Hoa Trung Quốc "tấn công" Nghi Tàm

"Làm" thủy tiên chỉ bắt đầu trước Tết hai chục ngày. Thời điểm này, sau lần "gọt" đầu tiên, những mầm thủy tiên đã nhú 3 - 5cm, lá cứng, xanh bóng mượt, rễ trắng nõn. Dăm bảy hôm nữa là thủy tiên òa ra phố, háo hức chào đón tết. Nhưng 5 - 7 ngày ấy thôi vẫn đang phụ thuộc vào trời. Nghề gọt thủy tiên tinh tế cũng vì sự nhạy cảm, khó tính của loài hoa này.

Anh Quảng (cuối đình Nghi Tàm) cùng cô con gái đang cặm cụi bên những bát thủy tiên vừa ra lá trên mảnh vườn nhỏ nhìn ra mặt hồ Tây bát ngát. Gia đình anh giữ nghề gọt thủy tiên đã qua đời thứ tư. Cô con gái đã thành cô giáo vẫn khéo lựa lưỡi dao lách vào những lớp "áo" mầm, mở cho chồi hoa nhú lên. "Cả làng Nghi Tàm hiện tại vẫn còn khoảng 25 gia đình "làm" thủy tiên tết", anh Quảng cho biết.

Cho đến lúc bán hoa Tết, anh Quảng phải "gọt" củ thủy tiên 3 lần.

Củ thủy tiên phải nhập từ Trung Quốc. Từ đời các cụ, dân Nghi Tàm đã có ý thức giữ củ giống để có một loài hoa chính thức "made in Nghi Tàm" nhưng những củ thủy tiên giữ giống mùa sau không thể ra hoa. Vậy là cuối năm, Nghi Tàm lại phải mua từ Trung Quốc để ươm tạo nên cây hoa thanh quý cho dịp tết cổ truyền. Gọt sao để thủy tiên ra hoa, nở đúng tết, nhất là nở đúng đêm giao thừa là một nghệ thuật tuyệt tác từ đời ông đời cha. Nhưng yếu tố quyết định nhất lại chính là thời tiết.

Các gia đình ở Nghi Tàm đang lo lắng nếu tiết trời tiếp tục ấm, nhiệt độ 18 - 22 độ C như mấy ngày vừa qua kéo dài thêm 5 - 7 ngày nữa là người làm thủy tiên chỉ biết thở dài nhìn hoa nở viên mãn trước khi ra đến chợ hoa xuân. Mỗi bản tin dự báo thời tiết, dân gọt thủy tiên lại hồi hộp, nén lòng mong đợi. "Sáng nay tôi nghe dự báo thời tiết vẫn thấy trời tiếp tục ấm nóng. Giờ chỉ mong 3 ngày nữa có được một đợt gió mùa, trời khô, không mưa, nếu không thì…” - anh Quảng buông lửng câu nói.

Thủy tiên thanh cao, mong manh nhưng lại chỉ ưa thiên nhiên, khí trời. Đưa chậu hoa vào nhà có thể điều chỉnh được nhiệt độ thích hợp thì lá, ngồng, cánh hoa lại mềm, yếu, nhợt nhạt, dễ hỏng, dễ gẫy, dễ tàn. Vì vậy, thủy tiên "trúng" hay không phụ thuộc phần lớn, nếu không nói là tất cả vào "ông trời".

Khoảng vườn nhỏ nhà anh Quảng làm được hơn 400 bình thủy tiên. Từ giờ đến lúc bán tết, nếu thời tiết thuận lợi, phải "gọt" 3 lần, nâng như nâng trứng. Mỗi củ thủy tiên nhập theo thùng về, tính cả tỉ lệ hư hỏng, mỗi củ đẹp, to giá đã lên tới 17.000 - 18.000đ/củ. Nếu may mắn, hoa đẹp, được giá thì cũng được 100.000 - 150.000đ/bình. Vậy là làng hoa vẫn duy trì được cái tiếng "thủy tiên Nghi Tàm" trên thị trường hoa Trung Quốc cực kì phong phú hiện nay.

Ngoài thủy tiên, Nghi Tàm còn một loại sản phẩm "gọt giũa" lại hàng Tàu là đỗ quyên. Nhưng năm nay, đỗ quyên "thương phẩm" nhập trực tiếp từ Trung Quốc đang "nuốt chửng" những chậu hoa do người dân Nghi Tàm chăm bón.

Không có đỗ quyên Nghi Tàm

Người trồng hoa Nghi Tàm không còn ương, nhập đỗ quyên từ khi mới là đám lá mầm nữa, tất cả đều là hàng nhập từ Trung Quốc. Nhà ít vốn thì "đánh" hàng từ trước tết khoảng một đến một tháng rưỡi rồi lên chậu, cắt tỉa để chờ tết, lấy công chăm bón làm lãi. Đơn giản hơn, cận tết mới làm cả chuyến xe đưa về.

Số chậu hoa hưởng gió hồ Tây cả tháng trước tết không đáng bao nhiêu so với đỗ quyên "mì ăn liền" ồ ạt đổ về mấy "đại lý" hoa đầu làng hai ba hôm nay. Đỗ quyên "bán Nghi Tàm" lại lép vế cả về mẫu mã, chất lượng đến giá cả so với đỗ quyên thuần ngoại nhập.

300.000đ - giá của chậu đỗ quyên Bỉ nhập tận gốc từ Phúc Kiến.

Những chậu đỗ quyên vài tháng tuổi, ra hoa tại Nghi Tàm giá bán buôn tối thiểu cũng phải 70.000đ/chậu. Mà những cây hoa ấy lại ít nụ, ít hoa hơn chậu đỗ quyên to tương đương mà giá chỉ có 40.000đ của Trung Quốc.

Anh Quảng lắc đầu khi khách tìm hỏi giống đỗ quyên Bỉ đỏ thẫm. Đây là màu hoa mới nhất của Tàu nhập về trong tết này. 100.000đ - 300.000đ/chậu đỗ quyên Bỉ 3 - 7 năm tuổi. Tán hoa to, tròn đều, hoa, nụ dày đặc, những đóa hoa rực lên như những đốm lửa. Cây đỗ quyên ấy từ lúc nở đợt hoa đầu tiên đến đợt cuối cùng sau tết phải cũng phải chừng 3 tháng.

Phương Thảo - Nguyễn Hiền