Dân sinh
Fica
DTiNews33 hộ dân “vô thừa nhận” ở Hòa Bình
(Dân trí) - Hơn 20 năm trước, các hộ dân ở Hà Nam lên Hòa Bình làm kinh tế theo hợp đồng liên doanh, sống trên đất quốc phòng rồi được chính quyền nhập khẩu. Gần đây, họ bất ngờ bị thu lại sổ hộ khẩu, bỗng nhiên trở thành những cư dân sống “vô thừa nhận”.
Đó là tình cảnh “dở khóc dở cười” của 33 hộ dân đang sống trên địa bàn được gọi với cái tên là xóm Mới, thuộc xã Ân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình.
Chia sẻ với phóng viên, ông Phạm Bá Mạnh (60 tuổi) cho biết, năm 1996, một người dân quê ông ở huyện Bình Lục, Hà Nam đến xã Ân Nghĩa buôn nhãn. Thấy có mảnh đất bỏ hoang dọc theo đường Hồ Chí Minh màu mỡ nên người này về rủ nhiều hộ ở quê lên canh tác, lập nghiệp.
Các hộ dân ở Hà Nam lên khu đất của Cục Hậu cần Quân khu 3 (xã Ân Nghĩa) sinh sống, sản xuất theo hợp đồng liên doanh gần 23 năm nay.
Khi tới đây lập nghiệp, họ mới biết diện tích đất này là của Cục Hậu cần Quân khu 3, đang giao cho Huyện đội Lạc Sơn quản lý. Năm 1997, gia đình ông Mạnh cùng các hộ dân đã ký hợp đồng liên doanh với Huyện đội Lạc Sơn để sản xuất.
Cũng theo ông Mạnh, gần 23 năm năm qua, gia đình ông cùng các hộ dân sinh sống, sản xuất và phát triển trên diện tích đất hợp đồng này, rồi làm nhà cửa, sinh con ở đây. “Nhiều đứa trẻ sinh ra trên mảnh đất này, giờ đã lập gia đình mới, lại tiếp tục sinh con và cũng kiếm kế sinh nhai trên mảnh đất này”, ông Mạnh nói.
Năm 2008, các hộ dân được Trưởng Công an xã Ân Nghĩa lúc bấy giờ là ông Bùi Minh Ki đến vận động về quê Hà Nam cắt khẩu, để nhập khẩu vào xã Ân Nghĩa. “Nhiều năm sống ổn định và phát triển kinh tế ở đây, thấy thuận lợi nên hầu hết các hộ dân chúng tôi đã về quê bán đất, cắt khẩu rồi chuyển lên đây sinh sống hẳn”, một người dân nói.
Khi các hộ dân được nhập khẩu, địa bàn họ sinh sống được đặt tên là xóm Mới, trong hộ khẩu hay chứng minh thư của nhiều người dân cũng ghi hộ khẩu thường trú là xóm Mới, xã Ân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình.
Sổ hộ khẩu của một hộ dân được chính quyền xã Ân Nghĩa cấp năm 2008.
Vào tháng 5/2016, Công an xã Ân Nghĩa vào các hộ dân ở xóm Mới, thông báo thu sổ hộ khẩu cũ để cấp mới. Từ đó đến nay, các hộ dân ở đây không được cấp lại hộ khẩu. Bất ngờ bị “vô thừa nhận” khiến cuộc sống của 33 hộ với 160 nhân khẩu trong tình cảnh “dở khóc dở cười”.
Anh Nguyễn Văn Lực (40 tuổi) cho hay, nhiều lần ra xã hỏi hộ khẩu thì được trả lời là “không liên quan”. “Giờ các hộ dân trong xóm chúng tôi chẳng ai có hộ khẩu. Con cái sinh ra không được cấp giấy khai sinh nên khó xin đi học, thanh niên cưới vợ gả chồng không có chỗ đăng ký kết hôn. Thậm chí, mua cái xe máy cũng chẳng được đứng tên chính chủ vì không có hộ khẩu”, anh Lực nói.
Anh Phạm Bá Sơn (38 tuổi) tâm sự: “Không có sổ hộ khẩu, gia đình tôi phải xin bên nhà vợ ở xã bên cho cả nhà nhập khẩu “ké” để các con được đi học. Mỗi lần tôi ra xã xin giấy tờ thì đều nhận được câu trả lời “không liên quan đến dân trong xóm này!”.
Các nội dung ghi trong sổ hộ khẩu cấp năm 2008 của các hộ dân đều ghi rõ quê ở Hà Nam, khẩu mới ở xóm Mới, xã Ân Nghĩa, Lạc Sơn, Hòa Bình.
Được biết, ở xóm có tên “xóm Mới” này hiện có khoảng 40 - 50 học sinh các cấp. Vì gia đình không có hộ khẩu nên các em đều phải đi học nhờ ở xã Tân Mỹ (Lạc Sơn), nhà cách trường khoảng 6km.
Anh Sơn nói thêm: “Nếu từ đầu chính quyền xã Ân Nghĩa không cho chúng tôi nhập khẩu, chúng tôi vẫn giữ hộ khẩu ở quê, lên đây làm thủ tục tạm trú thì đâu đến nông nỗi này. Giờ khẩu ở quê đã cắt, sổ hộ khẩu mới bị thu, hơn 30 hộ dân trong xóm như người “trên trời rơi xuống”.
Ông Bùi Văn Hiển, Phó trưởng Công an xã Ân Nghĩa xác nhận, việc cấp hộ khẩu rồi thu hồi của các hộ dân trong xóm Mới là có. Xã thực hiện theo quyết định của Công an huyện Lạc Sơn từ tháng 6/2016.
“Vì các hộ không còn sổ hộ khẩu nên xã không cấp bất cứ giấy tờ nào cho người dân trong xóm này. Xã cũng nhiều lần đề nghị Huyện đội phối hợp với Công an huyện xem xét làm tạm trú cho các hộ dân”, ông Hiển nói.
Các hộ dân trao đổi nguyện vọng với phóng viên.
Ông Bùi Văn Vũ, Chánh văn phòng UBND huyện Lạc Sơn cho biết, huyện đã nhận được đơn kiến nghị của các hộ dân. Hiện UBND huyện đã giao các cơ quan chuyên môn xem xét, tìm hướng giải quyết.
Theo tìm hiểu, các hộ dân từ Hà Nam lên xã Ân Nghĩa làm kinh tế theo hợp đồng liên doanh với Huyện đội Lạc Sơn, thời hạn từ 1997 - 2027. Đây là đất quốc phòng, theo quy định không được phép làm nhà ở kiên cố, không được chuyển khẩu cư trú.
Tuy nhiên, do sống ở đây thời gian dài nên các hộ dân đã xây nhà ở, sau đó được chính quyền xã nhập khẩu, cấp chứng minh thư và nhiều giấy tờ khác. Phát hiện việc làm trên là sai quy định, huyện Lạc Sơn đã có quyết định hủy bỏ việc cấp hộ khẩu cho các hộ dân và tìm phương án giải quyết.
Minh Nguyễn - Thái Bá
