Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội "đội vốn" gần 3.000 tỷ đồng?

Nhiều thay đổi quan trọng trong quá trình thực hiện Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội vừa được Chính phủ báo cáo Quốc hội.

Dự án có tổng chiều dài gần 113km, đi qua địa phận thành phố Hà Nội, tỉnh Hưng Yên và tỉnh Bắc Ninh. Sơ bộ tổng mức đầu tư của Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội là 85.813 tỷ đồng. Toàn bộ dự án được chia thành 7 dự án thành phần.

Đầu tháng 6, Chính phủ cho biết các địa phương đã hoàn thành phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi 6/7 dự án thành phần, bao gồm 3 dự án thành phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và 3 dự án thành phần đầu tư xây dựng đường song hành.

Tổng diện tích đất chiếm dụng của toàn bộ dự án là gần 1.400ha, với khoảng hơn 25.000 hộ dân bị ảnh hưởng, chủ yếu là Hà Nội (gần 13.000 hộ).

Để thực hiện dự án, tổng diện tích đất đã thu hồi là hơn 1.200ha (đạt 86,5%).

Liên quan việc xây dựng khu tái định cư, Hà Nội dự kiến xây dựng 13 khu tái định cư với diện tích hơn 39ha, phục vụ nhu cầu tái định cư 869 hộ. Tỉnh Hưng Yên sử dụng nguồn ngân sách riêng của địa phương để xây 11 khu tái định cư với diện tích gần 50ha, còn Bắc Ninh cũng dùng nguồn ngân sách riêng để xây dựng 12 khu tái định cư với diện tích khoảng 50ha.

Một số thay đổi trong quá trình thực hiện dự án cũng được Chính phủ báo cáo Quốc hội.

Về diện tích thu hồi đất, nghị quyết 56 của Quốc hội nêu rõ tổng diện tích thu hồi đất khoảng 1.341ha nhưng thực tế triển khai đã tăng 56 ha, nâng tổng diện tích thu hồi đất lên 1.397ha.

Về tổng mức đầu tư, Quốc hội chốt sơ bộ tổng mức đầu tư toàn bộ đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, khoảng 85.813 tỷ đồng.

Chính phủ cho biết kết quả phê duyệt các dự án thành phần cho thấy tổng mức đầu tư khoảng 84.320 tỷ đồng (thấp hơn sơ bộ tổng mức đầu tư theo Nghị quyết số 56 của Quốc hội).

Tuy nhiên, theo báo cáo của các địa phương, quá trình triển khai thực tế, ước tính tổng mức đầu tư của Dự án sẽ tăng thêm khoảng 2.881 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư theo Nghị quyết của Quốc hội.

Trong đó, Dự án thành phần thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc địa phận tỉnh Hưng Yên dự kiến tăng khoảng 1.500 tỷ đồng; Dự án thành phần thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc địa phận tỉnh Bắc Ninh dự kiến tăng khoảng 2.874 tỷ đồng. "Nguyên nhân chủ yếu do áp dụng đơn giá bồi thường đất ở tính theo giá thị trường", Chính phủ nhận định.

Theo quy định của pháp luật về đầu tư công, khi tăng tổng mức đầu tư phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư.

"Khi tổng mức đầu tư của Dự án vượt sơ bộ tổng mức đầu tư theo chủ trương được Quốc hội phê duyệt, UBND thành phố Hà Nội sẽ chủ trì, tổng hợp hồ sơ và thực hiện các thủ tục theo quy định, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án", theo báo cáo của Chính phủ.

Ngoài ra, Chính phủ cũng nêu khó khăn về giải phóng mặt bằng khi hầu hết 86,5% diện tích đất đã được giải phóng thuộc phạm vi đất nông nghiệp. Phần còn lại chưa làm được chủ yếu thuộc khu vực đất ở của các hộ gia đình, đất liên quan đến tín ngưỡng, đất liên quan đến các cơ quan, tổ chức… nên khó khăn trong vận động người dân bàn giao.

"Dù tỷ lệ mặt bằng đã bàn giao khá lớn, tuy nhiên còn có hiện tượng xôi đỗ, khó khăn trong việc triển khai thi công đồng loạt", Chính phủ nhận định.

Theo tiến độ dự kiến, đường Vành đai 4 - Vùng thủ đô Hà Nội cơ bản hoàn thành năm 2026 và đưa vào khai thác từ năm 2027.