Cánh rừng hơn 25 ha bị ngập chết, chưa rõ ai chịu trách nhiệm

Trước đó, vào tháng 6/2021, trong quá trình tuần tra bảo vệ rừng tại khu vực lòng hồ thủy điện, các đơn vị chủ rừng đã phát hiện rừng chết hàng loạt trong lòng hồ Thủy điện Thượng Kon Tum (thuộc huyện Kon Plông, Kon Tum). Sau khi kiểm tra, giữa Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông và Công ty Thủy điện Thượng Kon Tum không thống nhất được ý kiến.

Đến cuối tháng 6/2021, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông tiếp tục có văn bản gửi chủ đầu tư thủy điện đến làm việc, xác định hiện trường nhưng chủ đầu tư vẫn viện lý do để từ chối làm việc.

Nhận thấy chủ đầu tư không hợp tác, đến tháng 8/2021, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông đã báo lên Sở NN&PTNT và UBND tỉnh Kon Tum.

Ngay khi nhận được thông tin, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum đã phối hợp cùng với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Rẫy, UBND xã Đăk Tăng, UBND Đăk Kôi (huyện Kon Rẫy) và các bên liên quan để kiểm tra, xác định vị trí, diện tích thiệt hại.

Qua kiểm tra, cơ quan chức năng xác định Thủy điện Thượng Kon Tum đã có hành vi tích nước lòng hồ, ngăn dòng chảy khiến nước dâng ngập gây úng làm cây rừng chết với diện tích hơn 25 ha rừng (xảy ra tại các tiểu khu 401a, 406, 407, 411, 412, 413 thuộc lâm phần của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông; tiểu khu 410 do UBND xã Đắk Tăng, huyện Kon Plông quản lý và tại tiểu khu 451 thuộc lâm phần Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Rẫy quản lý).

Vào tháng 2/2022, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội Hủy hoại rừng xảy ra tại lòng hồ thủy điện Thượng Kon Tum (huyện Kon Plông, Kon Tum) khiến hơn 25 ha rừng bị chết.

Cơ quan chức năng đã làm việc với đại diện Công ty cổ phần đo đạc và bản đồ Viễn Thám (có trụ sở tại tỉnh Kon Tum, gọi tắt Công ty Viễn Thám).

Đại diện Công ty Viễn Thám thông tin việc xử lý số liệu trên bản đồ dùng phương pháp nội suy và công tác kiểm tra, đối chiếu, kiểm chứng thực tế tại hiện trường không chính xác, dẫn đến khi vận hành lòng hồ gây ngập úng khỏi ranh giới diện tích rừng được thu hồi.

Theo lý giải của đại diện Công ty Viễn Thám, khi tiến hành khảo sát, tư vấn khu vực lòng hồ thủy điện Thượng Kon Tum, địa hình phức tạp, rừng rất rậm, thời tiết mưa nhiều, nhiều vị trí không tiếp cận được… Đồng thời, dụng cụ phục vụ cho việc xác định vị trí và đo đạc không được hiện đại, dẫn đến sai sót trong quá trình tính toán diện tích, ranh giới thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng...

Cơ quan chức năng xác định đối với việc tích nước lòng hồ, ngăn dòng chảy làm chết hơn 25ha rừng (rừng nằm ngoài phạm vi thu hồi), trách nhiệm thuộc về Công ty Viễn Thám, Công ty cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (chủ đầu tư thủy điện Thượng Kon Tum) và các tổ chức, cá nhân trong việc giám sát, thẩm định hồ sơ trước khi trình UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt đối với diện tích thu hồi, chuyển mục đích sử dụng rừng.

Trao đổi với PV báo Dân trí, ông Nguyễn Văn Nam - Phó Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum cho biết: "Ngay sau khi chủ rừng phát hiện vụ việc, cơ quan chức năng đã lập đoàn, kiểm tra vụ việc. Nguyên nhân khiến 25 ha rừng chết là do ngập nước. Đơn vị cũng đã làm việc với đơn vị tư vấn thiết kế. Sau đó đã khởi tố và chuyển qua cơ quan điều tra". 

"Việc chết cây chính là mất rừng. Qua xác minh, nguyên nhân chết cây không phải từ thiên nhiên mà là do tác động của con người. Để có những cánh rừng như thế thì mất thời gian rất lâu và hệ quả khi mất những cánh rừng này cũng khó lường", ông Nam cho hay.

Theo đại diện lãnh đạo của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông, ngay khi phát hiện sự việc, đơn vị đã báo cáo với cơ quan chức năng để mời Công ty thủy điện Thượng Kon Tum lên làm việc nhằm xác định diện tích thiệt hại. Vị trí rừng bị ngập chết thường nằm sâu trong lòng hồ, việc di chuyển, quản lý gặp rất khó khăn.

"Chúng tôi mong muốn cơ quan chức năng sớm xác định nguyên nhân và người chịu trách nhiệm khiến hàng chục diện tích rừng bị chết. Công ty thì chỉ phát hiện và báo cáo do về mặt kỹ thuật, máy móc không đáp ứng đủ cho việc kiểm tra, xác định vị trí", đại diện Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông thông tin.