Bộ trưởng Thăng: “Vé tàu đắt, người dân sẽ đi máy bay giá rẻ”

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng khẳng định như vậy tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2014 của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) ngày 3/1.

Báo cáo kết quả kinh doanh của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) cho thấy: Năm 2013, toàn ngành đường sắt đạt doanh thu hơn 11,3 nghìn tỷ đồng, tăng 8,9% so với năm trước. Tuy nhiên, một số chỉ tiêu về sản lượng lại đạt thấp hơn so với kế hoạch, tỷ lệ tầu đến đúng giờ thấp hơn năm 2012. Luồng hành khách cũng không tăng, mật độ đi rải đều trong các ngày nghỉ lễ, Tết; dịp hè khách đi đoạn ngắn tăng 15-20% nhưng đi đường dài lại giảm so với năm 2012.

Nhiều yếu kém lạc hậu, giá thành cao, kinh doanh không hiệu quả, nhưng cung cách làm việc của ngành đường sắt cứ như thể mình là... Bộ Đường sắt

Theo ông Trần Phúc Tiến - Phó Tổng Giám đốc ĐSVN - ngành đường sắt hiện nay đang trong thực trạng lạc hậu về công tác bán vé thủ công, dịch vụ trên tàu còn nghèo nàn, đắt đỏ, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, yếu kém, tàu thường chậm giờ và đặc biệt, giá vé không hề rẻ so với các loại hình vận tải khách hiện nay. Trong khi đó, đại diện Công ty vận tải hành khách Đường sắt Sài Gòn cũng thừa nhận trong năm 2013, hành khách đi đường dài giảm rất mạnh, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do sự chậm giờ, giá thành cao.

Đánh giá về tình hình này, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng ngành đường sắt đã có nhiều cố gắng, thay đổi để linh hoạt hơn với thị trường nhưng hình ảnh về một ngành đường sắt trong mắt người dân vẫn chưa thực sự đổi mới, thay đổi nhưng rất chậm.

“ĐSVN dường như không nghĩ mình là doanh nghiệp kinh doanh mà đang nghĩ mình là Bộ Đường sắt, quản lý Nhà nước về đường sắt hay gì đó nên rất chậm thay đổi” - Bộ trưởng Đinh La Thăng cho hay.

Bộ trưởng Thăng cũng chỉ ra vấn đề có liên quan khác là công tác đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt vẫn còn chậm, nhất là những dự án lớn mang tính đổi mới căn bản như hiện đại hóa công tác bán vé tàu, điều hành, rồi chất lượng dịch vụ, công trình kiến trúc trong và ngoài ga còn lạc hậu, kém thân thiện. Đặc biệt, giá thành đường sắt còn cao so với các loại hình vận tải hiện nay.

“Vé giường nằm từ Hà Nội-Sài Gòn là 1,9 triệu đồng, còn vé máy bay giá rẻ chỉ khoảng 1,2 triệu đồng. Trong khi đi máy bay người dân chỉ mất khoảng 3-4 tiếng, nhưng ngồi tàu mất đến 30 giờ đồng hồ. Vé tàu đắt thì người dân sẽ đi lại bằng máy bay giá rẻ mà bỏ xa đường sắt.

Trong khi đó, toàn ngành đường sắt đạt doanh thu hơn 11,3 nghìn tỷ đồng/năm 2013 nên lương của gần 40.000 nhân viên ngành đang ở mức rất thấp, còn ngành hàng không mang lại doanh thu tới hơn 70.000 tỷ đồng trong năm 2013, bởi thế lương trung bình tháng của nhân viên ngành hàng không cao gấp 2 lần ngành đường sắt” - Bộ trưởng Thăng dẫn chứng.

Cách bán vé thủ công của ngành đường sắt

Theo Bộ trưởng Đinh La Thăng, dù sự so sánh nói trên là khập khiễng nhưng nếu ngành đường sắt không khắc phục được chất lượng dịch vụ thì sẽ vấp phải sự cạnh tranh rất cao về chất lượng, giá thành dịch vụ của nhiều loại hình kinh doanh vận tải khác. Chưa hết, chỉ ít thời gian nữa các tuyến đường cao tốc như Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Thái Nguyên, Hà Nội - Hải Phòng sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác thì người dân sẽ có thêm nhiều sự lựa chọn hơn và ngành đường sắt sẽ còn vấp phải sự cạnh tranh gay gắt nếu không tự đổi mới.

Bộ trưởng Đinh La Thăng chỉ đạo, trong năm 2014, ĐSVN cần phải cố gắng thực hiện theo 10 chữ “Thuận tiện, đúng giờ, an toàn, hiệu quả, hài lòng”, tách bạch quản lý nhà nước với kinh doanh giống mô hình ngành hàng không hiện nay. Cùng với đó, phải tái cơ cấu toàn diện, thoái vốn đầu tư ngoài ngành, cải thiện tốc độ chạy tàu đạt 80-90km/h; hiện đại hóa công tác bán vé, làm mái che nhà ga, rà soát các đường ngang gác chắn hệ thống đèn và có sự phối hợp với các cơ quan Bộ, ngành địa phương trong công tác đảm bảo an toàn giao thông.

“Tái cơ cấu là sự sống còn của ngành đường sắt mà trước tiên phải tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn của các dự án, đừng để người dân nghĩ đến đường sắt là nghĩ đến một hình ảnh trì trệ” - Bộ trưởng Đinh La Thăng nhấn mạnh.

Châu Như Quỳnh