Một dòng kênh bị bức tử nghiêm trọng đang kêu cứu

Ô nhiễm kinh hoàng

Thôn 7 xã Tăng Tiến (Việt Yên - Bắc Giang) là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ vấn nạn ô nhiễm môi trường nước trầm trọng tại dòng kênh Liêm Xuyên. Suốt từ đầu thôn đến cuối thôn, một thứ mùi tanh lợm giọng và hôi thối nồng nặc bốc lên từ thứ nước đen quánh, sùi bọt bong bóng ngày đêm hành hạ người dân.

Với trên 500 hộ dân, gần 2.000 nhân khẩu nằm tiếp giáp với cánh đồng làng chạy dọc theo dòng kênh, thôn 7 bị bao bọc thành một vùng đất tách biệt nên mọi nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trên cánh đồng hơn 200 mẫu ruộng cùng với các hoạt động chăn nuôi và sinh hoạt của người dân đều được bơm trực tiếp từ dòng kênh Liêm Xuyên.

Bước vào thôn, chúng tôi đã tận mắt chứng kiến cảnh những người dân đang túm tụm lại vớt cá chết dọc theo mảnh ao làng nước đã quánh đen lại. Một nhóm khác chừng chục người dân đang cố gắng dọn vệ sinh, khơi thông cống rãnh để cứu vớt môi trường sống của làng. Anh Lương Ngọc Tiến vừa vớt cá chết vừa bức xúc: “Tình trạng ô nhiễm môi trường tại thôn chúng tôi bắt đầu từ năm 2003 khi Công ty TNHH giấy Bắc Hà bắt đầu hoạt động, xả thẳng nguồn nước thải ra đầu dòng kênh Liêm Xuyên làm hàng chục vạn con tôm cá phải “lìa đời” vì không sống nổi”

Ông Nguyễn Huy Đức - Trưởng thôn 7 chỉ một ống cống đang tạm ngừng xả thải gây ô nhiễm môi trường.

Ông Nguyễn Huy Đức - Trưởng thôn 7 vừa kể chúng tôi nghe vừa đưa tay chỉ  ra phía cánh đồng cho biết: “ Nhiều năm gần đây, nguồn nước ô nhiễm đã làm cho đất hỏng, năng suất lúa của chúng tôi bị giảm mạnh. Trên cánh đồng giờ đến con đỉa là loại sống dai nhất cũng đã chết sạch nói gì cây lúa. Chính vì thế mà một diện tích lớn trên cánh đồng bị mất trắng”.

Ông Đức cho rằng, từ khi Công ty TNHH giấy Bắc về sản xuất tại địa phương nên mới xẩy tình trạng ô nhiễm nặng nề như thế. Và người dân thôn 7 đã gửi rất nhiều đơn kiến nghị, kêu cứu lên cơ quan chức năng để giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết vấn đề một cách triệt để.

Điều đáng nói là tất cả những nguồn nước giếng khơi trước đây của người dân thôn 7 trước đây vốn trong xanh giờ đã bị hỏng hoàn toàn. Sau một thời gian dài trực tiếp sử dụng nước ô nhiễm để sinh hoạt, giờ nhiều người đã phải lấp giếng, xây bể nước mưa nhưng đa phần người dân thôn 7 chỉ biết trông chờ vào nguồn nước sạch từ trạm nước của thôn. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là trạm nước sạch cả thôn đang dùng ấy lại nằm ngay sát với ao làng đặc quánh mà người dân ngày nào cũng phải vớt cá chết.

Ông Thân Đức Bộ - Trưởng trạm bơm thôn 7 bức xúc chỉ một cống xả thải của Công ty Giấy thải ra.

Theo ông Thân Đức Bộ - Trạm trưởng trạm bơm thôn 7 cho biết thêm: “dòng kênh Liêm Xuyên giao cắt với sông Thương để lấy nước tưới tiêu cho toàn bộ việc sản suất và sinh hoạt của khu vực rộng lớn này. Cứ mùa khô cấp nước, mùa mưa tiêu nước. Vì vậy, mùa mưa khoảng tháng 7, tháng 8 nước lại ào ạt từ cuối kênh đổ về sông Thương cuốn theo tất cả nguồn nước cực kỳ ô nhiễm này đổ thẳng ra sông Thương”.

Cách thôn 7 một cánh đồng nhưng người dân thôn Liêm Xuyên - Song Khê - thành phố Hà Nội ngoài chịu nỗi kinh hoàng nước thối đen còn phải “sống dở chết dở” với những cột khói đốt băng dính từ Công ty TNHH giấy Bắc Hà thải ra. Người dân nơi đây than rằng, chỉ có Thanh niên còn chịu được chứ các ông già bà cả và trẻ con thì không thể chịu nổi, phải đối phó bằng cách đóng chặt cửa hoặc là mở tung cửa chạy ra ngoài ngõ ngồi mới đỡ.

“Để giải quyết tình hình, người dân chúng tôi đã tìm đến gặp đại diện công ty để phản đối việc đốt khói gây ảnh hưởng thì họ lại chuyển sang cho đốt vào ban đêm, thật hết nói” - người dân than vãn.

Công ty TNHH giấy Bắc Hà chưa công khai hệ thống xử lý môi trường

Theo chỉ dẫn của người dân, PV Dân Trí đã được “mục kích sở thị” hệ thống cống xả thải của Công ty TNHH giấy Bắc Hà. Hệ thống gồm 3 cống cách nhau chừng hơn 10m đổ thẳng ra kênh Liêm Xuyên. Trong đó, hai cống “nằm im”. Cống còn lại, một thứ nước màu nâu đen. Sủi bọt trắng bốc mùi kinh khủng vẫn cứ chảy…đều đều.

Khu vực dòng kênh xung quanh những cống xả thải liên tục nổi lên những chùm bong bóng khí có mùi tanh tanh và hôi hôi. Theo quan sát, chúng tôi không thấy còn dấu hiệu của một sinh vật sống nào còn tồn tại ở đây. Ném một viên đá xuống lòng kênh chỉ thấy xunh quanh văng ra thứ bùn loãng đen như nhựa đường và viên đá nhanh chóng chìm nghỉm.

Khói được công ty Giấy đốt gây ảnh hưởng đến nhiều hộ dân.

Ông Nguyễn Minh Sao - Giám đốc Công ty TNHH giấy Bắc Hà đã mang 3 chai nước có niêm phong của Trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang ra khẳng định với phóng viên: “Mẫu nước thải lấy từ cống xả thải của công ty chúng tôi…trong veo thế này cơ mà?!”.

Ông Sao nói thêm, việc ô nhiễm tại dòng kênh Liêm Xuyên và khu vực dân cư là do các trại lợn, các nhà máy khác xung quanh địa bàn chứ không phải do công ty ông gây ra. Còn việc đốt khói gây ảnh hưởng đến người dân, ông Sao nói rằng ông chỉ cho công nhân trong công ty thu gom rác xung quanh nhà máy để đốt mà thôi.

Ông Hoàng Văn Trung - thôn Liêm xuyên bên hố giếng khơi vừa lấp vì không dùng cho sinh hoạt được.

Cho biết về sự việc, ông Vũ Đức Phượng - Giám đốc trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang cho biết: Kết quả chung khi phân tích mẫu nước thải tại công ty TNHH giấy Bắc Hà cho thấy tình trạng ô nhiễm môi trường tương đối lớn với nhiều chỉ số vượt quá giới hạn quy định cao gấp từ 1 đến 2 lần. Nước thải từ công ty chỉ qua một bể lắng và được đổ trực tiếp ra môi trường.

Ông Giáp Tuấn Thơ - Phó chánh Thanh tra, Sở Tài Nguyên & Môi trường tỉnh Bắc Giang thì khẳng định rằng, theo nguyên tắc, doanh nghiệp phải đảm bảo việc xử lý chất thải mới được đi vào hoạt động. Nhưng đến nay Công ty TNHH giấy Bắc Hà vẫn chưa công khai hệ thống xử lý môi trường theo quy định.

Ông Thơ cho biết, để giải quyết sự việc, ngày 25/2/2011, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Bắc Giang đã ký công văn số 01/QĐ - VPHC quyết định xử phạt hành chính Công ty TNHH giấy Bắc Hà số tiền 15.250.000đ vì việc gây ô nhiễm môi trường và yêu cầu nhanh chóng khắc phục sự việc.

Theo ông Thơ, từ năm 2004 đến nay, trong các bản cam kết, phía công ty vẫn luôn ghi rằng đang xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhưng vẫn chưa thực hiện đầy đủ.  Để giải quyết những vi phạm của công ty theo phản ảnh của nhân dân, chúng tôi sẽ đề nghị cơ quan có thẩm quyền liên quan sớm vào cuộc để làm rõ và xử lý theo pháp luật.

Anh Thế - Quốc Đô