"Có hàng trăm điểm mới ở Luật Đất đai sửa đổi"

Tại cuộc họp báo ngay sau khi kết thúc kỳ họp Quốc hội bất thường trưa 18/1, ông Phan Đức Hiếu nhận được câu hỏi của báo chí về những điểm mới đáng chú ý tại Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025).

Theo ông Hiếu, nếu tính chi li thì Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua có hàng trăm điểm mới, song cá nhân ông cho rằng có thể khu trú lại 5 nhóm vấn đề mới so với luật hiện hành.

Thứ nhất, nhóm các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Trong đó có việc mở rộng quyền sử dụng đất, tiếp cận đất đai của công dân Việt Nam, kể cả định cư và sinh sống ở nước ngoài; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Thứ hai, các quy định liên quan đến tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp, trong đó có nhiều quy định mới về thu hồi đất phục vụ cho hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ sản xuất kinh doanh; thể chế hóa đầy đủ Điều 54 của Hiến pháp là chỉ thu hồi đất trong trường hợp thật sự cần thiết; mở rộng cơ chế thỏa thuận, mở rộng quỹ đất, quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, xây dựng nhà ở xã hội...

Thứ ba, nhóm các quy định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, như sử dụng kết hợp đa mục đích, thu hẹp trường hợp phải xin phép về mục đích sử dụng đất, nhận chuyển đổi đất nông nghiệp để tăng cơ hội tích tụ sản xuất quy mô lớn…

Thứ tư, các nội dung liên quan tài chính đất đai đã tách bạch rõ ràng hơn, có một số chính sách ổn định tiền thuê đất.

Thứ năm, các quy định nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước, trong đó đáng chú ý là cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Một điểm cũng đáng chú ý, theo ông Phan Đức Hiếu, Luật Đất đai (sửa đổi) đã nâng cao về thông tin dữ liệu đất đai để mọi người dân tiếp cận dễ dàng phục vụ đời sống, sản xuất kinh doanh. Từ đó, có cơ chế tạo thuận lợi hơn cho người dân giám sát việc thực thi liên quan đất đai.

Quan hệ đất đai có tính chất rất đặc biệt, luôn tồn tại lợi ích 3 bên gồm Nhà nước, người sử dụng đất và người muốn tiếp cận đất đai. Theo ông Hiếu, đôi khi lợi ích giữa các bên cũng không đồng nhất khi doanh nghiệp mong muốn giá hợp lý, người có đất mong muốn được bồi thường giá cao. Vì thế phải giải quyết câu chuyện cân bằng lợi ích các bên và rất khó làm cho tất cả các bên hài lòng ở mức cao nhất.

Giải đáp thắc mắc về việc sẽ có khoảng bao nhiêu nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu nói, luật đưa ra 65 điều khoản giao cho Chính phủ quy định chi tiết.

Một nghị định có thể hướng dẫn nhiều hơn một điều khoản của luật. Tôi mong muốn, Chính phủ sẽ sớm có kế hoạch chi tiết, cụ thể triển khai thi hành luật này; đồng thời xác định các nghị định sẽ hướng dẫn thi hành luật và xác định cơ quan nào làm đầu mối soạn thảo, tham mưu các nghị định này. Ngoài Bộ Tài nguyên và Môi trường, có thể Chính phủ sẽ giao cơ quan khác tham mưu chính sách về tài chính", ông Hiếu thông tin.