Chủ tịch Uông Bí phủ nhận thông tin nhiều quan chức đầu tư chùa Ba Vàng

12h13: Cuộc họp báo kết thúc.

12h03, phóng viên tiếp tục đề cập về hoạt động đăng đàn sau khi báo chí phản ánh sai phạm của trụ trì chùa Ba Vàng. Tại sao cuộc họp báo này không có sự tham gia của sư thầy này để trả lời những câu hỏi đặt ra?

Giám đốc Sở TT-TT giải thích, cuộc họp báo do cơ quan quản lý nhà nước tổ chức chứ không phải chùa Ba Vàng thực hiện.

Phóng viên hỏi: Hoạt động của bà Yến được xác định mang tính chất trục lợi và lừa đảo. Vậy đến thời điểm này cơ quan công an đã điều tra được tới đâu?

Lãnh đạo Sở TT-TT cho rằng, hoạt động điều tra của công an thuộc diện thông tin chưa thể cung cấp. Những người có mặt tại cuộc họp báo cũng không phải người phát ngôn của Công an tỉnh Quảng Ninh nên không thể trả lời câu hỏi đặt ra.

Chủ tịch UBND thành phố Uông Bí nói thêm, hoạt động của bà Yến đã bị xử phạt hành chính 5 triệu đồng, đó là mức phạt “kịch khung” theo quy định. Như vậy, việc xử lý hành chính đã được tiến hành trước, còn vấn đề xem xét hình sự là quy trình sau, thuộc nghiệp vụ của cơ quan công an, sẽ được thông tin khi đủ điều kiện.

Ông Hà khẳng định lại sự đánh giá cao với nỗ lực điều tra của báo chí để giúp cho chính quyền phát hiện những điểm còn tồn tại ở chùa này. Sau khi có thông tin từ báo chí, trong buổi chiều, UBND thành phố Uông Bí đã làm việc với chùa Ba Vàng ngay, sư trụ trì khi đó đã xác nhận là những hình ảnh ghi nhận của phóng viên diễn ra tại chùa nhưng có sự cắt ghép, khoản tiền cúng là tự nguyện và số tiền thu là do “vong gọi”.

Cái khó của chính quyền là suốt thời gian qua không hề nhận được tố giác nào về việc cưỡng bức để thu tiền của chùa mà đều là do phật tử tự nguyện cúng dường.

Nêu quan điểm cá nhân của mình, ông Hà nói, các di tích, lễ hội đều cần nằm trong sự quản lý của nhà nước. Chùa Ba Vàng là một di tích nên các hoạt động như tôn tạo, xây dựng, cúng bái đều phải đặt dưới sự quản lý của nhà nước. Ông Hà khuyến cáo, hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo của người dân là quyền tự do, được tôn trọng, bảo vệ nhưng những hành vi lợi dụng để những gia đình có người bị bệnh, gặp hoạn nạn vẫn phải chi tiền đến khuynh gia bại sản thì cần lên án mạnh mẽ, nghiêm khắc để thức tỉnh người dân và xã hội.

“Riêng với người dân Uông Bí, chúng tôi rất tự hào vì trên địa bàn có nhiều di tích, đặc biệt là di tích quốc gia Yên Tử. Chúng tôi mong muốn có quy chế quản lý chặt chẽ, rõ ràng hơn để quản lý với các di tích, phục vụ việc phát triển kinh tế - xã hội địa phương hiệu quả hơn” – ông Hà nói.

Về hoạt động của báo chí, ông Hà cho rằng, mỗi công dân đều có quyền và trách nhiệm tham gia đấu tranh với những hành động sai phạm, tội phạm trong xã hội, cá nhân, cơ quan nào phát hiện được trước thì cần được biểu dương, hỗ trợ.

11h51, báo giới tiếp tục chất vấn Chủ tịch Uông Bí.

Trước khi nhậm chức Chủ tịch thành phố, ông Hà từng là Phó Giám đốc Sở Văn hóa Quảng Ninh. Vậy quan điểm của ông Hà về sự việc tại chùa Ba Vàng thế nào? Cần thiết có cảnh báo gì với người dân?

Có ý kiến cho rằng phóng sự của báo Lao động làm có sự cắt ghép, không phản ánh đúng, đầy đủ sự thật về chùa Ba Vàng. UBND thành phố Uông Bí có khẳng định lại nội dung đã đưa nhận định này?

Lực lượng công an, an ninh văn hóa, tôn giáo của Quảng Ninh ở đâu để sau cùng sự việc tại chùa Ba Vàng chỉ được phơi bày khi báo chí vào cuộc?

11h46, Chủ tịch Uông Bí: Lừa đảo hay không phải chờ kết luận của công an

Chủ tịch UBND thành phố Uông Bí nhắc lại, bà Yến là một Phật tử được sư trụ trì phân công hoạt động nào thì các hoạt động của người này do sư trụ trì chịu trách nhiệm. UBND thành phố đã đình chỉ hoạt động của bà Yến và yêu cầu bà này không được xuất hiện tại chùa nữa.

Ông Hà cũng nhấn mạnh, mặc dù từ tháng 8/2015, Ban trị sự GHPG Quảng Ninh đã có văn bản gửi chính quyền đề cập tới hoạt động cúng "oan gia trái chủ" nhưng trụ trì chùa Ba Vàng không thừa nhận có các hoạt động trên tại chùa. Các hoạt động này cũng được kiểm soát rất chặt chẽ như khám người, thu thiết bị ghi âm ghi hình nên việc nắm bắt với cơ quan quản lý nhà nước cũng khó khăn, không hề đơn giản. Tới đây, những hoạt động không nằm trong đăng ký đã được dừng.

Còn các dấu hiệu lợi dụng để trục lợi thì cơ quan công an cũng đang thu thập chứng cứ để làm rõ. Có phải là tội “lừa đảo” hay không thì cần chờ kết luận của công an.

Liên quan đến những phát ngôn gây bức xúc của bà Yến, quan điểm của UBND thành phố Uông Bí là phản đối mạnh mẽ những nội dung xúc phạm đến các anh hùng liệt sĩ, đến nạn nhân của một vụ giết người, cướp tài sản dã man như vậy. UBND thành phố Uông Bí gửi lời chia sẻ sâu sắc tới gia đình nạn nhân.

Còn việc sư trụ trì chùa Ba Vàng khẳng định hoạt động "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ" của mình là đúng thì cần căn cứ vào trả lời của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và cụ thể cơ quan này đã khẳng định hoạt động đó không đúng.

11h44, trả lời các câu hỏi thuộc trách nhiệm quản lý của mình, Giám đốc Sở TT-TT cho biết, Sở này đã tham vấn ý kiến của Sở Văn hóa, Thể thao, Du lịch để xem các hoạt động tuyên truyền có vi phạm không để có hình thức xử phạt hành chính, căn cứ theo nghị định cụ thể điều chỉnh về lĩnh vực này.

11h38, báo giới tiếp tục đặt các câu hỏi:

Trở lại với hoạt động của bà Yến, phóng viên muốn biết qua làm việc với cơ quan công an, bà này có ý kiến thế nào về những việc đã làm tại chùa Ba Vàng? Hoạt động "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ" chưa có sự cho phép của cơ quan quản lý thì nhà chùa lý giải thế nào về việc sử dụng khoản tiền cúng dường thu được? 

Với những clip đã đăng tải mang tính chất mê tín dị đoan, xúc phạm đến những người đã khuất như cô gái nạn nhân trong vụ giao gà ngày giáp Tết vừa qua, phương án giải quyết thế nào? Cơ quan quản lý nhà nước nhận định gì về thái độ của sư trụ trì Thích Trúc Thái Minh khi hoạt động sai phạm như này đã được tổ chức, diễn ra từ lâu? Hành vi tổ chức những lễ cúng này của bà Yến có dấu hiệu của tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” hay không?

11h30, Chủ tịch UBND thành phố Uông Bí nói về số tiền chùa đã thu theo “vong yêu cầu”:

Thành phố đã liên lạc với Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh để hỏi về việc này. Văn bản trả lời nói nghi thức "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ" không có trong danh mục các hoạt động của Phật giáo. Giáo hội cũng đã phê bình chùa vì hoạt động núp bóng nghi lễ để trục lợi.

Về việc quản lý tiền công đức, ông Hà nói đây là vấn đề không chỉ của một địa phương mà là vấn đề chung của cả nước. Quảng Ninh nói chung cũng như Uông Bí nói riêng cũng mong có quy chế cụ thể về hoạt động này để việc sử dụng tiền công đức được công khai minh bạch, ngăn chặn hành vi trục lợi.

Về việc bổ nhiệm sư trụ trì, ông Hà khẳng định việc này là do Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Còn địa phương cũng có quan điểm rõ ràng là đã đề nghị các cấp xử lý kỷ luật trụ trì chùa Ba Vàng nếu có chứng cứ xác định sai phạm.

Hoạt động "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ" không được xác định nằm trong khuôn khổ lễ hội đầu năm của chùa Ba Vàng vì đây là hoạt động chưa hề được đăng ký. Sau khi nhận thông tin, UBND thành phố Uông Bí đã yêu cầu dừng ngay hoạt động này.

Đối với việc kiểm tra các hoạt động thường xuyên của cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, Uông Bí cũng làm thường xuyên, nhất là với khu Yên Tử. Còn những cơ sở khác được giao trách nhiệm cho chính quyền cơ sở là các UBND phường. Với cơ sở lớn như chùa Ba Vàng thì thành phố cũng trực tiếp nắm bắt. Ở đây có biểu hiện của việc nhà chùa cố tình che giấu. Chính vì vậy, phải qua điều tra của báo chí mới phát hiện được những hoạt động bất thường, có dấu hiệu sai phạm tại đây.

11h27, Giám đốc Sở TT-TT Quảng Ninh trả lời về các trang web của chùa Ba Vàng:

Theo bà Hân, 2 trang web của chùa hiện tại tồn tại với hình thức trang tin điện tử cá nhân, sử dụng tên miền quốc tế. Việc sử dụng tên miền quốc tế thì phải đăng ký và khai báo với Bộ TT-TT. Vấn đề này không thuộc phạm vi quản lý, cấp phép của Sở.

Còn trang web của chùa Ba Vàng thì mang tính chất một trang thông tin điện tử nội bộ và vừa qua có dấu hiệu hoạt động như một trang thông tin điện tử tổng hợp. Phát hiện việc này, Sở đã yêu cầu tạm dừng hoạt động của trang web để thực hiện các thủ tục xin phép theo quy định.

Sở TT-TT cũng hoàn toàn không nhận được văn bản nào của Ban Trị sự chùa Ba Vàng đề cập đến hoạt động thông tin của chùa.

11h21, phóng viên tiếp tục đặt câu hỏi: Trang web của chùa Ba Vàng thể hiện nhiều nội dung mê tín dị đoan, sao không có cơ quan nào quản lý, kiểm soát? Mức tiền thu của chùa với các phật tử tham gia các lễ cúng căn cứ vào đâu và khoản tiền thu được này được quản lý, sử dụng thế nào?

Việc quản lý số tiền công đức của các cơ sở tôn giáo ở Uông Bí cũng như trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng như thế nào? Hoạt động giám sát thu chi thực hiện ra sao?

Phóng viên cũng đề nghị Sở TT-TT cho biết tại sao Sở này chậm dừng trang web thông tin hoạt động của chùa Ba Vàng khi đã có nhiều nội dung gây phán ứng như vậy được lưu truyền trong thời gian không ngắn?

Theo quy định, việc bổ nhiệm 1 vị sư trụ trì phải qua lấy ý kiến người dân. Vậy đã có lần nào thực hiện việc lấy ý kiến người dân địa phương về trụ trì chùa Ba Vàng hiện tại? Hoạt động của chùa Ba Vàng có nhiều biểu hiện thách thức chính quyền khi huy động Phật tử đến hành lễ, gây sức ép; có những cuộc pháp thoại thu hút đến hàng ngàn người tới dự.

Chủ tịch UBND TP Uông Bí Nguyễn Mạnh Hà trả lời:

Về nơi tạm trú của bà Yến, ông Hà thông tin, bà Yến là công dân tại thành phố Hạ Long, thỉnh thoảng có lên ở tại chùa. Tuy nhiên, bà Yến không đăng ký tạm trú tại chùa Ba Vàng và hiện tại đã trở về sống tại thành phố Hạ Long.

Theo quy định, hoạt động của cơ sở tôn giáo là đăng ký lần đầu với cơ quan quản lý nhà nước, sau đó nếu có hoạt động phát sinh thêm thì bổ sung đăng ký với cơ quan sở tại, nếu được chấp thuận thì được hoạt động. UBND thành phố Uông Bí đã rà soát lại và thấy hoạt động cúng "oan gia trái chủ", "thỉnh vong" tại chùa không nằm trong nội dung đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước nên chính quyền đã cho dừng ngay. Còn hoạt động từ năm 2015 là thuộc trách nhiệm quản lý của sư trụ trì.

Việc thường xuyên cúng "oan gia trái chủ", "thỉnh vong", qua làm việc với thành phố, thầy Thích Trúc Thái Minh khẳng định không có. Còn những hình ảnh như báo chí phản ánh về hoạt động cúng tại chùa này không dễ gì phát hiện được vì các quy trình này được quản lý tại chùa rất chặt chẽ.

UBND thành phố muốn xác minh vụ việc này vừa phải nhanh nhưng cũng phải đảm bảo chính xác. Vậy nên Uông Bí đã chủ động thông tin theo hướng khẳng định được gì thì chủ động cung cấp cho báo chí đến đó. Việc "thỉnh vong báo oán", cúng "oan gia trái chủ" đúng hay sai phải căn cứ vào trả lời của Hội đồng Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Còn chính quyền đã khẳng định hoạt động này chưa được đăng ký nên buộc phải dừng ngay.

“Đối với chính quyền địa phương, chúng tôi đã có báo cáo về hoạt động tại chùa trong văn bản 125 nêu nhưng sau đó có chấn chỉnh hay không thì chúng tôi cũng chưa nhận được phản hồi. Còn để điều tra những hành vi như vừa qua tại chùa thì phải có sự dụng công, “nằm vùng” nhiều tháng của phóng viên mới làm được” – ông Hà nói.

Về việc đầu tư chùa Ba Vàng, Chủ tịch Uông Bí phủ nhận thông tin chùa được nhiều quan chức đầu tư. Ông cho biết, chùa Ba Vàng là chùa cổ đã có từ xưa, trên nền chùa cũ; nhân dân đã cùng đóng góp để xây chùa mới như hiện nay.

Hàng loạt câu hỏi được phóng viên báo chí đặt ra: Bà Yến hiện đang ở đâu, thông tin hiện cho thấy bà không có mặt ở địa phương. Việc chùa cúng "oan gia trái chủ" từ năm 2015 có xin phép các cơ quan quản lý nhà nước không? UBND TP có nhận trách nhiệm của mình trong sự việc này? Việc thông tin của UBND thành phố đã kịp thời, đáp ứng yêu cầu của dư luận chưa?

Sư trụ trì chùa Ba Vàng khẳng định cúng "oan gia trái chủ" là đúng, có vong linh nhập về trong khi Trung ương Giáo hội Phật giáo phủ nhận thuyết này. Vậy quan điểm của cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề này thế nào? Với cương vị người đứng đầu địa phương, ông Chủ tịch TP thấy trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương thế nào trong vụ việc này?

Thông tin trên mạng nói chùa Bà Vàng được đầu tư bởi Công ty Tùng Lâm, trong đó có nhiều quan chức ở Trung ương, địa phương góp vốn. Việc bổ nhiệm Đại đức Thích Trúc Thái Minh theo dư luận là có vấn đề. Thầy trụ trì chưa có chứng nhận trung cấp Phật giáo mà được bổ nhiệm làm trụ trì ngôi chùa lớn như thế này. Thực chất là thế nào? Đó có phải là sơ suất trong quản lý dẫn tới sự việc như vừa qua?

Riêng buổi tối 21/3, Trụ trì chùa phủ nhận việc thu 100.000 đồng/người dự lễ cúng "oan gia trái chủ". Dư luận cho rằng số tiền nhà chùa thu cả trăm tỉ đồng mỗi năm từ các hoạt động trên. Con số này đúng hay sai?Thực tế là bao nhiêu?

Yêu cầu bà Yến trở về nơi cư trú

Đối với phật tử Phạm Thị Yến, ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết bà này là công dân sống tại TP Hạ Long (Quảng Ninh). Thành phố đã yêu cầu cơ quan chức năng rà soát các trường hợp tạm trú tại chùa Ba Vàng, yêu cầu bà Yến trở về nơi cư trú.

"Cơ quan chức năng hiện vẫn đang làm rõ các hành vi vi phạm về thông tin, trục lợi, các hoạt động không đăng ký tại chùa Ba Vàng. Thành phố cũng đã có văn bản yêu cầu nhà chùa dừng mọi hoạt động "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ". Cam kết mọi hoạt động theo đúng tín ngưỡng tôn giáo", ông Hà nói.

Trụ trì chịu hoàn toàn trách nhiệm

Ông Nguyễn Mạnh Hà, Chủ tịch UBND TP Uông Bí, phát biểu, khi nhận được thông tin đã làm việc hết sức khẩn trương, xác minh, làm việc với chùa Ba Vàng. Hiện vẫn tiếp tục xác minh vụ việc. Cơ quan công an cũng đang thu thập chứng cứ.

Đối với trụ trì chùa Ba Vàng là Đại đức Thích Trúc Thái Minh, do các hoạt động "thỉnh vong" diễn ra trong khuôn viên của chùa nên trụ trì chùa phải chịu hoàn toàn trách nhiệm.

10h48: Cuộc họp báo bắt đầu. Bà Lê Ngọc Hân, Giám đốc Sở TT-TT Quảng Ninh cho biết đây là cuộc thông tin báo chí do TP Uông Bí chủ trì. Đề nghị các cơ quan báo chí thông tin trung thực, khách quan, đúng nội dung đã cung cấp.

10h40: Chưa đại biểu nào có mặt, buổi họp báo vẫn chưa thể bắt đầu.

10h10: Ban Tổ chức thông báo cuộc họp lùi lại ít phút do có một số đại biểu bận đột xuất chưa thể có mặt.

9h50 sáng 26/3, tại Trung tâm hội nghị TP Uông Bí, rất nhiều phóng viên đã có mặt tại đây. Hy vọng nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề đang "nóng" này sẽ được TP. Uông Bí giải đáp. 

Như đã thông tin, trong những ngày qua dư luận cả nước xôn xao về hoạt động truyền bá chuyện vong báo oán tại chùa Ba Vàng. Theo đó, ai ốm đau bệnh tật hoặc gặp những bất hạnh trong cuộc sống đều do bị vong từ nhiều kiếp trước báo oán. Muốn thoát nạn thì phải “trả nợ” cho vong từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng thông qua hình thức công đức vào nhà chùa.

Cũng theo dư luận, mỗi tháng 3 đợt, mỗi đợt 2 ngày, tại chùa Ba Vàng sẽ diễn ra lễ thỉnh vong giải nghiệp thu hút hàng ngàn người tham dự/đợt. Còn vào ngày mùng 8 (âm lịch) hàng tháng, không chỉ diễn ra khóa tu “Bát quan trai giới” mà còn là ngày nhà chùa tổ chức thỉnh vong giải nghiệp cho những người có nhu cầu. Các hoạt động này thu về cho nhà chùa hàng trăm tỉ đồng mỗi năm.

An Nhiên - Phương Thảo