Lý thú chợ tình trung du Bắc bộ
(Dân trí) - Hiếm có mảnh đất nào nơi vùng trung du Bắc bộ lại có một lễ hội lý thú và đặc sắc như lễ hội Nõ Nường tại làng Trám (Tứ Xã - Lâm Thao - Phú Thọ), được tổ chức vào đêm 11 rạng sáng 12 tháng Giêng hàng năm...
Lễ hội đầu xuân này có khá nhiều tên để nhớ: “Linh tinh tình phộc”, hội Trám... nhưng bất cứ cái tên nào cũng đều khiến người ta ngạc nhiên bởi những câu chuyện gắn với đề tài đầy nhạy cảm mà đối với văn hóa làng xã Bắc bộ là điều tế nhị, luôn né tránh...
“Người đàn ông cầm linh vật biểu tượng cho nam tính (nõ) lấy đà chọi vào biểu tượng cho phái nữ (nường) ba lần, tạo nên những tiếng “phộc” chắc khoẻ. Mọi người ai nấy đều hân hoan ra mặt bởi một năm mới hứa hẹn đầy may mắn”...
Và ngay cả những màn diễn xướng trong lễ hội Nõ Nường cũng mang đầy màu sắc phồn thực, ẩn chứa trong những lời ca, điệu nhạc...
Lễ hội với những nhân vật chính là người dân trong xã
...những màn diễn xướng mang đậm màu sắc phồn thực
Chính vì vậy, lễ hội trò Trám gây ấn tượng cho người xem...
... nhất là các bạn trẻ tay trong tay
Trò Trám trở thành nơi gặp gỡ của nam nữ thanh niên bởi sự tò mò của tuổi trẻ
Những đôi trai gái tự tình trong trời mưa đợi xem lễ mật
Xung quanh miếu trò đã tập trung đông đảo thanh niên nam nữ...
Những lời ca hát trong màn diễn xướng đầy lí thú của hội Trám đều mang những hàm nghĩa phồn thực
Loa loa loa... Hai bên hàng sứ dãn ra
Để cho chúng tôi còn đi đánh ... Lờ
Người ta câu bể câu sông
Tôi nay câu lấy con ông cháu bà
Người ta câu diếc câu rô
Tôi nay câu lấy một cô chưa chồng
Người thời đi cấy lấy công
Tôi đây đi cấy lấy ông chủ nhà
Tôi đây đi cấy lấy ông chủ nhà
Đi cấy thì gốc chổng lên
Ngọn thời cắm xuống mới nên mùa màng
Cao trào của hội Trám là lễ mật với hai linh vật được cất kỹ cả năm...
Cao trào của hội Trám là lễ mật với hai linh vật được cất kỹ cả năm...
... được trao cho đôi vợ chồng mà các bậc trưởng thượng lựa chọn...
Sau những tiếng hô: "Linh tinh tình phộc" hai vợ chồng thực hiện những màn "lễ nghi",
sau đó nam nữ tham gia lễ hội vui vẻ kéo nhau ra đồng "tháo khoán"
... Nhưng đó là ngày xưa. Bây giờ, dù không còn chuyện "tháo khoán"
nhưng cuộc vui vẫn đầy náo nhiệt với sự tham gia của nam nữ thanh niên.
Việt Hưng