Cầu đường bộ vượt sông đầu tiên kết nối 2 tỉnh từng sáp nhập, chia tách

Cầu Bến Thủy (còn gọi là cầu Bến Thủy 1 do sau này có thêm cầu Bến Thủy 2 song song với cầu cũ) bắc qua sông Lam, nối phường Bến Thủy, thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An) và thị trấn Xuân An, huyện Nghi Xuân (tỉnh Hà Tĩnh).

Cầu Bến Thủy 1 được khởi công xây dựng từ năm 1986, giai đoạn Nghệ An và Hà Tĩnh hợp thành tỉnh lớn mang tên Nghệ Tĩnh. Trước khi cầu được xây dựng, giao thông hai bờ chủ yếu được kết nối qua các chuyến đò, phà và cầu phao (Ảnh tư liệu).

Đến ngày 19/5/1990, cầu Bến Thủy 1 khánh thành, thông xe đúng vào dịp Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đây là cầu đường bộ đầu tiên bắc qua sông Lam, lớn thứ hai cả nước sau cầu Thăng Long (Hà Nội) được xây dựng sau ngày đất nước hòa bình (30/4/1975).

Cầu Bến Thủy 1 có ý nghĩa to lớn đối với giao thông vận tải trên toàn tuyến quốc lộ 1A, đặc biệt có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của 2 địa phương bị ngăn cách bởi dòng sông Lam và các tỉnh lân cận. 

Cầu Bến Thủy 1 xây dựng theo công nghệ cũ với kết cấu dàn thép, dài 630,5m, rộng 12m, có 13 nhịp. Từ khi đưa vào sử dụng đến nay, cầu đã trải qua nhiều đợt sửa chữa, nâng cấp. Hàng ngày, lưu lượng ô tô, xe máy, xe thô sơ qua cầu rất lớn.

Nhằm đảm bảo an toàn, cơ quan chức năng cắm biển báo phân làn xe máy và làn ô tô ở hai đầu cầu. Theo đó, ô tô được lưu thông ở 2 làn giữa cầu, đường hai bên cầu dành cho xe máy và xe thô sơ.

Khi di chuyển qua cầu Bến Thủy 1 theo chiều Nam - Bắc, khoảng cách từ thành phố Vinh đến thủ đô Hà Nội là hơn 300km.

Từ năm 2005, Tập đoàn Cienco 4 bắt đầu thu phí tại Trạm thu phí cầu Bến Thủy 1 để hoàn vốn cho dự án BOT đường tránh thành phố Vinh. Năm 2017, cơ quan chức năng và chủ đầu tư thống nhất giảm 100% phí qua cầu Bến Thủy 1 với chủ sở hữu xe có hộ khẩu thường trú, trụ sở chính tại thành phố Vinh, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) và thị xã Hồng Lĩnh, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).

Cuối tháng 2 vừa qua, UBND thành phố Vinh đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An, Cục Đường bộ Việt Nam, Tập đoàn Cienco 4 điều chỉnh giảm phí qua cầu Bến Thủy 1 cho người dân 11 phường, xã mới sáp nhập về thành phố.

Trong suốt hàng chục năm qua, cầu Bến Thủy 1 trở thành cây cầu biểu tượng trong tâm thức của người dân 2 tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh.

Từ cầu này nhìn về phía Nam là thị trấn Xuân An của huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Thị trấn Xuân An có diện tích tự nhiên 1.133ha, 3.092 hộ với 11.867 nhân khẩu thường trú, phân bố trên 12 tổ dân phố.

Ở hướng ngược lại là thành phố Vinh, Nghệ An. Sau khi sáp nhập toàn bộ thị xã Cửa Lò vào thành phố Vinh từ ngày 1/12/2024, thành phố này có 33 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 24 phường và 9 xã; diện tích tự nhiên 166,22km2; quy mô dân số 580.669 người.

Thành phố Vinh là đô thị loại 1, trung tâm kinh tế - chính trị của tỉnh Nghệ An và đã được Chính phủ quy hoạch để trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa của vùng Bắc Trung Bộ.

Vị trí cầu Bến Thủy bắc qua sông Lam, nối 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh (Ảnh: Google Maps).