Cát tặc ngang nhiên lộng hành
Từ lời kêu cứu của hàng trăm hộ dân xã Hà Lĩnh, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), PV Dân trí đã có mặt tại địa phương này để được tận mắt chứng kiến thực trạng cát tặc lộng hành trên dòng sâu Ngàn Sâu đoạn chảy qua địa phương này.
Đúng như người dân kếu cứu, tình trạng khai thác cát dưới lòng sâu Ngàn Sâu gần như hoạt động một cách công khai. Hàng loạt bến cát tạm bợ được “cát tặc” lập trái phép chạy dọc theo bờ sông của các xóm 6, 7, 9… Tại những bến cát này không khó để ghi lại cảnh tượng những chiếc thuyền chất đầy cát lần lượt cập bến. Tiếng máy bơm, máy hút cát, tiếng xe IFA, công nông gầm rú trườn lên từ dưới bến sông.
Một bến cát trái phép của cát tặc tại xóm 6
Tại một bến cát ở xóm 6, chỉ trong gần một tiếng đồng hồ chúng tôi đã đếm được gần hai chục lượt xe IFA, công nông hoa mai vào “ăn” hàng. Nguồn cát có thể nói là rất dồi dào, như lời một “cát tặc” lu loa trong tiếng gầm rú của máy hút: ở đây muốn mua bao nhiêu cũng có.
"Cát tặc" xem lòng sông Ngàn Sâu như... của nhà, ngang nhiên hút bán. Theo người dân này phản ánh, gần đây do chính quyền bất lực, người dân phải dùng cách ném đá để xua đuổi, tuy nhiên "cát tặc" có đủ kiểu đối phó, như cho thuyền hút cát vào đêm khuya, sáng sớm, giữa trưa, hoặc những khi người dân đi làm.
Một "cát tặc" chuẩn bị ống hút để bơm cát từ thuyền lên xe
Hậu quả của tình trạng khai thác cát tràn làn ở địa phương này là một cảnh tượng thật xót xa. Hai bờ sông Ngàn Sâu đoạn chảy qua địa phận xã Hà Linh vốn đã lở lói do biến đổi tự nhiên, nay lại bị sụp đổ với một tốc độ chóng mặt do nạn khai thác cát. Không chỉ ruộng đồng, bãi bồi, mà rất nhiều vườn tược của người dân đã bị sông nuốt, cuốn trôi, có nơi sông đã ăn sâu vào tận nhà dân.
Tốc độ lở đất sẽ còn diễn ra trong nhiều năm tới do những chiếc vòi hút dài hàng chục mét đã “đục” vào những dõi cát nằm sâu dưới đất, phá hỏng kết cấu tự nhiên của bờ sông. “Với tốc độ lở lói nhanh như ri, không lâu nữa dân ở chỗ ni chẳng còn vườn mà trồng cây, có khi nó nuốt chửng nhà lúc mô không ai rõ”- một người dân ở xóm 6 yêu cầu chúng tôi không nêu tên vì sợ cát tặc trả thù – chỉ vào một đoạn sông đang lở sau vườn thốt lên.
Sau khi hút dưới lòng sông, các chủ thuyền chở cát về cập tại những bến được lập trái phép dọc theo sông Ngàn Sâu để tiêu thụ
Không chỉ gây ra tình trạng sạt lở gây bức xúc cho nhân dân, tình trạng khai thác cát không được kiểm soát đã khiến nhà nước thất thu nặng. Người dân dẫn chúng tôi đi xem thực trạng nạn khai thác cát trái phép ở Hà Linh nhẩm tính, mỗi ngày phải có đến hàng trăm mét khối cát được đưa ra khỏi địa bàn.
Một đoạn bờ sông Ngàn Sâu chảy qua xóm 6 xã Hà Linh bị sụp đổ do khai thác cát trái phép
Chính quyền bất lực hay làm ngơ?
Thực trạng cát tặc lộng hành đang khiến người dân Hà Linh hết sức bức xúc, họ đổ lỗi cho sự yếu kém và sự làm ngơ của chính quyền địa phương.
Làm việc với Dân trí, ông Lê Hồng Quân - Bí thư Đảng ủy xã Hà Linh - thừa nhận vấn đề người dân phản ánh là có thật. Ông Quân thừa nhận, 100% bến cát trên địa bàn là những bến hoạt động không có giấy phép, việc khai thác cũng không đúng quy trình và cũng không được sự cho phép của chính quyền địa phương.
Ông Lê Hồng Quân
Để xảy ra thực trạng trên, ông Quân thẳng thắn thừa nhận, dù đã ban hành lệnh cấm khai thác cát trái phép nhưng chính quyền xã Hà Linh đã không kiểm soát chặt chẽ, không kiểm soát được nạn khai thác cát đang diễn ra. Nguyên nhân theo ông Quân là do cát tặc khai thác trộm, trốn tránh sự truy quét của lực lượng chức năng.
Lời biện hộ này của ông Bí thư không khiến người nghe thỏa mãn bởi thực tế những bến, bãi cát trái phép nằm ngay gần trụ sở UBND xã, hoạt động mua bán cát trái phép vẫn diễn ra công khai giữa ban ngày.
Nhiều người dân xã Hà Lĩnh cho biết, có một “thế lực ngầm” đang thao túng, bảo kê cho nạn cát tặc lộng hành tại Hà Linh, đẩy cuộc sống của nhiều gia đình vào cảnh bất an. Lời buộc tội này đúng hay sai, câu trả lời xin được dành cho chính quyền huyện Hương Khê.
Xem clip cát tặc khai thác cát trái phép tại xã Hà Linh do PV Dân trí ghi lại.
Văn Dũng - Xuân Bắc