Dự án thủy điện "đắp chiếu", hàng nghìn người đi đò vượt sông
(Dân trí) - Dự án thủy điện Hồi Xuân, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa "đắp chiếu", cầu treo bị lũ cuốn trôi, hàng nghìn người dân mất phí đi đò qua sông Mã.
Hàng trăm hộ dân tại các bản Sa Lắng, Vui, Bá, Mí, Phé thuộc xã Phú Xuân, huyện Quan Hóa, đang phải đối mặt với khó khăn khi phải đi đò qua sông Mã để ra trung tâm xã và trở về nhà. Nguyên nhân là do cây cầu treo dân sinh bị lũ cuốn trôi, trong khi dự án thủy điện Hồi Xuân chưa xây dựng cầu mới.
Anh Cao Thanh Bình, một người dân bản Sa Lắng cho biết, bản Sa Lắng nằm biệt lập bên bờ hữu sông Mã. Trước đây, người dân di chuyển qua cầu treo được xây dựng từ năm 1998, nhưng trận lũ lịch sử năm 2018 đã cuốn trôi mất cầu. Dự án thủy điện Hồi Xuân dừng triển khai, khiến cầu mới chưa được xây dựng.

"Từ ngày bị nước lũ trôi mất cầu, chúng tôi phải di chuyển bằng đò qua sông. Để đi lại bằng đò, mỗi năm một gia đình ở Sa Lắng phải đóng gần 1,5 triệu đồng", anh Bình chia sẻ.
Anh Hà Văn Huy, Trưởng bản Vui, cho biết bản có 117 hộ dân, trong đó 50 hộ có con em đi học, thường xuyên qua sông, phải đóng 800.000 đồng/năm. Các hộ còn lại trả 10.000 đồng mỗi lượt đi và về. Đặc biệt, vào những ngày nước sông Mã dâng cao, phí qua đò tăng.
Theo anh Huy, cuộc sống "lụy đò" gây ra nhiều khó khăn và ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế của người dân.
"Chúng tôi mong muốn nhà nước đầu tư một cây cầu treo hoặc cầu cứng để người dân đi lại an toàn, yên tâm phát triển kinh tế. Số tiền phải chi cho việc đi đò mỗi năm có thể được dành để làm đường bê tông, mua cây giống, con giống", anh Huy bộc bạch.
Ông Cao Hồng Được, Chủ tịch UBND xã Phú Xuân, cho biết khi xây dựng nhà máy thủy điện Hồi Xuân, hàng trăm hộ dân đã chấp nhận di dời về khu tái định cư. Đổi lại, chủ đầu tư thủy điện Hồi Xuân sẽ xây dựng các công trình dân sinh, nhưng dự án đã dừng thi công từ năm 2018.

Xã Phú Xuân hiện có 3 bến đò ngang sông đang hoạt động. Mới đây, UBND xã được huyện hỗ trợ sửa chữa các bến đò, nhưng điều người dân cần nhất vẫn là một cây cầu.
Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, dự án thủy điện Hồi Xuân đang "đắp chiếu", nhiều trang thiết bị, vật tư xuống cấp. Sau nhiều năm, sắt thép hoen gỉ, máy móc nằm chỏng chơ, cỏ dại mọc um tùm.
Ông Nguyễn Đức Dũng, Chủ tịch UBND huyện Quan Hóa, cho biết khi triển khai dự án, chủ đầu tư cam kết xây dựng lại hai cây cầu treo tại xã Phú Sơn và Phú Xuân. Tuy nhiên, từ năm 2018, dự án ngừng thi công, khiến các công trình dân sinh cũng bị đình trệ theo.

Huyện đã nhiều lần báo cáo UBND tỉnh, đề nghị tỉnh làm việc với chủ đầu tư và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tìm giải pháp tháo gỡ.
"Chưa có cầu hoàn trả, người dân các bản như Vui, Bá, Sa Lắng... vẫn phải đi đò, dù việc đi lại rất khó khăn. Tuy nhiên, do công trình cầu treo thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư thủy điện Hồi Xuân, nên địa phương không thể dùng ngân sách để xây dựng. Chúng tôi mong dự án sớm được triển khai để bà con sớm ổn định cuộc sống", ông Dũng chia sẻ.
Dự án thủy điện Hồi Xuân, xã Phú Xuân, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa được khởi công vào tháng 3/2010, có tổng mức đầu tư hơn 3.320 tỷ đồng, công suất 102 MW với 3 tổ máy, sản lượng điện hàng năm 432 triệu KWh. Dự án do Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Điện Hồi Xuân (VNECO - thuộc Tổng Công ty CP Xây dựng Điện Việt Nam) làm chủ đầu tư.
Mục tiêu vào tháng 10/2012, Thủy điện Hồi Xuân sẽ chặn dòng lần một, chặn dòng lần 2 cuối năm 2013 và đến giữa năm 2014 thì tích nước hồ chứa, phát điện tổ máy số một vào tháng 9 cùng năm.
Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn vốn, dự án dừng thi công và chuyển giao cho nhà đầu tư khác.
Năm 2016, dự án được thi công trở lại và từ năm 2018, dự án này lại tạm dừng do thiếu vốn.