước ta, cũng là nguyện vọng của toàn thể nhân dân thực sự quan tâm đến việc chuyển giao thế hệ thành công, trông chờ vào đội ngũ lãnh đạo của đất nước sẽ được bầu ra trong Đại hội XIII của Đảng lần này có lý tưởng, có tình yêu và hoài bão chấn hưng đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân, có tài có đức, có bản lĩnh vững vàng và phải được tôi luyện và trưởng thành qua những khó khăn thử thách.

Theo đó, dù có hội nhập đến đâu chăng nữa cũng phải có niềm tin và trung thành tuyệt đối với lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng, đặc biệt phải biết quý trọng và gìn giữ, phát huy những thành quả và giá trị cốt lõi mà biết bao thế hệ cha anh của chúng ta đã hy sinh xương máu để có được như ngày hôm nay.

Cán bộ rất quan trọng. Bác Hồ đã từng dạy “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muốn việc thành công hay thất bại đều là do cán bộ tốt hay kém”.

- Theo giáo sư, sự chuyển giao này đang đặt ra vấn đề gì trong quản lý và sử dụng cán bộ?

- Công tác cán bộ là công tác của Đảng. Vì vậy, trước hết chúng ta phải giữ gìn sự đoàn kết và niềm tin của nhân dân với Đảng, với công tác cán bộ của Đảng như con ngươi của mắt mình. Vì Đảng bổ nhiệm sai người thì nhân dân sẽ không phục và mất niềm tin.

Thứ hai, phải hoàn thiện hệ thống luật pháp, thể chế, chính sách, để không có những kẽ hở, làm cơ sở pháp lý ngăn chặn, răn đe, phát hiện và đấu tranh, xử lý với những hiện tượng tha hóa, biến chất, vi phạm pháp luật của những cán bộ thiếu gương mẫu, cậy chức, cậy quyền.

Thứ ba, công tác đề bạt và bổ nhiệm cán bộ phải thực hiện công khai, công tâm, công bằng, minh bạch, dân chủ. Chọn đúng người, sử dụng đúng năng lực, giao đúng việc, đánh giá chính xác và công tâm năng lực và cống hiến của cán bộ là cái gốc của sự đoàn kết nhất trí.

Thứ tư, thời đại ngày nay là thời đại của Cách mạng công nghiệp 4.0 và Xã hội 5.0, khi mà những tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ và nền kinh tế số hóa, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và Internet làm cho nền văn minh của xã hội loài người phát triển nhanh chưa từng có và ngày càng thông minh. Thách thức rất nhiều nhưng cơ hội cũng rất lớn cho mọi cá nhân, mọi tổ chức và mọi quốc gia.

Nhân tài là nguồn lực quan trọng nhất của đất nước và quốc gia nào nắm trong tay nguồn lực này, sẽ có thế mạnh cạnh tranh và bứt phá. Vì vậy, Đảng và Nhà nước, cũng như các tổ chức, doanh nghiệp đều phải chú trọng việc phát hiện và sử dụng nhân tài.

Thứ năm, phải xem công tác cán bộ không chỉ là công tác của Đảng, mà phải có sự tham gia và giám sát của quần chúng nhân dân; biết dựa vào dân. Nhân dân cùng với Đảng phát hiện cán bộ tốt, những cán bộ tài năng và phát hiện, đào thải những cán bộ tha hóa, biến chất một cách thường xuyên, liên tục và kịp thời.

- Vậy phải chuyển giao như thế nào để đáp ứng yêu cầu cán bộ trong tình hình mới?

- Để chúng ta không bị hụt hẫng, sự chuyển giao cần có sự chuyển tiếp và kế cận, mạnh dạn nhưng cũng không nóng vội.

Trẻ hóa trong mỗi cấp ủy là cần thiết, song một số bài học từ những nhiệm kỳ gần đây cho thấy trong bối cảnh kinh tế thị trường, việc thực hiện trẻ hóa cán bộ, luân chuyển một cách “hình thức”, nóng vội, đề bạt và giao trọng trách khi cán bộ chưa đủ chín, chưa đủ thử thách, dẫn đến phạm phải sai lầm, để lại hậu quả lớn và tiêu cực.

Do đó, việc chuyển giao phải từng bước, từng nấc, đi đôi với giao công việc để thử thách, phát hiện năng lực, sở trường, phẩm chất - từ đó hiểu và đánh giá đúng cán bộ. Cần có cơ cấu hợp lý của các thế hệ trong đội ngũ lãnh đạo, cả về độ tuổi và kinh nghiệm, sự từng trải; phải luôn luôn quan tâm bồi dưỡng và dìu dắt thế hệ trẻ là việc làm rất quan trọng và cần thiết.

Mặt khác, công tác bổ nhiệm cán bộ, nhân tài không chỉ nằm trong quy hoạch của Đảng mà cũng phải khơi dậy và mạnh dạn sử dụng những tài năng được phát hiện, nảy nở từ quần chúng.

Đảng và Nhà nước, cả hệ thống chính trị và mỗi chúng ta phải không ngừng đổi mới, giữ vững những nguyên tắc bất biến nhưng cũng phải tôn trọng và phù hợp với những quy luật phát triển biện chứng khách quan để luôn nắm bắt được kịp thời những cơ hội cho đất nước phát triển nhanh và mạnh.

Các tiêu chí cán bộ cấp chiến lược cũng cần điều chỉnh cho phù hợp: phải là những người vừa có tài lại vừa có đức; thực sự là những tấm gương cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư.

Bên cạnh đó, còn phải là những người dám nghĩ, dám làm, dám tiên phong và chịu trách nhiệm, biết chấp nhận và sử dụng những người khác mình để cơ quan, tổ chức đoàn kết và phát huy được mọi nguồn lực và thế mạnh để phát triển.

Đặc biệt là bên cạnh  những kiến thức, chuyên môn, thì sự từng trải, kinh nghiệm, bản lĩnh và thử thách từ thực tiễn rất quan trọng.

Tôi rất tin tưởng lớp cán bộ trẻ ngày nay, với những nguyên tắc và tiêu chí đã được lựa chọn như trên, sẽ không ngừng tu dưỡng, phấn đấu, có đầy đủ năng lực và phẩm chất để gánh vác những trọng trách mà Đảng và nhân dân tin tưởng, giao phó.

- Xin trân trọng cám ơn Giáo sư!