NÓNG: Tuổi hưu dài hơn tuổi nghề, xử lý ra sao?

Ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Uỷ Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, trao đổi với phóng viên Dân trí về quy định tuổi hưu trong dự thảo sửa đổi Luật Lao động 2012. Dự kiến, dự thảo sẽ được trình Quốc hội bỏ phiếu thông qua trong Kỳ họp tháng 10 tới đây. 

Khi tuổi hưu không trùng tuổi nghề

Phân tích sâu về sự khác nhau của tuổi hưu và tuổi nghề, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết: “Tuổi nghề nhằm khẳng định người lao động có thể làm một nghề cụ thể tới tuổi đời nhất định. Còn tuổi hưu là mức tuổi đời do Chính phủ quy định, khi đó người lao động được nghỉ công việc đang làm”.

Với điều kiện làm việc bình thường, tuổi hưu của nam và nữ lần lượt là 60 và 55.

Trong nhiều trường hợp, người lao động chỉ có thể làm nghề tới năm 35 tuổi. Sau độ tuổi đó, người lao động không thể tiếp tục làm tiếp công việc hiện tại. Đơn cử như ca sĩ, cầu thủ đá bóng, vận động viên, diễn viên xiếc, diễn viên dạy thú…

Những trường hợp này, người lao động còn sức khoẻ và không thể về hưu tại thời điểm đó được. Đây là những trường hợp tuổi nghề không trùng với tuổi hưu.

Trả lời câu hỏi về xây dựng chính sách đối với trường hợp tuổi nghề ngắn hơn tuổi hưu, vị Phó Chủ nhiệm Uỷ Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đưa ra 2 giải pháp.

“Phương án 1, có thể chuyển người lao động sang làm công việc khác cho tới khi đủ tuổi nghỉ hưu theo Luật định, qua đó đảm bảo lương hưu không bị ảnh hưởng. Phương án thứ 2, trường hợp người lao động không còn đủ khả năng làm việc và được quyền nghỉ hưu sớm thì tiền lương hưu sẽ không bị khấu trừ” - ông Bùi Sỹ Lợi nói.

Trường hợp người lao động làm việc cao hơn tuổi nghề. Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng đó là những chuyên gia và không giữ chức vụ lãnh đạo. Đa số các công việc của nhóm lao động này thuộc lĩnh vực khoa học, y tế và giáo dục.

“Đơn cử như nghề bác sĩ. Có công việc chỉ có thu nhập tối đa 30 triệu đồng/tháng. Khi ra làm ngoài, với kinh nghiệm nhiều năm, họ có thể nhận mức lương hơn 100 triệu đồng/tháng. Do đó, bài toán sử dụng nhân lực có chất lượng cao cũng cần lưu ý…” - vị Phó Chủ nhiệm Uỷ Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết.

Điều chỉnh linh hoạt quy định hưu

Cũng liên quan tới việc điều chỉnh tuổi hưu, trung tuần tháng 8/2019, Ban soạn thảo dự án sửa đổi Luật Lao động (Bộ LĐ-TB&XH) đã báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến thẩm tra của Ủy ban về các vấn đề xã hội.

Theo đó, đa số ý kiến đồng ý điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo Phương án 1, cụ thể: Từ 01/01/2021, mỗi năm tăng 3 tháng với nam, 4 tháng với nữ để tuổi nghỉ hưu của nữ là 60 tuổi vào năm 2035, tuổi nghỉ hưu của của nam là 62 vào năm 2028.

Bộ LĐ-TB&XH cũng tiếp thu một số ý kiến đề nghị về việc cần có phương án quy cụ thể về những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn và những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi cao hơn so với quy định chung.

Một số kiến nghị cũng nhằm làm rõ căn cứ, cơ sở để quy định khoảng cách tuổi nghỉ hưu là 2 tuổi giữa nam và nữ, một số ý kiến băn về tuổi nghỉ hưu của giáo viên mầm non.

Trên cơ sở đó, Ban soạn thảo đã có một số giải trình như sau: Dự thảo trình Quốc hội tại Kỳ họp tháng 10/2019 sẽ chỉ quy định Phương án 1.

Đồng thời, Bộ LĐ-TB&XH sẽ gấp rút tổng rà soát các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để ban hành một danh mục thống nhất các công việc, ngành nghề, vị trí việc làm thuộc trường hợp đặc biệt mà người lao động có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn.

Đối với một số công việc có tính chất đặc thù như xiếc, thể thao, nghệ thuật sân khấu, giáo viên mầm non…Dự thảo sẽ quy định theo hướng mở: Khi hết tuổi nghề làm công việc đặc thù, người lao động sẽ được đào tạo để chuyển đổi sang nghề nghiệp khác phù hợp. Trường hợp không chuyển đổi nghề nghiệp được thì có quyền nghỉ hưu sớm.

                     Hoàng Mạnh