Có tỉnh thành “ăn gian” trong việc công bố dịch lở mồm long móng
(Dân trí) - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho biết, dịch lở mồm long móng (LMLM) năm nay lây lan mạnh, nếu không có biện pháp chấn chỉnh kịp thời sẽ đe dọa cả ngành chăn nuôi; bởi thực tế đã chứng minh hơn 130.000 con gia súc mắc bệnh đợt dịch vừa qua.
Báo cáo của Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho thấy: Dịch LMLM xuất hiện và kéo dài từ tháng 9/2010 đến nay và chưa có dấu hiệu dừng lại. Tính đến thời điểm này dịch LMLM đã lan ra trên 1.600 xã, phường, thị trấn của 241 huyện, quận, thị xã thuộc 39 tỉnh, thành phố, tập trung ở các tỉnh miền núi phía Bắc, Duyên hải miền Trung và Tây nguyên. 133.000 con gia súc mắc bệnh, trong đó hơn 70 nghìn con trâu bò, còn lại là lợn.
Cục trưởng Cục Thú y Hoàng Văn Năm cho biết, đợt dịch này xuất hiện trên quy mô rộng, lây lan nhanh, tỷ lệ chết cao, đặc biệt trên đàn lợn. Ông Năm đề nghị, cần xem xét lại một số vắc xin thương mại, bởi hiệu lực không cao.
Tại buổi họp giao ban trực tuyến về công tác phòng, chống dịch LMLM, một số chuyên gia từ các địa phương có dịch cho rằng, dịch LMLM xảy ra nặng nề như hiện tại có thể do sự biến đổi của vi rút. Còn lại, chủ yếu do nguyên nhân chủ quan trong phòng dịch cũng như phản ứng với dịch. Một số địa phương phát hiện ra dịch nhưng báo cáo rất chậm. Trung bình đối với các địa phương là 24 ngày, thậm chí một số nơi, dịch xảy ra hơn 3 tháng nhưng không hề biết hoặc cố tình không biết, chỉ đến khi đoàn kiểm tra của TƯ phát hiện ra mới “chịu” công bố.
Tiến sĩ Tô Thành Long, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán Thú y trung ương cho rằng, công tác kiểm dịch tại chỗ hầu như bị tê liệt, điều này do một số địa phương “âm thầm” không công bố dịch để bà con bán chạy lợn dịch, lợn ốm. Có những tỉnh, thành nghi có dịch nhưng lại không chịu lấy mẫu gửi phân tích, hoặc có lấy mẫu nhưng “gian lận” theo kiểu đối phó.
Ông Long dẫn chứng, qua đợt dịch của năm 2010 cho thấy, phản ứng của các địa phương nói chung là chậm và rất thụ động nên cứ chờ dịch bệnh biểu hiện rõ nét thì đã không kịp. Nhiều nơi cán bộ địa phương chỉ báo với đoàn kiểm tra là lợn chết rất nhanh không có biểu hiện gì, chứng tỏ về mặt lâm sàng họ không hề nắm rõ.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Phúc Lê Văn Dũng cho biết, muốn đạt hiệu quả cao trong công tác phòng chống dịch bệnh thì ngành cần quan tâm nhiều hơn nữa đến lực lượng thú y. Bởi lẽ, hiện lực lượng thú y cơ sở mỏng, mỗi xã chỉ có 1 cán bộ thú y nhưng phụ trách đến 19-20 thôn với hàng nghìn con gia cầm, gia súc. Đặc biệt, việc có tiền cũng không mua nổi vắc xin khiến công tác chống dịch gặp rất nhiều khó khăn.
Đại diện Sở NN&PTNT Quảng Nam cho rằng, lượng gia súc mắc bệnh ở Quảng Nam ít nhưng trải rộng, hầu hết các huyện đều có dịch bởi tỉnh nằm dọc đường quốc lộ, lượng xe vận chuyển gia súc đi qua địa bàn rất nhiều. Bởi vậy, đề nghị Bộ NN&PTNT đưa tỉnh Quảng Nam vào vùng khống chế dịch trong chương trình khống chế dịch giai đoạn 2011-2015.
Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát: năm nay dịch LMLM lây lan mạnh, nếu không có biện pháp chấn chỉnh kịp thời, tình hình sẽ xấu hơn, đe dọa cả ngành chăn nuôi. Bộ trưởng cho rằng, chống dịch không thể làm nhỏ lẻ, đơn phương 1 tỉnh, 1 huyện. Thiệt hại về dịch là rất lớn, đã hiện hữu. Dù đã có nhiều cố gắng, nhưng việc chỉ đạo quyết liệt từ trên xuống đã nguội đi rất nhiều. Ngoài các nguyên nhân khác, nguyên nhân chính vẫn là chủ quan, tiềm ẩn trong nhận thức. Vì vậy, phải chấn chỉnh lại với ý thức tinh thần phòng chống dịch cao, đặc biệt là khâu buôn bán, vận chuyển.
Đề cập đến chính sách hỗ trợ, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng, hiện còn những bất cập và Bộ sẽ đề xuất với Chính phủ xem xét vấn đề này. Trước mắt, phải tăng cường giám sát về dịch tễ, kiên quyết kiểm soát việc vận chuyển và giết mổ. Những địa phương có gia súc bị bệnh phải kiểm soát chặt chẽ, không bán gia súc mắc bệnh và không cấp giấy chứng nhận cho gia súc mắc bệnh. Muốn làm được điều này, trước mắt, phải tăng cường giám sát về dịch tễ, kiên quyết kiểm soát việc vận chuyển và giết mổ. Đồng thời, xử lý nghiêm những cán bộ không làm đúng công tác phòng chống dịch bệnh hay cố tình cấp giấy chứng nhận sai dịch.
Hồng Ngân