Hãi hùng cảnh mót sắt dưới chân đập Hố Hô

Còn nhớ những ngày thiên tai, khi trời mưa như trút, nước thượng nguồn rầm rập đổ về, những chiếc cửa van cung bị khóa chặt không thể mở đã khiến nước trong lòng đập thuỷ điện Hố Hô (xã Hương Hoá, huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình) nhanh chóng dâng cao. Chỉ sau mấy tiếng đồng hồ nước đã tràn qua thân đập. Dòng nước hung dữ mang theo đủ thứ cây cối, gỗ, bùn đất... xối thẳng xuống hạ nguồn. Thiệt hại đầu tiên chính là Nhà máy thuỷ điện Hố Hô (Hương Khê, Hà Tĩnh).

 

 

Thác lũ đục ngầu đổ thẳng xuống nhà máy với hệ thống máy móc, dây cáp điện, trụ sắt, hệ thống cột điện, nhiều tấn sắt thép... trị giá hàng chục tỷ đồng. Hàng trăm mét bờ kè được kết bằng hàng chục tấn rọ sắt thép nằm ngay sau nhà máy vốn chắc chắn vững chãi ngày thường, bỗng trở nên yếu ớt. Cứ mỗi phút đi qua bờ kè lại bị nước xô đổ xuống sông sâu, kéo theo những rọ sắt bị nhấn chìm và cuốn trôi.

  

Nước lũ vừa rút, khi lãnh đạo nhà máy này đang tất bật tìm phương án khắc phục hậu quả của cơn lũ sớm đưa nhà máy vận hành trở lại cũng là lúc những tốp thợ cả nam lẫn nữ từ khắp các vùng quê, có tốp đến từ tận Thanh Hoá, nhanh chóng có mặt tại chân đập thủy điện Hố Hô. Họ tìm kiếm, moi mót những gì có thể bán được lấy tiền ngay dưới chân đập thuỷ điện này.

 

 

Có thể phân họ thành hai nhóm thợ. Nhóm thứ nhất dùng máy dò kim loại rà trên bãi bồi nằm cách chân đập không xa để tìm kiếm những tấm rọ sắt bị chôn vùi dưới đá. Nhóm thứ hai, bất chấp cái lạnh đến thấu da, bất chấp có thể bị đất đá lở vùi lấp bất cứ lúc nào, sẵn sàng dùng kìm lặn xuống chân đập sâu cả chục mét để tìm kiếm sắt, thép.

 

Và dẫu theo cách nào thì cuộc mưu sinh này rõ ràng không hề đơn giản và không ít hiểm nguy. Những ngày đầu, khi nước lũ còn lớn, để băng qua được bãi bồi nơi chôn vùi hàng tấn rọ sắt, tốp thợ phải kết bè rồi dùng dây kéo qua. Khi nước lũ rút họ phải lội bộ băng qua một con suối chảy xiết, chỉ một sơ sẩy nhỏ cũng có thể khiến họ bỏ cả mạng người.

 

Để moi được những tấm sắt bị chôn vùi sâu dưới lớp đất đá, họ phải dùng máy dò kim loại rải bước trên bãi bồi. “Chỗ nào nghe máy báo tè tè là chỗ đó có sắt. Một người thì không thể làm nổi. Phải có kẻ đào, người bốc, người đổ đất đá. Có ngày làm tất bật cũng chỉ đựơc mấy tấm rọ thép. Có ngày mất công đào sâu như cái giếng rồi mà vẫn không lấy được sắt lên, đành trắng tay” - anh thợ rà sắt vừa quen tên Hùng chia sẻ với chúng tôi ngay tại bãi rà.

Nhiều tốp thợ ngay khi có mặt đã ngán ngẩm, chào thua ra về.