Kỳ I: Thiếu nhà công vụ phải bố trí… khách sạn

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, quỹ nhà ở công vụ hiện nay có tổng diện tích là hơn 300 nghìn m² sàn. Trong đó, số lượng biệt thự được bố trí làm nhà ở công vụ là 49 nhà, chiếm 0,8% số lượng nhà ở công vụ. Tất cả đều là biệt thự hạng III hoặc biệt thự hạng II.

Các biệt thự hạng II đều do các cơ quan Trung ương quản lý. Hầu hết các biệt thự đều được xác định là có chất lượng khá tốt. Số lượng căn hộ nhà chung cư được bố trí làm nhà công vụ là hơn 1.000 căn, chiếm 17% số lượng nhà ở công vụ, có chất lượng đảm bảo.

Còn lại một tỷ lệ lớn chiếm hơn 82% là số căn hộ của nhà một tầng nhiều gian nhà được bố trí làm nhà ở công vụ với gần 5.300 căn, hầu hết được xác định là có chất lượng trung bình.

Có thể nói, dạng nhà ở 1 tầng nhiều gian có tỷ lệ chất lượng thấp hơn so với biệt thự và nhà chung cư với số lượng tập trung ở 2 đơn vị là Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.

Riêng đối với nhà ở cho giáo viên, hầu hết đều là nhà 1 tầng (cấp IV) được bố trí rải rác ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, có chất lượng trung bình kém.

Liên quan đến việc quản lý sử dụng, hầu hết những nhà ở công vụ được xây dựng trong thời gian gần đây đều có hồ sơ nhưng chưa cập nhật đầy đủ những thay đổi khi sửa chữa, cải tạo.

Đối với các loại nhà tiếp quản từ chế độ cũ hoặc được tiếp nhận khi thực hiện chính sách về quản lý nhà đất và nhà ở xây dựng trước năm 1992, do khi giao nhận không có hồ sơ và khi quản lý cũng không thực hiện việc đo vẽ lập lại hồ sơ nên hầu hết là chưa có đầy đủ hồ sơ để thực hiện việc quản lý sử dụng theo quy định.

Thiếu nhà phải bố trí... khách sạn

Bộ Xây dựng cho biết, vì không có quỹ nhà ở công vụ, nhiều đơn vị đã phải bố trí nhà khách, khách sạn thay cho nhà ở công vụ, từ đó gây lãng phí và không đảm bảo điều kiện về công năng, an ninh và an toàn.

Nhiều nhà ở công vụ bố trí cho các đối tượng là cán bộ, chiến sỹ thuộc lực lượng vũ trang không đảm bảo được tiêu chuẩn sử dụng cả về diện tích và tiện nghi.

Cũng do không có đủ cơ cấu về loại nhà và diện tích nên một số trường hợp phải bố trí nhà ở có diện tích lớn hơn tiêu chuẩn, hoặc không thực hiện được việc điều chuyển đối với trường hợp đã được bố trí nhưng diện tích sử dụng lớn hơn so với tiêu chuẩn quy định, gây lãng phí trong sử dụng trong khi quỹ nhà ở công vụ còn chưa đáp ứng đủ nhu cầu.

Qua khảo sát cho thấy, có một số nhà ở công vụ đã đảm bảo được yêu cầu về an ninh, trật tự và an toàn với điều kiện về kết cấu hạ tầng khá tốt, đó là những nhà ở bố trí cho cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước (có vị trí nằm ở trung tâm chính trị Ba Đình) và một số nhà ở công vụ bố trí cho các đồng chí Lãnh đạo của Chính phủ (phần lớn là nhà chung cư, được quy hoạch một khu riêng biệt).

Số còn lại hầu hết các nhà ở công vụ chỉ đảm bảo các yêu cầu về an ninh, an toàn nhưng chưa đảm bảo các điều kiện về kiến trúc và môi trường, chưa thuận tiện để tiếp cận với hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, đặc biệt là nhà ở công vụ bố trí cho cán bộ, chiến sỹ các lực lượng vũ trang và nhà công vụ cho giáo viên.

Đặc biệt, trong thời gian qua, việc xử lý với những trường hợp cơi nới, lấn chiếm phần sở hữu chung trong khu nhà ở công vụ chưa được cơ quan quản lý thực hiện triệt để, từ đó đã ảnh hưởng đến việc sử dụng của những người sử dụng khác, ảnh hưởng xấu đến kiến trúc của nhà ở công vụ và cảnh quan đô thị...

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, tổng quỹ nhà ở công vụ trong cả nước hiện nay chỉ đáp ứng được 20,2% so với nhu cầu của cả nước, cần xây dựng thêm khoảng gần 3,4 triệu m² sàn để đáp ứng cho khoảng 124.100 người thuộc diện thường xuyên được bố trí nhà ở công vụ.

Bên cạnh đó, phải hoàn thiện lại hệ thống quản lý nhà ở công vụ một cách có hiệu quả. Và để làm được việc này đòi hỏi phải có một đề án tổng thể về phát triển nhà ở công vụ.