Hơn 12,6 triệu lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp

Sáng ngày 12/7, tại Thanh Hóa, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả triển khai 10 năm thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và định hướng hoạt động thời gian tới.

Gần 5 triệu lượt người được hưởng trợ cấp thất nghiệp

Thống kê của Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB&XH) cho thấy, số lượng người tham gia và đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) liên tục tăng qua các năm và đảm bảo chỉ tiêu kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Tổng số tiền thu BHTN không ngừng tăng qua các năm, tính đến thời điểm năm 2018, bình quân tiền đóng BHTN hàng tháng của người lao động (NLĐ) là 4.937.117đ, tăng 9,94% so với bình quân năm 2017; tổng số tiền thu BHTN năm 2018 là 15.531 tỷ đồng.

Nhận định của lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, bên cạnh đó, công tác tư vấn, giới thiệu việc làm (TVGTVL) được đặc biệt quan tâm, các trung tâm dịch vụ việc làm (TTDVVL) đã đa dạng hóa các hình thức và cải tiến quy trình thực hiện, số lượng và hiệu quả người được TVGTVL tăng theo từng năm và chiếm tỷ lệ khá cao so với số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN).

Cụ thể, năm 2010 có 125.562 lượt người được TVGTVL, năm 2015 là 463.859 lượt, thì đến năm 2018 là 1.390.429 lượt người, tăng hơn 10 lần so với năm 2010.

Đối với công tác hỗ trợ học nghề, theo báo cáo của 63 TTDVVL, tất cả những người thất nghiệp có nguyện vọng học nghề đều được tổ chức để hỗ trợ học nghề theo đúng quy định của pháp luật.

Số người được hỗ trợ học nghề có xu hướng tăng qua các năm, năm 2010 chỉ có 270 người được hỗ trợ học nghề, đến năm 2018 là 37.977 người.  

Đến nay đã có trên 180.000 người thất nghiệp đươc hỗ trợ học nghề, nhiều người thất nghiệp sau khi tham gia các khóa học nghề đã có việc làm và ổn định cuộc sống.

Một số địa phương có số người được hỗ trợ học nghề cao như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương...

Số người có quyết định hưởng TCTN là gần 5 triệu lượt người và có xu hướng tăng qua các năm; năm 2010 chỉ có 156.765 người có quyết định hưởng TCTN, năm 2015 có 526.309 người có quyết định hưởng TCTN, tăng gấp 3 lần so với năm 2010.

Từ khi Luật Việc làm có hiệu lực với việc thay đổi cách tính thời gian hưởng BHTN, tỷ lệ tăng số người có quyết định hưởng TCTN giai đoạn 2015 - 2018 là khá ổn định, tỷ lệ bình quân là 12,5%. Năm 2018 có 763.573 người hưởng TCTN.

Người lao động (NLĐ) hưởng TCTN còn được cung cấp thông tin về thị trường lao động để tìm việc làm và sớm trở lại thị trường lao động, thẻ bảo hiểm y tế trong thời gian hưởng TCTN, tạo điều kiện thuận lợi cho NLĐ có thể khám chữa bệnh.

Do số người được hưởng các chế độ BHTN tăng dẫn đến tổng tiền chi cho các chế độ BHTN tăng: năm 2015 tổng chi các chế độ BHTN là 4.882,9 tỷ đồng, ước thực hiện năm 2018 là 9.722 tỷ đồng.

Báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, ước kết dư quỹ BHTN đến cuối năm 2018 là 79.073 tỷ đồng, dự báo đến năm 2020, quỹ BHTN vẫn đảm bảo an toàn.

Có được những kết quả như trên là nhờ chính sách BHTN được ban hành đồng bộ, đầy đủ, kịp thời, đúng pháp luật, cụ thể, đáp ứng được những vấn đề thực tế đặt ra và theo thông lệ quốc tế.

Chính sách BHTN đã đi vào cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động và NLĐ, thực sự là điểm tựa của cả NLĐ và người sử dụng lao động; việc thực hiện đảm bảo nguyên tắc chia sẻ, đóng - hưởng và an toàn quỹ. Số người tham gia BHTN liên tục tăng qua từng năm, đến nay là gần gần 13 triệu người tham gia, vượt so với dự kiến.

Việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách BHTN theo phương châm 3 đúng “đúng đối tượng, đúng chế độ, đúng thời hạn”; hoạt động TVGTVL, hỗ trợ học nghề ngày càng tăng cường và hiệu quả. Việc thực hiện chính sách BHTN đã được các tổ chức quốc tế quan tâm...

Công cụ quan trọng nhất để quản trị thị trường lao động

Hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến đánh giá về các ưu điểm cũng như tồn tại hạn chế và những kiến nghị từ các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội của các địa phương và các TTDVVL.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp chia sẻ: Bộ tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện chính sách BHTN với mong muốn nhận diện được tất cả những ưu điểm, nhìn thấy rõ những hạn chế và khó khăn trong triển khai.

Đánh giá xem chính sách đã đi vào cuộc sống hay chưa và những chính sách nào còn thiếu để đảm bảo BHTN thực sự là công cụ quan trọng nhất để quản trị thị trường lao động. Nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cách mạng công nghiệp 4.0, thị trường lao động đang biến động rất nhanh chóng.

Thứ trưởng Diệp cho rằng, định hướng là phải khắc phục được tất cả những tồn tại đã nhận ra và hướng tới biến BHTN thành công cụ quản trị thị trường lao động.

“Rất nhiều ý kiến Bộ và Cục Việc làm thu nhận được, giúp cho việc sửa đổi Luật Việc làm được tốt hơn. Hội nghị này cũng là bước quan trọng, chuẩn bị cho sửa Luật Việc làm theo kế hoạch là năm 2021”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp thông tin.

Cũng tại Hội nghị này, ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng, phụ trách Cục Việc làm thông tin, đến thời điểm hiện nay, đã có gần 5 triệu lượt người được hưởng TCTN, trên 180 nghìn lượt người được hỗ trợ học nghề...

Đối với doanh nghiệp khi tham gia BHTN thì hỗ trợ rất nhiều. Thứ nhất, không phải chi trả khoản TCTN, trợ cấp mất việc làm cho NLĐ trong thời gian tham gia; thứ hai là được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng duy trì việc làm; thứ ba là được các TTDVVL cung cấp các thông tin về thị trường lao động, hỗ trợ các hoạt động.

Đối với NLĐ khi tham gia BHTN được cả 4 chế độ, hỗ trợ học nghề, TVGTVL và TCTN; đồng thời NLĐ còn được bảo hiểm y tế cũng như các dịch vụ miễn phí do TTDVVL cung cấp.

“Nguyên tắc chia sẻ là chia sẻ trong nhóm những người tham gia BHTN chứ không chia sẻ cho những nhóm đối tượng khác. Vì vậy, trong quá trình nhận thức, có nhiều ý kiến cho rằng nên lấy quỹ này làm việc khác, cho những nhóm đối tượng khác. Đây là thể hiện cái không đúng nguyên tắc của Luật Việc làm”, ông Trung cho biết.

Theo đánh giá của ông Trung, qua 10 năm triển khai, nhiều nhóm đối tượng rất muốn tham gia BHTN. Tuy nhiên, nếu không thuộc thì không được tham gia. Cho nên đây là một chính sách mà NLĐ, người sử dụng lao động rất mong muốn được tham gia.

Theo ông Trung, trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ cũng đã ban hành tiêu chí để đánh giá hiệu quả của chương trình BHTN và các TTDVVL cũng đã có tiêu chí đánh giá. Có những NLĐ không biết rằng quyền và trách nhiệm của mình là gì, có đóng hay không đóng BHTN.

“Nếu như không thực hiện các quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về viên chức tốt thì không thể nói thực hiện chính sách BHTN tốt được. Bởi vì, từ khâu tuyển lao động, giao kết hợp đồng lao động, tiền lương và kết quả cũng như việc đóng BHTN, phải thực hiện tốt các chính sách đó thì mới thực hiện chính sách BHTN tốt”, ông Trung cho biết.

Duy Tuyên