“Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Bằng chứng lịch sử và pháp lý”

Sáng 28/3, tại TP Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên), Bộ Thông tin - Truyền thông tổ chức triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu: “Hoàng Sa là của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”, với sự tham gia của đại diện các Bộ ban ngành cùng đông đảo người dân, học sinh trong tỉnh Phú Yên.

Đây là hoạt động thông tin tuyên truyền quan trọng, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm của nhân dân trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài, đặc biệt là tầng lớp thanh niên trong việc bảo vệ và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, thông qua các tư liệu lịch sử được công bố từ trước đến nay.

Theo đó, tại không gian triển lãm trưng bày nhiều tư liệu, văn bản, hiện vật, ấn phẩm và gần 150 bản đồ là tập hợp các nguồn tư liệu đã được công bố từ trước đến nay của các nhà nghiên cứu, học giả ở trong nước và quốc tế.

Trong đó, bao gồm các văn bản Hán Nôm, văn bản Việt Ngữ và Pháp ngữ do triều đình phong kiến Việt Nam và chính quyền Pháp ở Đông Dương, thay mặt nhà nước Việt Nam đương thời, ban hành từ thế kỷ XVII đến đầu thế kỳ XX, khẳng định quá trình xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đặc biệt là các châu bản triều Nguyễn (từ triều Gia Long đến triều Bảo Đại), ban hành liên quan trực tiếp đến vấn đề khai thác quản lý, xác lập và thực thi chủ quyền đối với hai quần đào Hoàng Sa và Trường Sa dưới triều Nguyễn (1802 - 1945).

Phiên bản của các văn bản hành chính của chính quyền Việt Nam Cộng hòa ở miền Nam Việt Nam ban hành trong thời kỳ 1954 - 1975, tiếp tục khẳng định quá trình quản lý hành chính, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; Phiên bản của các văn bản hành chính của nhà nước Cộng hòa XHCH Việt Nam ban hành từ năm 1975 đến nay, tiếp tục khẳng định thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và những vùng biển đảo khác thuộc lãnh thồ Việt Nam.

Một số tư liệu, ấn phẩm do các nước phương Tây biên soạn, xuất bản từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX; một số hình ảnh, tư liệu về quá trình thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ những năm 1930 đến trận “Hải chiến Hoàng Sa” ngày 19/1/1974.

Ngoài ra, triển lãm giới thiệu 65 bản đồ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, do Việt Nam, phương Tây công bố từ thế kỷ XVII đến nay. Trong đó có 4 tập bản đồ (atlas) và 30 bản đồ do các nhà nước Trung Quốc xuất bản và phát hành chính thức qua các thời kỳ lịch sử thể hiện Trung Quốc không hề liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà họ gọi là Xisha và Nansha và đòi hỏi chủ quyền đối với hai quần đảo này.

Trong đó, đáng chú ý là 4 cuốn atlas do nhà Thanh và Chính phủ Trung Hoa Dân quốc xuất bản gồm: Trung Quốc địa đồ (xuất bản năm 1908). Trung Quốc toàn đồ (xuất bản năm 1917), Trung Hoa bưu chính dư đồ (xuất bản năm 1919) và Trung Hoa bưu chính dư đồ (xuất bản năm 1933). Các atlas này là sản phẩm của chương trình thiết lập bản đồ bưu chính do nhà Thanh vạch ra vào năm 1906 và được chính phủ Trung Hoa dân quốc kế tục vào các năm sau đó.

Theo đó, các bản đồ được lập chi tiết ở từng tỉnh, thể hiện rõ các con đường vận chuyển thư từ, công văn trong các tỉnh, thành của Trung Quốc. Nơi nào không thuộc lãnh thổ Trung Quốc thì không được thể hiện trên các bản đồ trong atlas. Cương giới cực nam của Trung Quốc trong các atlas này luôn chỉ giới hạn đến đảo Hải Nam, mà không hề nhắc đến Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam.

Điều này chứng tỏ, cho đến khi nhà Thanh phát hành các atlas này vào năm 1908 và sau này chính quyền Trung Hoa dân quốc tái bản các atlas này vào các năm 1917, 1919 và 1933, thì hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam vẫn nằm ngoài cái gọi là “chủ quyền lịch sử của Trung Quốc” như họ vẫn tuyên bố hiện nay.

Những công trình nghiên cứu, ấn phẩm của các học giả Việt Nam và nước ngoài về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được xuất bản từ năm 1975 cho đến nay; một số hình ảnh, tư liệu về hoạt động phát triển kinh tế, văn hoá và xã hội của Hoàng Sa và Trường Sa trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.

Ông Trần Đức Anh Sơn, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng cho biết: triển lãm lần này nhằm cung cấp các bằng chứng lịch sử và pháp lý chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên biển Đông.

Ông Sơn nhấn mạnh, các tư liệu cho thấy các nhà nước Việt Nam, từ thời kỳ phong kiến, đến thời kỳ xã hội chủ nghĩa ngày nay đã khai phá, xác lập, thựс thi và bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và nhiều vùng biển đảo khác thuộc lãnh thổ Việt Nam. Đó là một quá trình liên tục lâu dài, diễn ra trong hòa bình, được ghi nhận trong nhiều nguồn sử liệu của Việt Nam và các nước. Đặc biệt là những tư liệu, bản đồ được soạn vẽ, xuất bản từ thế kỷ XVI đến nay ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.

Lính bảo an người Việt đào giếng lấy nước trên đảo Hoàng Sa (ảnh chụp 1938)

Bản đồ Châu Á thể hiện phần lãnh thổ cực nam của Trung Quốc chỉ đến đảo Hải Nam, do Philips New General Atlas xuất bản tại London (Anh) năm 1859

Đại Nam thống nhất toàn đồ do vua Minh Mạng cho vẽ vào năm 1838, có thể hiện 2 địa danh Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa bằng chữ Hán

Các thư tịch cổ Việt Nam về quá trình xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

Những châu bản thời Nguyễn (từ triều Gia Long đến thời Bảo Đại) là những bằng chứng có giá trị lịch sử quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ Hoàng Sa là của Việt Nam.

Doãn Công