Đề xuất thu hẹp xử lý hình sự với người chưa thành niên phạm tội

Liên quan đến chính sách hình sự người chưa thành niên phạm tội được quy định trong dự thảo Bộ luật Hình sự, ông Trần Tiến Dũng - Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Tư pháp - cho biết bộ luật hiện hành quy định người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

“Theo quy định này thì diện các tội phạm mà trẻ em phải chịu trách nhiệm hình sự khá rộng. Hơn nữa thực tế cho thấy số trường hợp trẻ em từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi tự mình thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng là không nhiều và chủ yếu tập trung vào một số tội thuộc nhóm các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người, các tội xâm phạm sở hữu. Còn lại phần lớn các trường hợp khác trẻ em tham gia thực hiện tội phạm là do bị người lớn xúi giục, lôi kéo, mua chuộc, đe dọa… Bản thân các em không nhận thức được một cách đầy đủ bản chất, mức độ nguy hiểm của loại tội phạm mà mình đã thực hiện, ví dụ như các tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội phá hoại hòa bình…”- ông Dũng nói.

Chính vì thế, ông Dũng cho rằng việc xử lý hình sự đối với các em trong những trường hợp này có phần quá nghiêm khắc và ít có tác dụng giáo dục phòng ngừa, giúp các em nhận ra và sửa chữa lỗi lầm của bản thân. Điều này đòi hỏi trách nhiệm hình sự của các em cần giới hạn trong phạm vi các tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một số nhóm tội phạm cụ thể.

Tuy nhiên với tư cách là cơ quan chủ trì soạn thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ Tư pháp vẫn nhìn nhận đây là vấn đề hết sức phức tạp. Trong dự thảo bộ luật đang lấy ý kiến rộng rãi của các bộ ngành liên quan và nhân dân cả nước, cơ quan soạn thảo đã đưa ra 2 phương án để có sự so sánh, lựa chọn. Phương án thứ nhất quy định người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thuộc nhóm các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người; các tội xâm phạm sở hữu; các tội về ma túy và các tội phạm xâm phạm trật tự, an toàn công cộng. Phương án hai vẫn giữ nguyên như quy định hiện hành.

Một thành viên ban soạn thảo cho biết sẽ lắng nghe ý kiến nhiều chiều, kỹ lưỡng về quy định này để hạn chế được những bất cập trong quá trình thực hiện Bộ luật Hình sự những năm qua, đồng thời quy định mới cần phải mang được hơi thở cuộc sống, giúp việc giáo dục, phòng ngừa, giúp các em nhận ra lỗi lầm và sửa chữa lỗi lầm của bản thân tốt hơn.  

Thế Kha