Cảnh nhếch nhác của hàng loạt nhà vệ sinh công cộng tại Hà Nội

Những năm gần đây, vấn đề nhà vệ sinh công cộng tại (NVSCC) tại Hà Nội và các thành phố lớn luôn thu hút sự quan tâm đông đảo của người dân. Tại Hà Nội, NVSCC mới chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu nhưng chưa đảm bảo, nhiều địa điểm xuống cấp nghiêm trọng, bong tróc, hoen gỉ phần kết cấu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan đô thị.

Mới đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chỉ đạo các quận, huyện, thị xã trên địa bàn tiếp tục tuyên truyền, vận động chủ các nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại, siêu thị,... tự nguyện phối hợp, cam kết mở cửa phục vụ, giải quyết nhu cầu vệ sinh cá nhân của du khách, nhân dân trên địa bàn miễn phí.

Theo khảo sát của phóng viên Dân trí, ở những điểm thường tập trung đông người tại quận trung tâm của Hà Nội như Đống Đa, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng,... đã cơ bản có NVSCC nhưng hầu hết xuống cấp, thiếu trang thiết bị. Thậm chí có những NVSCC đã xây dựng cách đây 50-60 năm nên nhiều đồ đạc, trang bị đã hư hỏng.

Đơn cử là NVSCC tại ngõ 62 phố Trần Quý Cáp (quận Đống Đa, Hà Nội). Bà Trần Thị Xuân (66 tuổi), có 25 năm trông coi tại đây cho biết, NVSCC trên xây dựng cách đây gần 60 năm. Theo quan sát, nhà vệ sinh này được xây dựng kiên cố, rộng khoảng 40m2, chia thành 2 khu nam và nữ. 

Cả 2 khu vệ sinh đều được trang bị 3 bồn cầu, 2 phòng tắm. Song nhiều năm qua các phòng tắm đã hư hỏng, không thể sử dụng. Đặc biệt, cả 3 cánh cửa của khu vệ sinh nam đã hỏng do mối mọt. 

"Người nào đi vệ sinh mà không để ý có thể bị cánh cửa đổ ập xuống đầu. Nhiều năm qua nhà vệ sinh không được đầu tư, cải tạo nên tôi luôn phải tận dụng các đồ đạc hiện có để đảm bảo sạch sẽ", bà Xuân chia sẻ.

Mặc dù các trang thiết bị đã xuống cấp nhưng NVSCC này được bà Xuân lau dọn thường xuyên nên cơ bản sạch sẽ, không bốc mùi hôi thối.

"Công việc của tôi bắt đầu từ 5h30 và kết thúc vào 22h. Để nhà vệ sinh sạch sẽ, không bốc mùi tôi phải dọn dẹp liên tục, có ngày 30-40 lần", bà Xuân chia sẻ.

Cũng giống NVSCC tại phố Trần Quý Cáp, NVSCC ở số 5 phố Lê Duẩn (quận Hoàn Kiếm) đã xây dựng được gần 50 năm, rộng hơn 40m2 và chia thành 2 khu nam, nữ. 

Là tài xế xe ôm công nghệ thường sử dụng NVSCC, anh Nguyễn Quỳnh Lưu (33 tuổi, quê Thái Nguyên) đánh giá, hầu hết các nhà vệ sinh ở Hà Nội thiếu thiết bị như bồn rửa tay, vòi xịt, thậm chí thiếu kín đáo.

"Kinh khủng nhất là những NVSCC ở khu công viên, bến xe bởi mùi hôi thối luôn nồng nặc và ít có người dọn dẹp", anh Lưu chia sẻ.

Trần nhà bong tróc, các thiết bị như vòi xịt, bồn nước rửa tay, vòi xả nước,... bị mất, hỏng nên người dân sau khi "giải quyết" phải dội bằng xô và thực trạng này không chỉ diễn ra tại NVSCC ở phố Trần Quý Cáp hay Lê Duẩn mà còn rất nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội.

Một góc NVSCC được tận dụng để chứa các đồ đồng nát. Bà H. trông coi tại đây chia sẻ, nhiều du khách sau khi sử dụng đã phàn nàn về việc nhà vệ sinh cũ kỹ nhưng không được thay thế, nâng cấp.

"Mọi người hỏi vậy tôi chỉ cười, không biết phải trả lời như thế nào. Công việc của mình là phải luôn dọn dẹp để khách đến thấy cũ nhưng không bẩn, hôi thối", bà H. nói.

Nhà vệ sinh công cộng tại ngã 3 Lê Thái Tổ - Hàng Trống (quận Hoàn Kiếm) có rất đông du khách, người qua đường ghé vào sử dụng nhưng cũng trong tình trạng xuống cấp, thiếu thiết bị.

"NVSCC cái thì hỏng xả nước bồn cầu, nơi lại hỏng chốt cửa, cháy bóng đèn, mất nước tại bồn rửa tay nên chỉ khi "bí bách" lắm tôi mới vào sử dụng còn không sẽ nhịn về nhà hoặc vào quán nước", anh Hoàng Lâm Bảo (37 tuổi, quê Xuân Trường, Nam Định) đạp xích lô tại hồ Hoàn Kiếm chia sẻ.

Bà Dương Thị Nhẫn (người trông coi, dọn dẹp) cho biết, trung bình mỗi ngày có khoảng 300-400 người sử dụng nhà vệ sinh. Đặc biệt, vào những ngày cuối tuần du khách đổ về đông, con số này có thể tăng lên đến 700 người. Mặc dù người sử dụng đông, chủ yếu du khách nước ngoài nhưng 2 cánh cửa của nhà vệ sinh đã hư hỏng từ lâu, bên ngoài trông nhếch nhác, mất mỹ quan.

"Nhiều người đi vệ sinh xong còn không xả nước nên mỗi khi dọn dẹp rất kinh khủng", bà Nhẫn chia sẻ và mong muốn các cơ quan chức năng cần sớm kiểm tra, sửa chữa lại các thiết bị hư hỏng.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh mới đây đã giao các quận, huyện, thị xã chủ động phối hợp với sở liên quan thống nhất rà soát, bàn giao các nhà vệ sinh công cộng về địa phương quản lý, hoàn thành trước ngày 30/3.

Trên cơ sở đó, Hà Nội yêu cầu các quận, huyện có kế hoạch cải tạo, nâng cấp, đầu tư xây dựng mới, đảm bảo tăng về số lượng, chất lượng các nhà vệ sinh công cộng. Việc xây dựng các nhà vệ sinh phải đảm bảo tiêu chí văn minh, hiện đại, trang thiết bị tiện lợi, phù hợp với thói quen và mục đích sử dụng chung, đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của nhân dân và du khách.

Trạm trung chuyển xe buýt Long Biên có 2 NVSCC nhưng một chiếc đã bỏ hoang từ lâu. Mặc dù có nhà vệ sinh ngay bên cạnh nhưng nhiều người vẫn phóng uế bừa bãi.

NVSCC ở khu công viên nằm trên đường Trần Phú - Hoàng Diệu (Hà Nội) hoen gỉ, xuống cấp, gây mất mỹ quan đô thị.

Tại nhiều NVSCC trên địa bàn Hà Nội, khi vừa bước vào bên trong mùi hôi, khai nồng nặc xộc thẳng vào mũi khiến người sử dụng cảm thấy rùng mình, sợ hãi, thậm chí buồn nôn.

"Bước vào bên trong tôi phải nín thở, cố đi thật nhanh để mau chóng ra ngoài", Nguyễn Hoàng Việt (28 tuổi, trú tại quận Hoàn Kiếm) chia sẻ, sau khi sử dụng NVSCC tại trạm trung chuyển xe buýt Long Biên.

Hà Nội hiện có hơn 350 nhà vệ sinh công cộng, trong đó 176 nhà vệ sinh được xây dựng bằng gạch, 91 nhà vệ sinh kết cấu vỏ thép (inox), 84 nhà vệ sinh công cộng được lắp đặt.

Cuối tháng 1/2023, một khảo sát của QS Supplies (tổ chức tại Anh, được hãng Nikkei Asia, Nhật Bản dẫn lại) đã xếp hạng điều kiện nhà vệ sinh công cộng (NVSCC) tại 69 thành phố du lịch trên thế giới.

Trong đó, điều kiện NVSCC ở hai thành phố lớn nhất Việt Nam là Hà Nội và Hồ Chí Minh xếp gần áp chót bảng xếp hạng, chỉ đứng trên Johannesburg của Nam Phi và Cairo của Ai Cập.