Làm cao tốc, Phó Thủ tướng chỉ đạo "thiếu cát sông dùng cát biển thay thế"

Chiều 11/5, tại Vĩnh Long, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà làm việc với các địa phương để giải quyết vật liệu san lấp cho các dự án giao thông trọng điểm khu vực phía Nam. 

 Địa phương lo rủi ro khi áp dụng cơ chế đặc thù

Với ý kiến của địa phương đưa ra về tình hình thiếu cát phục vụ các dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (trục dọc), cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (trục ngang), đường Vành đai 3 (TPHCM)..., Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhất trí chỗ nào thiếu cát sông sẽ sử dụng cát biển thay thế. 

"Dự án cao tốc nào đang thiếu cát, Bộ GTVT chuyển hết sang sử dụng cát biển, không làm cát sông nữa", Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Cát biển cấp cho dự án cao tốc nằm trong cơ chế đặc thù nên Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương có cát biển triển khai thủ tục cung cấp phục vụ xây cao tốc theo cơ chế đặc thù.

Lãnh đạo Chính phủ gợi ý nếu cần thiết, có thể thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành để giám sát việc cấp phép các mỏ cát.

Về vấn đề cát biển, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu nói địa phương không có khả năng quản lý khai thác ngoài khơi. Từ đó, ông kiến nghị Phó Thủ tướng chỉ đạo giao Cảnh sát biển là đơn vị quản lý đối với nguồn tài nguyên này.

Cũng theo ông Lâu, Nghị quyết 106 của Quốc hội chỉ có 21 danh mục dự án được áp dụng cơ chế đặc thù, không có quy định chính sách đặc thù đối với hoạt động khai thác cát biển để làm vật liệu phục vụ cho cao tốc. 

Vì vậy, ông đặt vấn đề về cơ sở pháp lý của việc áp dụng cơ chế để khai thác cát biển phục vụ cho cao tốc.

"Sóc Trăng cũng rất quyết liệt, quyết tâm thực hiện theo chỉ đạo nhưng rất mong Chính phủ và các bộ ngành quan tâm, giúp đỡ để việc triển khai thực hiện đúng quy định pháp luật, tránh rủi ro về sau", ông Lâu chia sẻ.

Ông Dương Tấn Hiển, Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Cần Thơ, cho biết dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đoạn đi qua địa bàn Cần Thơ dài hơn 37km.

Công trình khởi công tháng 6/2023, đến tháng 4/2024 mới được cấp mỏ cát ở Bình Phước Xuân (An Giang) với trữ lượng mỏ hơn 3,2 triệu m3, trữ lượng khai thác 2,4 triệu m3. Nhu cầu Cần Thơ sử dụng để xây cao tốc là 7 triệu m3. Như vậy, khối lượng cát còn thiếu khoảng 4,7 triệu m3, địa phương đang cùng nhà thầu tìm kiếm. 

Về việc Phó Thủ tướng chỉ đạo sử dụng cát biển thay thế, ông Hiển kiến nghị Chính phủ có văn bản hướng dẫn cụ thể để địa phương không bị vướng mắc khi triển khai. 

Công suất khai thác ở các mỏ cát còn rất thấp

Theo báo cáo của Bộ GTVT, công suất khai thác ở các mỏ cát tại An Giang, Đồng Tháp còn rất thấp so với tiến độ dự án đề ra.

Cụ thể, tổng nhu cầu cát cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau khoảng 18,5 triệu m3, đến nay, các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã xác định nguồn cung và cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác 16/18,5 triệu m3, còn thiếu 2,98 triệu m3 (tỉnh An Giang 1 triệu m3; tỉnh Vĩnh Long 1,98 triệu m3). 

Theo Bộ GTVT, cần có giải pháp như cấp thêm mỏ mới, tăng công suất các mỏ để bổ sung công suất khai thác.

Đối với nguồn vật liệu cát biển, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành dự án "Đánh giá tài nguyên khoáng sản, phục vụ khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng ĐBSCL" và bàn giao kết quả cho UBND tỉnh Sóc Trăng, với trữ lượng khoảng 145 triệu m3, điều kiện khai thác khả thi và có thể chuyển sang giai đoạn thăm dò khai thác.

Về công bố kết quả thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường, Bộ GTVT đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố, các chủ đầu tư kết quả thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường.

Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ xem xét cấp thêm mỏ cho các dự án theo cơ chế đặc thù để tăng công suất khai thác, đủ cung ứng theo tiến độ thi công; ưu tiên điều chuyển một phần khối lượng cát (đã xác định được nguồn) từ các dự án có thời gian hoàn thành vào năm 2026 cho các dự án có yêu cầu hoàn thành sớm hơn.