Căn cứ nào để đánh giá tham nhũng được kiềm chế, thuyên giảm?

Tại phiên chất vấn sáng 9/11, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) nêu, báo cáo thẩm tra của UB Tư pháp đề cập, nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức gây nhũng nhiễu, phiền hà trong giải quyết công việc cho người dân và doanh nghiệp. Ông Hà đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết tình trạng này xảy ra nhiều nhất trong lĩnh vực nào, ai phải chịu trách nhiệm về việc xảy ra tình trạng này?

Cũng trong lĩnh vực quản lý của Thanh tra Chính phủ, đại biểu khái quát, cử tri vui mừng khi nghe Chính phủ báo cáo tình hình tham nhũng thời gian qua đang từng bước được kiềm chế và có chiều hướng thuyên giảm. Tuy nhiên, ông Hà băn khoăn, căn cứ vào đâu để có được kết luận như vậy?

Trả lời, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh nhận định, thời gian qua, công tác phòng, chống tham nhũng đã đạt được những kết quả tích cực, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên, ông Khái cũng thừa nhận tình trạng cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước còn nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân. Đây là một vấn đề hết sức quan trọng và được Đảng cũng như Nhân dân rất quan tâm.

Nhấn mạnh sự quan tâm của ngành thanh tra đối với việc này, Tổng Thanh tra nói, trách nhiệm trực tiếp thuộc về người đứng đầu của các cơ quan, các lĩnh vực để xảy ra tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân. Ông Khái dẫn Chỉ thị số 10 của Thủ tướng nêu cụ thể những lĩnh vực, nguyên nhân và tình trạng tham nhũng “vặt”. Đó là những lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc với người dân như cung cấp dịch vụ công; những lĩnh vực cán bộ, công chức thiếu rèn luyện thì dễ xảy ra tham nhũng.

Về giải pháp khắc phục tình trạng, Tổng Thanh tra cho biết đã đề xuất với Thủ tướng ban hành Chỉ thị về giảm và chống gây phiền hà, nhũng nhiễu cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình giải quyết công việc. Sau đó, Thanh tra Chính phủ tiếp tục tham mưu để lãnh đạo Chính phủ ban hành công điện số 724 (ngày 17/6/2019) về phòng ngừa tham nhũng trong hoạt động công vụ.

“Hai văn bản này có ý nghĩa rất lớn trong chấn chỉnh tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức thực hiện công vụ khi giải quyết công việc cho người dân. Sau 1 năm thực hiện, Thanh tra Chính phủ cũng sơ kết, báo cáo kết quả 1 năm thực hiện Chỉ thị 10, nêu đánh giá tình trạng và giải pháp để tiếp tục thực hiện trong thời gian tới" - Tổng Thanh tra Chính phủ nói.

Về căn cứ để đánh giá những chuyển biến của tham nhũng (tham nhũng được kiềm chế, từng bước được ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm – PV), Tổng Thanh tra Lê Minh Khái giải thích, đánh giá tình hình tham nhũng hết sức khó khăn, mang tính chất rất trừu tượng.

Tuy nhiên, với tư cách là một cơ quan tham mưu, Thanh tra Chính phủ cũng cố gắng bám sát vào những nội dung có thể căn cứ vào đó để đánh giá. Ví dụ như đánh giá của người dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, ý kiến của người dân cảm nhận về tình hình tham nhũng với đất nước.

Căn cứ thứ hai, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ sử dụng là chỉ số cải cách hành chính Par Index (PI). Ông Khái nhấn mạnh, chỉ số này theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ là hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng có tăng lên.

Tiếp nữa, theo Tổng Thanh tra Chính phủ, ngành cũng đánh giá qua chỉ số và cảm nhận tham nhũng do Tổ chức Minh bạch Thế giới công bố. Theo đó, năm 2019, tổ chức này xếp hạng Việt Nam tăng 21 bậc so với 2018 (từ thứ 117 lên thứ 96/198 nước).

Ngoài ra, nhận định được đưa ra căn cứ vào những đánh giá, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng. Ông Khái thông tin, hàng năm, trong báo cáo cuối năm, Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng có cân nhắc rất kỹ và có đánh giá về tình hình tham nhũng.