“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới

Thứ năm, 07/05/2009 - 09:01

(Dân trí) - Tập thể giáo viên và lãnh đạo trường Đại học KHTN (ĐH Quốc gia Hà Nội) vừa gửi đến <i>Dân trí</i> lời đề nghị giúp họ đưa “người ẩn danh”, đồng tác giả của quá trình khám phá hang động lớn nhất thế giới, ra “ánh sáng” vì đó là niềm tự hào của họ.

Trước đó, dư luận chỉ biết những người khám phá ra hang động Sơn Đoòng là đoàn thám hiểm Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh.

“Một loạt bài về việc phát hiện hạng động lớn nhất thế giới ở Quảng Bình. Đây là hợp tác giữa trường mình và Hội Hang động Hoàng gia Anh. Thế nhưng tất cả các bài viết ấy chẳng đả động gì đến trường mình cả. Tủi thân quá” - Th.s Trịnh Thị Thúy Giang, Trưởng phòng công tác chính trị và công tác học sinh sinh viên, tâm sự.

Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin được trích đăng tài liệu do trường ĐH Khoa học tự nhiên cung cấp về kết quả khảo sát và tìm kiếm hang động tại Quảng Bình năm 2009:

Khuyến cáo của đoàn khảo sát: "Hang động Sơn Đoòng không phải hang có thể dành cho du lịch, do đường đến hang khó khăn, địa hình trong hang phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ sập đổ".

“Chương trình hợp tác nghiên cứu và khảo sát hang động Việt Nam giữa Khoa Địa lý, Trường Khoa học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội với Hội hang động Hoàng gia Anh đã được thực hiện thành công qua nhiều năm. Tiếp nối hợp tác này, trong thời gian từ 29/3 đến 23/4/2009, Khoa đã cùng Đoàn thám hiểm hang động thuộc Hội hang động Hoàng gia Anh tiếp tục tổ chức khảo sát hang động trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.

Theo kế hoạch, đoàn tiếp tục khảo sát và tìm kiếm những “khoảng trống” còn lại trên bản đồ của hai hệ thống hang Phong Nha và hang Vòm thuộc địa bàn huyện Bố Trạch, đồng thời tiến hành khảo sát và tìm kiếm các hang động mới ở khu vực huyện Minh Hoá. Đặc biệt trong đợt khảo sát này, đoàn mang theo thiết bị lặn để xác định đoạn hang ngầm ở phần đầu nguồn của hang Vòm và tại khu vực nước mọc ở đầu nguồn sông Chày.

Sau gần 4 tuần khảo sát, đoàn đã phát hiện thêm 22 hang mới, với tổng chiều dài đo được là 13,1 km và nâng tổng chiều dài của hệ thống hang Phong Nha từ 53,7km (kết quả đo cho đến năm 2007) lên 62,2km.

Điểm quan trọng nhất trong đợt khảo sát này là đoàn đã khám phá ra thêm hai cái nhất, một cái nhất cho tỉnh Quảng Bình và một cái nhất cho thế giới. Vực Tằm ở khu vực Đại Ả, cách km18 của đường 20 khoảng 3 giờ đi bộ (có toạ độ x=634421, y=1933437), từng được xác định có độ sâu rất lớn sau lần khảo sát đầu tiên năm 2007, lần này đã đo được độ sâu trên 170m nhưng vẫn chưa kết thúc. Đến thời điểm này, đây được xác định là hang có độ sâu lớn nhất ở khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng.

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 1

Đường xuống hang Tằm

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 2

Hang Tằm

Hang quan trọng thứ hai là hang Sơn Đoòng nằm trong khối đá vôi ở giữa khu vực hang Én, hang Khe Ry và hang Thung - nơi đứt quãng còn lại của hệ thống hang Phong Nha chưa được khảo sát từ nhiều năm nay. Dưới sự giúp đỡ của một người dân địa phương tên là Hồ Khanh, sau khi đi bộ gần 3 giờ đồng hồ từ hang Én đoàn đã tìm đến được chiếc hang hết sức đặc biệt này.

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 3

Hang Én

Sau khi tiến hành khảo sát và đo vẽ, kết quả đạt được làm cả đoàn hết sức bất ngờ. Cửa hang Sơn Đoòng chỉ rộng khoảng 20m, cao 30-40m, nhưng khi vào bên trong thì cảnh tượng hoàn toàn khác. Chiều cao của hang vô cùng ấn tượng, trung bình đạt 150m, có nơi cao trên 200m, cùng với chiều rộng trên 150m, khiến người vào có cảm tưởng chiếc hang đã làm rỗng hoàn toàn cả khối núi đá vôi khổng lồ.

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 4

Dáng vẻ khổng lồ bên trong của hang Sơn Đoòng

Tổng chiều dài của hang đo được là 6,5km và còn chưa kết thúc. Hang có địa hình khá phức tạp, có nhiều khối đá vôi sập đổ, nhiều đoạn khe dốc, nước chảy rất xiết. Ngoài dáng vẻ khổng lồ, hang Sơn Đoòng còn có những điểm rất độc đáo khác. Do bị sập đổ lên đến gần phần đỉnh của khối núi, nhiều đoạn trên trần hang có lỗ thủng thông với bên ngoài, nhờ vậy thực vật có thể phát triển. Có những cây mọc vươn cao tới hàng trăm mét.

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 5

Hang Sơn Đoòng có nhiều đoạn khe dốc, nước chảy rất xiết

Nét đặc biệt nữa là bên trong hang có những đoạn xuất hiện sương mù dày đặc, và cùng với đặc điểm rộng lớn, đã làm cho việc chụp ảnh của đoàn gặp nhiều khó khăn.

Điểm đặc biệt thứ 3 là hang có cấu trúc dạng tuyến rất thẳng (theo phương kinh tuyến), chính bởi vậy có thể nhìn thông ra ngoài cửa hang từ khoảng cách rất xa, đồng thời tạo ra cảm giác về đoạn đường đến cửa rất gần, trong khi thực tế phải đi mất rất nhiều thời gian mới tới nơi.

“Người ẩn danh” trong hành trình phát hiện hang lớn nhất thế giới - 6

Hang Sơn Đoòng có kích thước gấp 5 lần Phong Nha

Theo kết quả đo vẽ bước đầu, hang Sơn Đoòng có kích thước lớn gấp 5 lần hang Phong Nha và được đánh giá là hang lớn nhất thế giới hiện nay, vượt qua hang Deer ở Malaysia. Về vị trí chính xác của của hang và sơ đồ cấu trúc hang sẽ được chúng tôi công bố trong thời gian gần nhất sau khi đã xử lý xong tài liệu đo đạc. Song chúng tôi cũng khuyến cáo, đây không phải hang có thể dành cho du lịch, do đường đến hang khó khăn, địa hình trong hang phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ sập đổ”.

Howard Limbert (Đoàn hang động Hoàng gia Anh)

Nguyễn Hiệu (Khoa Địa lý, Trường ĐH KHTN, ĐHQG Hà Nội)