GĐ Sở Xây dựng Hà Nội phát biểu "vô căn cứ" về công nghệ làm sạch sông Tô Lịch của Nhật?

Trước đó, thông tin trên báo chí, ngày 29/11, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Lê Văn Dục cho biết, vừa qua chính quyền Thủ đô đã nghiên cứu ba phương án làm sạch sông Tô Lịch.

Đầu tiên là thu gom tại chỗ tất cả các điểm xả thải, song phương án này không thực hiện được vì dọc bờ sông có quá nhiều điểm xả thải.

Phương án thứ hai của công ty Việt Nhật, dùng công nghệ Nano-Bioreactor, "vừa rồi thành phố mời đến thí điểm và đơn vị này đã thất bại".

Ngoài ra, Công ty Thoát nước Hà Nội cũng thí điểm dùng hoá chất làm sạch sông Tô Lịch. Tuy nhiên, người đứng đầu Sở Xây dựng không nói đến kết quả việc thí điểm này.

Chiều 1/12, Tổ chức Xúc tiến thương mại – Môi trường Nhật Bản đã gửi tới báo chí bản thông cáo báo chí do TS.Tadashi Yamamura - Chủ tịch Tổ chức này ký và đóng dấu theo con dấu của Nhật Bản về nội dung phát biểu của Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nói trên.

Nội dung bản thông cáo cho biết: "Ông Giám đốc Sở Xây dựng là người đại diện cho chính quyền Hà Nội mà cố tình phát biểu vô căn cứ, không hiểu mục tiêu, trái kết luận của UBND thành phố như thế (chúng tôi không hiểu động cơ, mục đích là gì?) nên buộc chúng tôi phải lên tiếng để bảo vệ danh dự của công nghệ Nhật Bản cũng như danh dự cá nhân chúng tôi liên quan tới dự án tài trợ miễn phí thí điểm xử lý một đoạn sông Tô Lịch".

Nội dung thông cáo giải thích tiếp, trong buổi họp đánh giá về kết quả dự án này do Chủ tịch UBND Hà Nội chủ trì ngày 29/10/2019, Giám đốc Sở Xây dựng cũng không có ý kiến đánh giá về kết quả không đạt hay thất bại.

Đặc biệt, trong văn bản thông báo số 1338/TB-UBND ngày 5/11/2019 về “Kết luận của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội tại buổi làm việc với Tổ chức Xúc tiến Thương mại – Môi trường Nhật Bản về kết quả thí điểm xử lý làm sạch một đoạn sông Tô Lịch và một góc Hồ Tây bằng công nghệ Nano-Bioreactor Nhật Bản” cũng đều không hề có nội dung nào đánh giá về kết quả dự án này là thất bại. Mặt khác, UBND TP Hà Nội còn đang giao cho Tổ chức Xúc tiến thương mại – Môi trường Nhật Bản tiếp tục triển khai làm mở rộng thêm 1 ao tù để tiếp tục đánh giá.

"Vậy chúng tôi không hiểu động cơ, mục đích là gì, căn cứ vào kết luận đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường hay UBND TP Hà Nội mà ông Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội lại có thể vượt thẩm quyền và phát ngôn đánh giá rằng kết quả dự án chúng tôi là thất bại?" - nội dung thông cáo nhấn mạnh.

Cũng theo nội dung bản thông cáo trên, mỗi dự án khi triển khai đều có mục tiêu cần đạt được. Trong đợt thí điểm chứng minh công nghệ xử lý của Nhật Bản lần này, kết quả cho thấy 6/6 mục tiêu như dưới đây đều đạt. Vậy căn cứ vào đâu mà ông Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội lại phát ngôn như vậy? Khi thực hiện Tổ chức Xúc tiến thương mại – Môi trường Nhật Bản có mục tiêu rõ ràng và đã có báo cáo UBND TP Hà Nội, các Sở, ngành, đơn vị có liên quan các mục tiêu như sau:

Mục tiêu 1: Thứ nhất là chứng minh việc xử lý triệt để tận gốc mùi hôi thối (ở cấp độ phân tử), khu vực lắp đặt thí điểm công nghệ Nano-Bioreactor mùi hôi thối gần như không còn.

Mục tiêu 2: Thứ hai là chứng minh việc phân hủy tận gốc một phần bùn hữu cơ tồn đọng lâu năm dưới lòng sông tại khu vực thí điểm thành CO₂, H₂O mà không cần nạo vét cơ học.

Mục tiêu 3: Thứ ba là chứng minh mô phỏng theo xử lý trong 24 giờ lượng nước thải chảy liên tục vào khu quây theo tỉ lệ thực tế trên sông Tô Lịch được xử lý bằng công nghệ Nhật Bản, đảm bảo chất lượng nước đạt quy chuẩn hiện hành của Việt Nam (QCVN 08-MT:2015/BTNMT).

Mục tiêu 4: Thứ tư là bảo tồn hệ sinh thái, cá, thủy sinh phát triển tốt.

Mục tiêu 5: Thứ năm là chứng minh nguyên lý kích hoạt vi sinh vật có lợi tăng, làm ức chế và giảm số lượng vi khuẩn có hại như Coliform, E.coli để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sống cạnh khu thí điểm và cả dòng sông trong lương lai.

Mục tiêu 6: Thứ sáu là hệ thống xử lý đảm bảo không gây ô nhiễm thứ cấp (không dồn chất ô nhiễm xuống hạ lưu, không nạo vét bùn mang đi nơi khác gây ô nhiễm tại khu vực đổ thải).

Theo kết quả phân tích của các cơ quan chuyên môn Việt Nam, chất lượng nước ở khu thả cá Koi trên sông Tô Lịch và Hồ Tây 36/36 chỉ tiêu đạt QCVN 08-MT:2015/BTNMT; Mùi hôi thối sông Tô Lịch giảm 200 lần, Hồ Tây giảm 30 lần; Nước khu xử lý thả cá Koi tại sông Tô Lịch: Vi khuẩn có hại Coliform giảm hơn 61 triệu lần, E.coli giảm 1.100 lần; Nước khu xử lý thả cá Koi tại Hồ Tây: Vi sinh vật có lợi Bacillus tăng 738 lần, tổng vi sinh vật hiếu khí tăng 47 lần; Bùn sông Tô Lịch giảm nhiều nhất 76,3cm từ 91.3cm về 15cm, bùn Hồ Tây giảm nhiều nhất về 0cm. Ngoài ra, cá Koi và cá chép Việt Nam đã thả tại khu vực nước sau xử lý tại khu thí điểm sống và sinh trưởng tốt sau gần 2 tháng cho đến ngày chuyển sang Hồ Tây.

Như vậy, kết quả cho thấy 6/6 mục tiêu đặt ra đã đạt, như vậy là dự án chứng minh công nghệ Nano-Bioreactor Nhật Bản đã thành công như dự kiến. Vậy căn cứ vào đâu mà ông Giám đốc Sở Xây dựng lại đánh giá kết quả dự án là thất bại?

"Cũng cần nhắc lại, ngay từ ngày đầu gặp mặt Ngài Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào ngày 11/4/2019, chúng tôi đã đưa ra khẳng định “với công nghệ này, chỉ sau 3 ngày, mùi hôi sẽ giảm gần hết. Còn sau khoảng 2 tháng, các chất thải và bùn dưới sông sẽ bị phân hủy” - nội dung thông cáo cho biết.

Ngoài ra, sau ngày 10/11/2019, khi dỡ toàn bộ thiết bị xử lý trên sông Tô Lịch thì người dân sống cạnh khu thí điểm đã cho biết “do không còn thiết bị của Nhật Bản thì đoạn sông lại bốc mùi hôi thối nồng nặc rất khó chịu”.

"Tính đến thời điểm này, Hà Nội chưa mất một đồng chi phí nào cho dự án tài trợ thí điểm này. Có thể vì lý do này lý do khác ở Hà Nội chưa hoặc không muốn sử dụng Công nghệ của Nhật Bản chúng tôi, nhưng tôi nghĩ không thể phát ngôn như ông Giám đốc Sở Xây dựng một cách vô trách nhiệm, vô căn cứ, trái với kết luận của UBND TP Hà Nội và không đúng chuyên môn về môi trường làm ảnh hưởng xấu đến uy tín, danh dự của Công nghệ Nhật Bản" - nội dung thông cáo cho biết thêm.

Nguyễn Dương