Dân tố mỏ đá của dự án điện mặt trời gây thiệt hại cho cây trồng

Dân đứng ngồi không yên trước nguy cơ mất trắng hàng chục héc ta điều

Thời gian gần đây, người dân thuộc thôn Đoàn (xã Ia Lốp, huyện Ea Súp, Đắk Lắk) đã gửi đơn tập thể đến chính quyền UBND xã, UBND huyện Ea Súp đề nghị vào cuộc xử lý mỏ đá trong dự án Điện mặt trời của Tập đoàn Xuân Thiện (ĐMT Xuân Thiện) đóng trên địa bàn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây điều.

Giữa trưa nắng tháng 3, anh Lê Quốc Toản (41 tuổi, ngụ thôn Đoàn) dẫn chúng tôi đến bên vườn điều khoảng 1ha nằm sát bên khu vực khai thác đá của ĐMT Xuân Thiện. Anh Toản cho biết, điều năm nay sinh trưởng kém, rất khó đậu quả nguyên nhân do bụi từ khu vực khai thác đá bám đặc cả cây.

"Quả điều còn nhỏ xíu đã teo đét, đen trái rồi rụng đầy gốc. Đây là vườn điều ghép năm thứ 3 của vợ chồng tôi, đáng ra sẽ là nguồn thu lớn cho gia đình vậy mà năm nay thiệt hại quá nặng", anh Toản than thở.

Do quá bức xúc, anh Toản là người đứng ra đại diện cho nhiều hộ dân khác trên địa bàn làm đơn gửi chính quyền các cấp vào cuộc xử lý.

"Dân chúng tôi mong chính quyền hợp xác định những thiệt hại của bà con để yêu cầu mỏ đá của ĐMT Xuân Thiện phải có trách nhiệm bồi thường cho bà con nghèo", anh Toản kiến nghị.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Đỉnh (71 tuổi, ngụ thôn Đoàn) cho biết, từ khi dự án ĐMT Xuân Thiện đi vào hoạt động khiến thời tiết nắng nóng hơn bình thường lại kèm theo bụi bẩn từ mỏ đá của dự án này gây thiệt hại cả 5ha điều của gia đình bà.

"Năm ngoái mùa này gia đình tôi bắt đầu thu khoảng 800kg/ha điều, năm nay đang hy vọng một mùa màng bội thu hơn vậy mà bụi làm khô bông, cây yếu, không đậu trái nổi. Nói thật đến nay gia đình tôi mới thu được 5kg/5ha, chúng tôi thu nhập chủ yếu từ cây điều nhưng như vậy người dân biết sống sao", bà Định ngán ngẩm.

Hộ ông Bùi Văn Trước (54 tuổi) với 4ha điều nhưng đến nay vẫn chưa thu hoạch quả nào vì cây vàng lá, teo non trái. "Nhà máy đá hoạt động từ tháng 11/2020 gây bụi bặm không chịu nổi. Gia đình tôi hiện khó khăn trăm bề nợ tiền phân, tiền thuốc cây trồng… không có điều thu lấy đâu mà trả đây. Ai là người chịu trách nhiệm cho bà con chúng tôi?", ông Trước lên tiếng.

Theo phản ánh chỉ riêng thôn Đoàn đã có khoảng 40ha điều bị thiệt hại trong năm 2021. Ông Huỳnh Văn Phấn - Trưởng thôn Đoàn, cho biết thêm, thôn Đoàn có trên 20% thuộc hộ nghèo, 43% thuộc hộ cận nghèo, bà con thu nhập chính từ những vườn điều.

Phối hợp xác định thiệt hại cho người dân

Theo tìm hiểu của PV, ngày 2/11/2020, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có quyết định, xác nhận khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch thu hồi khoáng sản đá làm vật liệu xây dựng trong phạm vi diện tích dự án Nhà máy ĐMT Xuân Thiện cho Công ty Cổ phần Viết Thành.

UBND tỉnh phê duyệt diện tích thu hồi đá trong công trình là 5 ha; khối lượng được phép thu hồi là 323.349m3; độ sâu thu hồi 10m tính từ mặt đất tự nhiên. Thời hạn khai thác đến ngày 30/4/2021.

Về kế hoạch việc khai thác này chỉ để sử dụng cho việc xây dựng trạm biến áp, nhà điều hành, đường nội bộ, chân cột đỡ, các tấm pin và hàng rào cho nhà máy ĐMT Xuân Thiện

Trao đổi qua điện thoại, ông Nguyễn Xuân Thiện - Chủ tịch Tập đoàn Xuân Thiện, cho biết: Đơn vị đã nắm bắt được thông tin và đang phối hợp cùng UBND huyện, nhà thầu có phương án xử lý dứt điểm. "Quan điểm của chúng tôi nếu gây ảnh hưởng cho bà con đến đâu giải quyết đến đấy và sẽ có mức hỗ trợ phù hợp", ông Thiện nhấn mạnh.

Được biết, từ ngày 13/1 đến nay đơn vị khai thác đá đã tạm ngừng hoạt động do người dân có ý kiến và chờ sự phối hợp từ quan chức năng vào cuộc, xử lý.

Ông Nguyễn Văn Nhiệm -  Chủ tịch UBND huyện Ea Súp xác nhận, phía huyện đã nhận được báo cáo của UBND xã Ia Lốp về việc mỏ đá trong dự án ĐMT Xuân Thiện gây ảnh hưởng khiến diện tích điều của bà con mất năng suất.

Cũng theo ông Nhiệm, dự kiến trong tuần này huyện sẽ thành lập đoàn để xác minh, làm rõ vụ việc và có biện pháp giải quyết cho người dân.