"Báo chí góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh"

Vai trò của báo chí trong thúc đẩy phát triển văn hóa

Sáng 31/5, tại Hải Phòng diễn ra diễn đàn “Vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa”. Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, UBND TP Hải Phòng và Đài Truyền hình Việt Nam cùng tổ chức, kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

Phát biểu khai mạc, ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương – nhấn mạnh báo chí không chỉ là kênh truyền thông quảng bá giá trị văn hóa mà còn là lực lượng tiên phong trong lan tỏa sáng tạo, phản biện chính sách, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Nhiều chương trình nghệ thuật, sản phẩm điện ảnh, thời trang, lễ hội... đã trở thành thương hiệu nổi bật nhờ sự đồng hành của báo chí.

PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), nhấn mạnh truyền thông đại chúng không chỉ là kênh phân phối mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình sáng tạo văn hóa.

Bà cho biết, từ thế kỷ XX, sự phát triển của báo chí, điện ảnh, truyền hình và Internet đã thay đổi căn bản cách sản xuất, tiêu thụ văn hóa, hình thành ngành công nghiệp văn hóa – nơi giá trị kinh tế và văn hóa cùng tồn tại.

Kinh nghiệm từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc cho thấy công nghiệp văn hóa có thể trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nếu được đầu tư chiến lược và phối hợp đồng bộ với truyền thông. Làn sóng Hallyu của Hàn Quốc là minh chứng điển hình cho sự kết hợp hiệu quả giữa chính sách, công nghệ và truyền thông.

Ở Việt Nam, bà Hương đề xuất nâng cao nhận thức về công nghiệp văn hóa như một ngành kinh tế sáng tạo, tăng cường đầu tư cho báo chí và truyền thông số, đồng thời phát huy vai trò của truyền thông trong bảo tồn bản sắc và lan tỏa văn hóa Việt ra thế giới.

Báo chí góp phần thay đổi nhận thức cộng đồng về ngành game

Ở một góc nhìn cụ thể hơn, Tiến sĩ Chu Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty VTC, chia sẻ báo chí và truyền thông đang giữ vai trò trọng tâm trong thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp game Việt Nam – lĩnh vực được quy định rõ trong Nghị quyết 162/2024/QH15 của Quốc hội về phát triển công nghiệp văn hóa.

Ông cho biết báo chí đã góp phần thay đổi nhận thức cộng đồng về ngành game, giới thiệu những thành công nổi bật như Amanotes với gần 3 tỷ lượt tải và Sky Mavis được định giá 3 tỷ USD.

Các chương trình truyền hình, video trên TikTok, YouTube đã giúp quảng bá những trò chơi lấy cảm hứng từ âm nhạc dân tộc, tranh dân gian, truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc, thu hút giới trẻ khám phá văn hóa Việt qua game.

Ở thị trường quốc tế, báo chí đã thúc đẩy quảng bá các sản phẩm game Việt bằng các bài viết tiếng Anh, video giới thiệu, livestream trên YouTube, đồng thời hợp tác với các trang tin game quốc tế, tham gia sự kiện lớn như G-Star, góp phần nâng cao vị thế ngành game Việt trên trường quốc tế.

Bên cạnh đó, việc xây dựng hệ sinh thái truyền thông bền vững với các chuyên mục chuyên sâu về game văn hóa, đào tạo phóng viên chuyên trách, tổ chức diễn đàn và giải thưởng game được xem là chiến lược quan trọng để ngành game phát triển chuyên nghiệp và đậm bản sắc Việt.

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, cho biết thành phố đang sôi động trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng và Lễ hội Hoa Phượng Đỏ 2025, đồng thời tích cực chuẩn bị cho các hoạt động hướng tới 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Bà nhấn mạnh vai trò quan trọng của báo chí trong việc đồng hành, thúc đẩy và định hướng phát triển ngành công nghiệp văn hóa của thành phố.

Hải Phòng sở hữu tiềm năng lớn về di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh và lễ hội đặc sắc. Thành phố đã tập trung xây dựng các dự án công nghiệp văn hóa, tạo ra sản phẩm văn hóa mũi nhọn, đồng thời quảng bá rộng rãi hình ảnh đặc trưng của địa phương. Với hơn 700 nhà báo, phóng viên thuộc nhiều cơ quan báo chí, truyền thông tại Hải Phòng không chỉ là kênh truyền tải chính sách của Đảng và Nhà nước, mà còn góp phần định hình thị hiếu công chúng và lan tỏa giá trị văn hóa đặc trưng.

Chiến dịch truyền thông về Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng và Lễ hội Hoa Phượng Đỏ với hơn 5.000 tin bài, hình ảnh đa dạng đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, xây dựng thương hiệu “Lễ hội của nhân dân” và hình ảnh “Thành phố thân thiện, âm nhạc, du lịch, quốc tế”.

Trong bối cảnh mở rộng địa giới hành chính với việc sáp nhập Hải Dương, công nghiệp văn hóa được xác định sẽ trở thành trụ cột phát triển bền vững song hành cùng các ngành công nghiệp cảng biển, logistics và đô thị thông minh của Hải Phòng.

Bà Hoàng Mai bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan báo chí để phát huy hiệu quả truyền thông, quảng bá và phát triển ngành công nghiệp văn hóa trong giai đoạn mới.