Cư dân thành phố biển Nha Trang... thắp đèn dầu sinh hoạt!

Một ngày trung tuần tháng 10, tôi có chuyến công tác ra điểm đảo Đầm Báy, nằm ở phía Đông Nam đảo Hòn Tre, cách đất liền khoảng 8 hải lý. Đầm Báy có hình thù như một lòng chảo, ở giữa là mặt nước biển rộng lớn, được bao bọc bởi núi rừng nên tương đối kín gió. Dân cư ở đây có hơn 60 hộ dân, với hơn 160 nhân khẩu, đa phần làm nghề chài lưới, nuôi trồng hải sản.

Sống bên “phố” vẫn thắp đèn!

Trái ngược với không khí phố xá nhộn nhịp, ánh đèn lung linh của thành phố biển Nha Trang cách đó 8 hải lý, Đầm Báy khi hoàng hôn buông xuống cũng là lúc nhịp sống điểm đảo gần như dừng hẳn. Từ xa, tôi vừa thấy bóng dáng của mấy người đàn bà chuyện trò rôm rả trước điểm trường tiểu học, phút chốc nhìn lại thì họ đã vụt mất trong màn đêm.

Tôi băn khoăn hỏi một người dân thì biết rằng họ về nhà để kịp chong đèn! Khi đó tôi không thể tin họ là công dân của một thành phố du lịch “văn minh” ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ.

Vừa ăn xong 2 bát cơm cùng một thầy giáo trẻ tại điểm trường, đã thấy thấp thoáng thấy ánh đèn pin của ai đó tiến lại gần. Đó là ông tổ trưởng dân phố Phạm Công Danh đến tìm tôi để “kể khổ” về chuyện thiếu điện, thiếu nước đã mấy thập niên ở điểm đảo này. Ông Danh quả quyết: “Để tôi đưa anh đi một vài nhà xem bà con họ thắp đèn dầu có đúng không! Mấy nhà quanh đây thôi, không xa đâu!”.

Tôi theo chân ông tổ trưởng đến thăm một nhà dân sống ở sát mép biển, cách đó độ vài trăm mét. Thấy ánh đèn pin rọi vào, chủ nhà từ trong nhá nhem bóng tối đứng bật dậy, đi ra chào khách.

Đó là ông Võ Hùng Sơn, 45 tuổi, đã sống chung với ngọn đèn dầu lay lắt suốt 21 năm nay. Trong căn nhà dựng bằng vách cót tối như hũ nút, ông Sơn ngồi đu đưa trên chiếc võng mắc ngang giữa nhà tiếp khách. “Sao anh không dùng điện mặt trời như một số nhà dân xung quanh?”, tôi băn khoăn. “Nếu có tiền thì tôi đã dùng rồi, chờ chi anh nhắc!”, ông đáp lời tôi với vẻ ngại ngùng. “Điểm sáng” duy nhất trong căn nhà ông Sơn là ngọn đèn dầu chập chờn trên ban thờ.

Trong bóng tối vang lên giọng nói của một phụ nữ. “Thắp đèn dầu nhưng mỗi tháng cũng ngốn hết cả trăm ngàn đồng chớ ít chi!”. Đó là vợ ông Sơn, ngồi trong bóng tối hơn 20 năm nay, bà đã thành quen.

Cách đó không xa là căn nhà của bà Nguyễn Thị Xuân (64 tuổi), chong những 3 ngọn đèn dầu. Bà Xuân kể, bà sống ở điểm đảo gần 40 năm và cũng ngần ấy thời gian sống chung với đèn dầu. “Mỗi tháng thắp vị chi 3 lít dầu, hết 90 ngàn đồng! Thắp hoài rồi cũng quen”, bà Xuân nói như tự an phận, rồi trầm ngâm nhìn lên ngọn đèn leo lét đổ bóng giữa bàn thờ.

Điều ước nhỏ nhoi!

Ông Võ Tùng Quang (64 tuổi), nguyên khóm trưởng (nay đổi thành tổ dân phố) kể, chuyện “điện, nước” là chuyện “nóng” nhất ở điểm đảo. “Khi nào họp ở phường cũng nói chuyện điện nước, nhưng cuối cùng cũng chẳng thấy điện nước đâu. Nguyện vọng lớn nhất của bà con ở điểm đảo là cần điện, nước vì bà con đã chịu khổ lâu lắm rồi”, ông Quang tâm tư.

Có lẽ điểm nhộn nhịp nhất điểm đảo Đầm Báy là căn nhà của ông Phạm Công Danh, nằm ở đầu đường cái. Tầm 19h, có khoảng chục người, cả già lẫn trẻ tập trung ở đây để coi tivi, nghe ca nhạc, rỉ rả chuyện tôm cá… vì nhà lúc nào cũng “sáng choang”, bởi xài điện “tấm pin năng lượng mặt trời”.

Ông Danh cho biết, điểm đảo có 1 hộ nghèo và 6 hộ cận nghèo. Theo ông Danh, trong hơn 60 hộ thì có khoảng 6-7 hộ dân có điều kiện nên sử dụng điện ắc quy - “tấm pin năng lượng mặt trời”.

“Chi phí mua các thiết bị nói trên khoảng 5 triệu đồng, nhưng có những hộ người ta khổ không có tiền để mua. Nhiều cuộc họp ở phường, tôi đã nhiều lần đề xuất xin được hỗ trợ một nửa kinh phí, còn bà con tự chịu một nửa nhưng vẫn chưa được. Mấy điểm đảo kia như Bích Đầm thì nhà nước hỗ trợ cho máy nổ phát điện, còn Đầm Báy thì không như vậy”, ông Danh trăn trở.

Chia tay những người dân biển chân chất Đầm Báy, họ tha thiết rằng, dân Đầm Báy không cần điện lưới quốc gia mà họ chỉ cần nhà nước quan tâm hỗ trợ mỗi hộ dân mỗi “tấm pin năng lượng mặt trời”. Như thế đã là quá đủ với người dân Đầm Báy, để không “mông muội” ngay bên cạnh thành phố biển nổi tiếng cả nước.

Viết Hảo

(nguyenviethao@dantri.com.vn)