“Chậm hạn chế phương tiện cá nhân sẽ gây lãng phí cho xã hội”

Sáng ngày 4/10, bên lề kỳ họp Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố, Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị đã trao đổi với báo chí về đề án hạn chế phương tiện cá nhân lưu thông trên một số tuyến phố do Chính phủ yêu cầu Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh thực hiện.

Trong khi phương tiện công cộng chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội, Chính phủ lại yêu cầu hạn chế hoặc cấm lưu thông xe máy ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Thưa Bí thư, liệu điều này có gây áp lực đối với thành phố khi giải quyết bài toán của Chính phủ không?

Theo tôi, Hà Nội cũng như thành phố Hồ Chí Minh cần phải bố trí điều hòa các loại phương tiện giao thông theo quy hoạch mang tính khoa học chứ không phải là muốn hay không muốn. Hai thành phố này phải giảm bớt phương tiện cá nhân là xuất phát từ yêu cầu thực tiễn chứ không phải là thích hay không thích.

Khi các loại phương tiện phát triển mất cân đối với cơ sở hạ tầng dẫn đến dòng phương tiện lưu thông trên đường rất kém. Như vậy, bất kỳ một nước nào cũng phải nghĩ ra việc điều hòa các loại phương tiện giao thông cho hợp lý chứ không chỉ riêng nước ta. Còn nếu để cho phát triển thoải mái thì sẽ đến lúc phương tiện cá nhân nhiều đến mức người sử dụng phương tiện đi lại trên đường ngày càng khó khăn cản trở sự phát triển của xã hội.

Tôi cũng thấy nhiều người lo ngại rằng phương tiện công cộng chưa đáp ứng được đã hạn chế phương tiện cá nhân thì người dân gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại. Nhưng muốn tăng đầu xe buýt lưu thông trên đường và có đất làm đường sắt trên cao thì phải giảm phương tiện cá nhân. Còn nếu không hạn chế ngay cứ để cho phương tiện cá nhân phát triển thì đến lúc quá muộn gây lãng phí cho xã hội.

Ô tô số lượng ít nhưng diện tích sử dụng mặt đường cũng như bãi đỗ lớn hơn xe máy rất nhiều. Do vậy, nhiều chuyên gia giao thông cho rằng nên hạn chế ô tô trước khi hạn chế xe máy. Bí thư nhìn nhận vấn đề này thế nào?

Điều này đặt ra vấn đề phải có sự lựa chọn trong việc quản lý nhà nước. Tại sao nhiều đô thị lớn trên thế giới không những hạn chế xe máy lưu thông trên một số tuyến phố mà họ còn cấn tuyệt đối người dân sử dụng xe máy trong những đô thị lớn. Vậy tại sao người ta vẫn tổ chức được đô thị mà đời sống của người dân không bị ảnh hưởng?

Còn mình muốn cả mọi thứ một cách thiếu định hướng thì rất khó khăn trong việc quản lý. Ai cũng thích thoải mái sử dụng đủ loại phương tiện trên đường thì phải chấp nhận việc tắc đường nhiều hơn ở mức bình thường.

Vậy thì trước mắt, Hà Nội nên áp dụng biện pháp nào để không ảnh hưởng đến đời sống của người dân?

Nhiều tuyến phố Hà Nội tắc nghiêm trọng

Còn hiện nay, chúng ta đang quá dễ dãi trong việc cho mua sắm phương tiện giao thông cá nhân. Nếu như cho mua sắm như vậy thì anh phải đóng góp vào chi phí chung của xã hội để đảm bảo cho xe hoạt động bình thường. Còn cứ để như thế này thì rất bất hợp lý, cản trở sự phát triển giao thông công cộng.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Đinh La Thăng cho rằng cần phải cấm sử dụng lòng đường để làm bãi đỗ xe cũng là một biện pháp hạn chế sự phát triển xe cá nhân. Bí thư thấy giải pháp này có phù hợp với Hà Nội không?

Diện tích đường và giao thông tĩnh ở Hà Nội hiện nay không đúng với tiêu chuẩn đô thị hiện đại. Người ta dành 20 - 25% diện tích đường, Hà Nội chỉ có 7 - 8%. Ô tô không như cái cặp, cái bút mang theo người nên nếu cho mua sắm thoải mái thì người có phương tiện không đỗ chỗ này phải đỗ chỗ kia.

Hơn nữa, để doanh nghiệp đầu tư vào xây dựng những điểm đỗ xe hiện đại cần phải điều chỉnh chi phí gửi xe ô tô. Khi phí cao hơn thì sẽ hạn chế phương tiện giao thông, điều đó có nghĩa là ai có khả năng chịu được chi phí ấy thì mới mua xe cá nhân, còn nếu không hãy chịu khó đi phương tiện công cộng hoặc taxi.

Theo Bí thư, biện pháp cấp thiết nhất để hạn chế xe cá nhân hiện nay là gì?

Để hạn chế xe cá nhân cần phải có nhiều biện pháp đồng bộ từ việc tăng phí, lệ phí đến việc siết chặt những điều kiện để mua xe. Cũng phải áp dụng cả 2 biện pháp hành chính và kinh tế song song. Khi áp dụng những biện pháp kinh tế mà người nào đó cố tình vi phạm thì phải có những biện pháp hành chính nghiêm ngặt.

Điều kiện cơ sở hạ tầng giao thông ở Hà Nội tốt hơn những tỉnh thành khác, do vậy để tạo sự công bằng cho xã hội, nhiều người cho rằng ô tô, xe máy khi lưu hành ở đây phải đóng góp chi phí chung cho xã hội cao hơn?

Bà con miền núi, nông thôn đi bộ hoặc đi xe đạp, xe máy trong làng, trong bản thì họ chỉ đóng góp vào giao thông nông thôn. Nhiều người sử dụng ô tô chiếm chỗ trên lòng đường và công an, cảnh sát… phải quản lý trật tự giao thông đi lại thì phải đóng góp cho chi phí chung của xã hội một cách tương xứng.

Quang Phong