Lan đột biến có thể "sản xuất" hàng loạt, lý do gì lại có giá chục tỷ?

Liên quan đến những thông tin giao dịch lan đột biến giá trị chục tỷ, trăm tỷ đồng náo loạn mạng xã hội thời gian qua, theo GS.TS Lê Huy Hàm, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), lan đột biến không quá quý hiếm như lời đồn thổi, những cuộc giao dịch thời gian qua có thể là "chiêu" thổi giá.

GS.TS Lê Huy Hàm cho biết, việc xác định được các loại lan đang giao dịch trên thị trường có phải lan đột biến thực sự hay chỉ là lai hai màu không đơn giản.

"Ngay cây lan của cùng một giống nó đã có sự khác nhau rồi, chỉ cần xác định ADN là sẽ thấy sự khác nhau ấy, và sự khác nhau có thể biểu hiện hoặc không biểu hiện ra. Do vậy, xác định lan đột biến hay không là một cuộc tranh luận vô tận", GS.TS Lê Huy Hàm cho biết.

Ông phân tích tiếp, một giống lan hai màu lai với nhau ra con lai, cũng có thể coi là một dạng đột biến; trong tự nhiên cũng có thể xuất hiện những cây lan có màu khác đi so với những cá thể khác cũng là đột biến, điều này có thể hình thành do quá trình tự lai. 

Trong khi chúng ta còn chưa xác định được thế nào là lan đột biến thì có một thực tế là ở nhiều địa phương, "cơn sốt" lan đột biến đang khiến nhiều nhà quản lý, lực lượng chức năng đau đầu.

"Đại diện Công an Hòa Bình từng chia sẻ với tôi, ở địa phương, từ bà quét rác đến ông xe ôm, ông nông dân đều nói về lan đột biến, đã có những người đầu tư cả tài sản lớn tích cóp vào loại cây này, tình hình an ninh trật tự rất phức tạp do kiện cáo, trộm cắp liên quan đến lan đột biến", GS.TS Lê Huy Hàm chia sẻ.

Theo quan điểm của GS.TS Lê Huy Hàm, lan đột biến không phải cái gì quá quý hiếm mà chỉ có yếu tố lạ. Cũng giống như con gà, có con gà mái mơ, có con màu lông mật, có con đuôi dài, có con đuôi ngắn.

Lan đột biến chỉ thực sự mang lại giá trị kinh tế khi nhân giống hàng loạt sản xuất công nghiệp như lan hồ điệp, từng bước hình thành nền công nghiệp hoa lan.

"Chúng ta hoàn toàn có thể nhân cấy các giống lan đột biến bằng công nghệ In Vitro. Các nước có nền công nghiệp hoa lan phát triển như Thái Lan, Trung Quốc đều áp dụng công nghệ này. Các phòng nuôi cấy mô của Việt Nam nếu có đơn đặt hàng họ cũng hoàn toàn có thể làm được", GS.TS Lê Huy Hàm cho biết.

Nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp cảnh báo, người dân nên hết sức thận trọng, tỉnh táo không nên lao vào "cơn lốc" lan đột biến. Ông cho rằng các giao dịch lan đột biến có thể đang bị thổi giá. 

"Ví dụ người này bán cho người kia chậu lan đột biến giá 10 tỷ đồng, nhưng nếu như bạn có 10 tỷ thật chắc không muốn mang lên Facebook khoe", GS.TS Lê Huy Hàm nói và đưa ra phán đoán "Có thể những cuộc giao dịch lan đột biến tiền tỷ tung lên mạng xã hội là giả, nhằm tăng giá trị không đúng về lan đột biến".