Kiến nghị dành 5.570 tỷ đồng nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh

Tại cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 10/3, ông Nguyễn Duy Lâm - Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải trình bày Báo cáo bổ sung, làm rõ một số nội dung về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013 đến năm 2020 - 2021 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Báo cáo nêu rõ, dự án đường Hồ Chí Minh được khởi công xây dựng năm 2000. Theo Nghị Quyết số 66, đến năm 2020 hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau), quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km.

Đến nay, tuyến đường đã hoàn thành 2.362 km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang triển khai đầu tư 211 km; còn lại khoảng 171 km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.

Trong đó, khu vực phía Bắc, từ Pắc Bó (Cao Bằng) đến Chợ Bến (Hòa Bình) dài khoảng 273 km, đã hoàn thành 134 km, đã bố trí vốn và đang triển khai 23 km, chưa triển khai hai dự án thành phần với tổng chiều dài khoảng 116 km/tổng mức đầu tư 6.974 tỷ đồng.

Khu vực miền Trung từ Hòa Lạc (Hà Nội) đến Tân Cảnh (Kon Tum) dài khoảng 1.532 km bao gồm cả nhánh Tây dài 684 km, đã hoàn thành 1.418 km, đã bố trí vốn và đang triển khai 2 dự án thành phần với tổng chiều dài 114 km/tổng mức đầu tư 9.782 tỷ đồng.

Khu vực Tây Nguyên từ Tân Cảnh (Kon Tum) đến Chơn Thành (Bình Phước) dài khoảng 553 km, đã hoàn thành toàn bộ 553 km đoạn qua khu vực Tây Nguyên, vượt tiến độ hơn 1,5 năm so với yêu cầu của Quốc hội và 121 km với 7 dự án thành phần các tuyến nhánh.

Khu vực phía Nam từ Chơn Thành (Bình Phước) đến Đất Mũi (Cà Mau) dài khoảng 386 km, đã hoàn thành 257 km, đã bố trí vốn và đang triển khai công tác chuẩn bị đầu tư 74 km/tổng mức đầu tư 6.964 tỷ đồng (đoạn Chơn Thành - Đức Hòa). Chưa triển khai 55 km/tổng mức đầu tư 3.796 tỷ đồng (dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất - Gò Quao - Vĩnh Thuận).

Vì thế, Chính phủ đã kiến nghị Quốc hội đến năm 2025 hoàn thành đầu tư các đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận nhằm nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh; đề nghị cho phép sớm sử dụng nguồn vốn dự phòng chung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để đầu tư 2 dự án (83,5 km) với tổng mức đầu tư 5.570 tỷ đồng.

Đồng thời chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án trong giai đoạn tiếp theo thuộc đoạn Đoan Hùng - Chợ Bến sang hình thức đầu tư công. Giao Chính phủ triển khai cụ thể các dự án trong giai đoạn sau năm 2020 theo quy hoạch, phù hợp nhu cầu vận tải, khả năng cân đối nguồn lực và hiệu quả đầu tư.

Trình bày báo cáo thẩm tra, ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, việc xem xét thông qua Báo cáo tổng kết và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ có tờ trình và hồ sơ kèm theo để có cơ sở báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

"Về kiến nghị giao Chính phủ triển khai cụ thể các dự án trong giai đoạn sau năm 2020 tùy theo nhu cầu vận tải và khả năng cân đối nguồn lực, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng, dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư trong giai đoạn này rất lớn trong khi mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giai đoạn này chưa được xác định rõ ràng cụ thể, cần được tiếp tục nghiên cứu, xem xét. Hơn nữa, kiến nghị này chưa phù hợp với khoản 5 Điều 3 Nghị quyết số 66/2013. Theo đó, Chính phủ có trách nhiệm dự toán tổng mức đầu tư và kế hoạch triển khai dự án giai đoạn sau năm 2020 để báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định"- ông Huy nêu quan điểm.

Đồng thời, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 3 của Quốc hội (tháng 5/2022) đối với báo cáo này; yêu cầu Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và triển khai đồng bộ các giải  pháp hoàn thành Nghị quyết trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (2021-2025).

Kết luận cuộc họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm trong việc triển khai dự án không đáp ứng tiến độ, xem xét trách nhiệm các đơn vị liên quan. Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét thảo luận nội dung này tại kỳ họp vào tháng 5 tới.