Không mở rộng hình thức vận động bầu cử để đảm bảo công bằng

Dự thảo Luật trình Quốc hội chỉ giới hạn hai hình thức vận động bầu cử là: gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri do ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp ở địa phương nơi mình ứng cử tổ chức và thông qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung một số hình thức tuyên truyền, vận động bầu cử như vận động theo giới, người ứng cử tự vận động…

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định như dự thảo luật là để bảo đảm sự công bằng và bình đẳng giữa những người ứng cử, bảo đảm tính công khai, minh bạch cho cuộc bầu cử.

“Đây là những hình thức vận động bầu cử cơ bản, qua áp dụng trên thực tế đã cho thấy sự hợp lý và hiệu quả. Việc bổ sung thêm các hình thức vận động bầu cử khác là không thật sự cần thiết, khó bảo đảm sự công bằng giữa các người ứng cử”, Chủ nhiệm Phan Trung Lý giải thích.

“Sau khi cân nhắc nhiều mặt, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên như trong dự thảo không mở rộng quyền vận động bầu cử của người ứng cử ngoài hai hình thức vận động bầu cử đã được quy định trong dự thảo”, báo cáo tiếp thu, giải trình dự án luật nêu rõ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất giữ nguyên hai hình thức vận động bầu cử như dự thảo luật để đảm bảo sự công khai, minh bạc và không có hình thức nào khác, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu gói lại sau phần thảo luận.

Bên cạnh vận động bầu cử, một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau được thảo luận tại phiên họp liên quan đến cơ cấu, thành phần, hội đồng bầu cử quốc gia, nguyên tắc và trình tự bầu cử…

Qua thảo luận, nhiều ý kiến nghị quy định cụ thể về cơ cấu, thành phần và tỷ lệ phân bổ đại biểu là phụ nữ, người dân tộc thiểu số, đại biểu tái cử, người trẻ ngay trong Luật chứ không nên quy định có “số lượng thích đáng” như hiện nay, Chủ nhiệm Phan Trung Lý báo cáo.

Tuy nhiên, đa số ý kiến thảo luận cho rằng khó có thể quy định cứng nội dung này tại luật mà sẽ hướng dẫn trong quá trình tổ chức bầu cử.

Riêng với số lượng đại biểu và tỷ lệ đại biểu chuyên trách, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng cần phải quy định rõ. Ví dụ quy định đại biểu không quá 500 người nhưng nếu hụt ít thì có thể chấp nhận được, còn hụt đến 100 người thì nhất định phải bầu bổ sung.

Tương tự như vậy, quy định tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách ít nhất là 35% thì nếu bầu thiếu bao nhiêu sẽ phải bầu lại? - Chủ tịch nêu vấn đề.

Liên quan đến trình tự, nguyên tắc bầu cử, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai đặt vấn đề có nên cấm đi bỏ phiếu thay hay cấm thúc ép người dân đi bỏ phiếu sớm?

"Về nguyên tắc có vẻ đúng nhưng mà khó cấm lắm, biết chỗ nào bà bỏ hộ cho ông mà loại, đã cấm phải có chế tài", Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng bình luận.

Chủ nhiệm Phan Trung Lý nói thêm, dự thảo luật quy định không được bầu hộ, bầu thay chứ không dùng từ cấm. Luật chỉ có một điều cấm duy nhất quy định những hành vi bị cấm khi vận động bầu cử, ông Lý giải thích.

Với quy định về Hội đồng bầu cử quốc gia, đa số ủy viên UB Thường vụ Quốc hội tán thành với phương án Hội đồng bầu cử quốc gia chỉ được thành lập khi công bố ngày bầu cử và kết thúc nhiệm vụ sau khi Quốc hội xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Phùng Quốc Hiển và Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai cho rằng, Hội đồng bầu cử quốc gia tự kết thúc sau cuộc bầu cử, không duy trì suốt cả nhiệm kỳ là phương án phù hợp, đảm bảo tiết kiệm, không cồng kềnh bộ máy mà vẫn có thể chỉ đạo toàn bộ công tác bầu cử. Trong trường hợp cần thiết bầu bổ sung đại biểu Quốc hội thì cũng do Quốc hội quyết định và khi đó có thể bầu Hội đồng bầu cử Quốc gia để bầu bổ sung đại biểu.

Dự thảo Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân sẽ còn được xin ý kiến Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 diễn ra từ cuối tháng 5/2015 trước khi đưa ra biểu quyết thông qua vào cuối kỳ.

P.Thảo