24 tuổi lấy chồng, 80 tuổi vẫn là… con gái

Chiếc đài nhỏ là người bạn tâm tình.

Những ngày chiến tranh khốc liệt, quê hương Sơn Hoà trở thành nơi ẩn náu của nhiều lực lượng cách mạng. Bà cùng với những người phụ nữ trong làng tham gia tiếp tế lương thực, đạn dược cho cơ sở. Năm đó bà 24 tuổi. Người con gái có vóc dáng nhỏ nhắn nhưng nhanh nhẹn, dũng cảm đã để lại biết bao thiện cảm cho các anh bộ đội cụ Hồ.

Rồi bà gặp ông, người cán bộ can trường, nước da rám nắng, đen như mật. Không hiểu sao vừa gặp ông là bà thấy thương cái ánh mắt sáng như sao nhưng lại rất kiên định đến thế. Và rồi bà quyết định gắn bó cuộc đời với ông.

Ngày cưới, đôi vợ chồng trẻ chưa kịp vui vầy thì ông nhận được tin chuyển công tác ra huyện Sông Hinh. Họ mới vừa cưới nhau được một buổi sáng. Và ông biền biệt đi mãi.

Ngước mắt nhìn bàn thơ ông, giọng bà nghe vẫn còn tha thiết như thủơ mới yêu: “Chiến tranh mà, hy sinh tình riêng là điều tất nhiên. Chỉ tiếc là chưa sống với nhau giây phút vợ chồng nào hết”.

Ông lên đường nhận công tác mới. Bà tiếp tục ở lại với công tác tiếp tế lương thực cho bộ đội. Năm 1960, bà bị địch bắt ngay trên đường làm nhiệm vụ. Chúng tra tấn, đánh đập dã man, nhưng người con gái kiên trung vẫn bất khuất không khai nửa lời.

Khuôn mặt bà nhíu lại đau đớn, hai tay run run ôm lấy ngực khi nhớ lại những trận đòn tra tấn của địch. Tưởng như ký ức đau thương mới xảy ra hôm qua! Đỉnh điểm của đòn tra tấn là chúng treo bà lên cột cờ, với lý lẽ: “Đầu mày nhỏ sao mà cứng quá vậy, treo lên phơi nắng coi có chịu được không”.

Những lúc tận cùng đau đớn đó, bà lại nghĩ về ông, người chồng thương yêu đang chiến đấu ở chiến trường xa, lấy đó làm sức mạnh để vượt qua tất thảy gian lao.

Năm 1963, bà được địch thả. Bà tiếp tục quay trở lai với nhiệm vụ nuôi thương binh cho đến ngày giải phóng. Trong thời gian đó bà vừa làm công tác vừa tiếp tục chung thuỷ chờ đợi ông. Nhưng… chiến tranh khốc liệt đã chia cách ông bà mãi mãi.

Hoà bình lập lại. Bà về sống với đứa cháu họ, nhưng cuộc sống khó khăn, sức khoẻ bà lại ngày mỗi yếu, gia đình người cháu cũng nghèo không đủ điều kiện chăm sóc bà đầy đủ. Năm 2009, bà được đón vào sống ở Trung tâm Bảo trợ xã hội và nuôi dưỡng người có công tỉnh. Hiện tại bà được hưởng trợ cấp vợ liệt sĩ neo đơn, lương hưu trí và chất độc màu da cam, mỗi tháng 3 triệu đồng. 

Tôi gặp bà vào một buổi chiều tháng 7, bà đang thoải mái nằm nghe thời sự bằng một chiếc đài nhỏ. Sức khoẻ đã cao, đi lại không được nhiều nên mọi sinh hoạt cá nhân, bà đều nhờ cả vào các cô hộ lý ở Trung tâm. Bà tâm sự: “Ngày trước bà không biết chữ, đi làm cách mạng bằng đôi tay và chân này thôi. Nhưng bây giờ cái chân yếu quá, không đi đâu xa được, nhờ ơn Đảng và Nhà nước bà được quan tâm tận tình chu đáo lắm”.

Không ra thăm mộ ông được, suốt ngày bà quanh quẩn hương khói, lau dọn bàn thờ ông. Không có ảnh, bà đặt lên đó Bằng Tổ quốc ghi công của ông. Những năm tháng cuối đời bà giữ mãi hình ảnh của người chồng thân yêu, sống thanh thản và bình yên trong sự chăm sóc, yêu thương của các cán bộ nhân viên Trung tâm bảo trợ xã hội và nuôi dưỡng người có công tỉnh.

Bà là Trần Thị Mai, sinh năm 1930, quê ở huyện Sơn Hoà (Phú Yên).

Khánh Hằng