Cuộc sống trong những lò hấp cá

Cảng cá Quy Nhơn (TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) được xem như một chợ đầu mối thu mua và trung chuyển hải sản lớn không chỉ riêng tỉnh Bình Định mà cả khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Là vựa cá lớn nên cảng Quy Nhơn là nơi mưu sinh của hàng trăm lao động với nhiều công việc khác nhau. Họ là những người lao động nghèo, không nghề nghiệp phải bán sức lao động để mưu sinh. Người bốc vác, người rửa cá, người phân loại, người bán… trong số họ có những phận nữ làm việc vất vả ở các lò hấp cá.

Theo ghi nhận, khoảng 5-6 giờ sáng hàng ngày các lò hấp cá ở cảng cá Quy Nhơn lại tất bật công việc. Người vận chuyển cá từ cảng vào khu chế biến, người rửa cá, người làm thịt cá, người hấp cá… công việc cứ liên hoàn kéo dài cho tới 18 đến 19 giờ tối mỗi ngày.

Chị Trần Thị Bích Nhân (35 tuổi, phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn) có thâm niên 15 năm làm nghề ở lò hấp cá. Công việc của chị là ngồi ếp những lát cát được cắt vào một giỏ che để chuẩn bị cho công đoạn đưa vào lò hấp cá. “Ở đây làm theo giờ, ăn theo sản phẩm. Làm nhiều ăn nhiều, làm ít ăn ít nên tranh thủ làm sớm kiếm tiền trang trải cuộc sống. Thường mỗi ngày tôi làm từ 6 giờ sáng đến 19 giờ tối nhưng ngày công ngày nào cao nhất là 200.000 đồng”, chị Nhân phân trần.

Cô gái trẻ Hoàng Thị Mỹ Hương mới 26 tuổi nhưng đã có 12 năm làm nghề ở lò hấp cá này. “Gia đình khó khăn không được học hành nhiều. Nghề này tuy vất vả nhưng chẳng đòi hỏi phải nhiều kiến thức, chỉ cần chịu khó, chịu khổ. Nhiều khi theo yêu cầu của khách hàng đặt hàng sớm, chủ lò hối nên phải làm từ 2-3 giờ sáng. Công việc nặng nhọc nhưng thu nhập cũng bọt bèo lắm. Ở đây mùi cá tanh hôi, nhiều người không quen vào đây một lúc là nôn mửa luôn. Nhưng vì miếng cơm, manh áo, cuộc sống mưu chính nên đành chấp nhận”.

Trong lúc trò chuyện với chúng tôi, nhiều chị nói nửa đùa nửa thật: Có người chồng bỏ, chồng chê, có cô không lấy chồng được cũng chỉ vì làm ở lò hấp cá, người luôn tanh hôi khó chịu.

Theo các chủ lò hấp cá ở cảng Quy Nhơn, tùy theo khách đặt mua mà sản phẩm cá hấp đi khắp cả nước. Tuy nhiên, nhiều nhất vẫn là đi các tỉnh Tây Nguyên như Gia Lai, Kon Tum, Đăk Nông… Đây là những tỉnh không có biển nên đồ ăn hải sản được ưa chuộng.

Trong đó, công đoạn vất vả nhất có lẽ là lúc đưa cá vào lò hấp, đòi hỏi phải là nam giới chịu được nóng tốt. Hàng ngày họ phải làm việc bên những lò “bát quái” nóng như thiêu đốt, canh thời gian từ lúc cho cá vào lò hấp đến lúc vớt cá ra đúng thời gian thì cá mới thơm ngon.

Hơn 20 năm trong nghề, anh Nguyễn Văn Tiến (49 tuổi, ở xã Phước An, huyện Tuy Phước) tâm sự: “Vì mưu sinh thôi chứ làm nghề này cực lắm, suốt ngày trong cái lò lửa, có khi bỏng cả chân tay, mình mẩy, nhưng cũng ráng làm để trang trải cuộc sống. Nếu ai cũng chọn nghề nhẹ nhàng thì ai sẽ làm công việc này”.

Những người đàn ông hàng ngày nung mình trong hầm "bát quái"

Cá ra lò.

Doãn Công