Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Tối 12/2, tại khu di tích Từ Lương Xâm ở phường Nam Hải, quận Hải An (Hải Phòng) đã diễn ra lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.

Cũng tại sự kiện trên, quận Hải An đã chính thức khai mạc lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025, kỷ niệm 1.087 năm chiến thắng Bạch Đằng, 1.081 năm ngày mất của Đức Vương Ngô Quyền.

Phát biểu tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Thu, Bí thư Quận ủy Hải An, nhấn mạnh, việc Chính phủ công nhận cụm di tích Từ Lương Xâm - căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 là Di tích quốc gia đặc biệt và Lễ hội Từ Lương Xâm - Di sản phi vật thể quốc gia, là niềm vinh dự và tự hào.

Đồng thời, theo bà Thu, việc được công nhận này cũng đặt ra trách nhiệm lớn lao cho đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Hải An nói riêng và nhân dân TP Hải Phòng nói chung trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, di tích.

Lãnh đạo quận Hải An cam kết tiếp nối nhiệm vụ bảo tồn, gìn giữ và phát huy để những giá trị của cụm di tích trường tồn cùng thời gian, thực sự trở thành địa chỉ văn hóa tâm linh, có giá trị giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Ông Hồ An Phong, Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, thông tin Từ Lương Xâm là vùng đất năm xưa được Ngô Quyền lựa chọn dựng đại bản doanh. Nơi đây đã được đắp thành Vành Kiệu và chỉ huy làm nên chiến thắng đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng lịch sử năm 938.

Di tích trên có vị trí đặc biệt trong hệ thống di tích thờ Đức Vương Ngô Quyền trên địa bàn TP Hải Phòng. 

"Với nhiều di vật, cổ vật như sắc phong, bia đá, các đồ thờ tự, cùng các cấu kiện kiến trúc trạm khắc mang phong cách nghệ thuật thời kỳ Lê Trung Hưng thế kỷ 17 và thời nhà Nguyễn thế kỷ 19, 20, đây là minh chứng rõ nét cho lịch sử tồn tại và phát triển của di tích qua nhiều thế kỷ, trở thành điểm đến văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân cư", ông Phong nhấn mạnh.

Ông Phong đề nghị TP Hải Phòng, quận Hải An quan tâm, triển khai lập quy hoạch tổng thể bảo tồn di tích và triển khai đề án bảo tồn, phát huy di sản, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm. Địa phương cần tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, khai quật khảo cổ làm sáng tỏ hơn giá trị lịch sử di tích, hoàn thiện cảnh quan, môi trường xung quanh để tạo không gian văn hóa hoàn chỉnh.

Theo tài liệu quận Hải An cung cấp, Từ Lương Xâm là địa danh linh thiêng nơi cửa biển nằm bên dòng sông Bạch Đằng, gắn liền với chiến công lừng lẫy hiển hách của Đức Vương Ngô Quyền và của dân tộc trong lịch sử chống quân giặc ngoại xâm năm 938.

Năm 1986, nơi đây được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia với tên gọi: Di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm - căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938, xã Nam Hải, huyện An Hải.

Cụm di tích trên là một trong "Tứ linh từ" của huyện cổ An Dương, nay là một trong 3 "linh từ" của quận Hải An (gồm Di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm, Phủ Thượng Đoạn và Đền Phú Xá).

Trong số các di tích thờ Ngô Quyền trên địa bàn quận Hải An, Từ Lương Xâm được suy tôn là "Từ Cả" - là nơi đứng đầu về thờ Ngô Quyền.

Lễ hội Từ Lương Xâm là lễ hội có quy mô lớn nhất trên địa bàn quận Hải An, được tổ chức từ ngày 14 đến ngày 18 tháng Giêng hàng năm. Năm 2022, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã công nhận lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.