NS Đinh Trung Cẩn: "Tiền của tác giả 1 ngàn đồng cũng không được động vào"

Ngày 19/1, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) tổ chức tổng kết hoạt động năm 2023 với sự góp mặt của các đại biểu.

Theo đó, tính đến tháng 12/2023, tổng số thành viên ủy quyền tại VCPMC đã lên đến 5.782 tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Năm 2023, tổng số tiền bản quyền mà VCPMC đã thu (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) là hơn 344 tỷ đồng. Số tiền bản quyền thu tại Việt Nam (chưa tính nguồn thu từ CMOs quốc tế) tăng khoảng 29% so với năm 2022; vượt 10% so với chỉ tiêu đề ra. Số tiền phân phối, chi trả đến các chủ sở hữu quyền tác giả qua 4 kỳ là hơn 305 tỷ đồng, tăng 90% so với năm 2022.

Theo đại diện của VCPMC, cơ quan này thường xuyên gặp khó khăn bởi nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn vẫn có tình trạng trì hoãn trả tiền bản quyền, gây khó khăn, tốn kém về chi phí xử lý của VCPMC. Điển hình một số vụ việc như ở show BlackPink, Mắt Biếc - Tình ca Ngô Thụy Miên, BamBam The 1st World Tour Area 52.

Các chương trình: Mây Sài Gòn, Mây Lang Thang (Đà Lạt, Hà Nội), Lululola… đã không thiện chí trả tiền bản quyền và hiện bộ phận pháp lý của VCPMC đang lập hồ sơ khởi kiện.

Theo nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn - Giám đốc của VCPMC, những việc như trên đã khiến Trung tâm gặp thêm khó khăn về thời gian và nhân lực trong khi nguồn lực này đang tập trung vào các hoạt động chính là cấp phép, khai thác và thu tiền bản quyền.

"Tác hại hơn, sự việc còn gây tác động tiêu cực đến ý thức, nhận thức của nhiều đơn vị sử dụng nói chung, đơn vị tổ chức biểu diễn nói riêng, tiếp tay cho tình trạng trốn tránh, chậm trễ thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền cho tác giả. Vì vậy mà kể từ khi Nghị định số 144/2020/NĐ-CP được ban hành, mặc dù tình hình biểu diễn trên cả nước khá sôi động, nhưng nguồn thu ở lĩnh vực này vẫn thấp, tỷ trọng chỉ khoảng 4% tổng nguồn thu của VCPMC", ông Cẩn cho biết.

Bên cạnh đó, nguồn thu ở lĩnh vực kinh doanh dịch vụ nhà hàng, cà phê, khách sạn (sử dụng nhạc nền) đến nay vẫn chưa được khôi phục tốt sau ảnh hưởng của đại dịch khiến cho tình hình kinh doanh khó khăn và biến động. Việc nhiều công ty tự ý đứng ra bảo đảm về bản quyền nhằm mục đích thu lợi nhuận từ việc kinh doanh, phân phối bản ghi cũng khiến cho hoạt động cấp phép gặp trở ngại.

Nhiều đơn vị truyền hình trả tiền chưa thực hiện nghĩa vụ, chậm trễ việc thỏa thuận trả tiền và gây khó khăn cho VCPMC, thậm chí chưa thống nhất việc áp dụng Biểu mức quy định tại Phụ lục I của Nghị định số 17/2023/NĐ-CP để thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền...

Theo VCPMC, việc sử dụng các sản phẩm âm nhạc trên nền tảng kỹ thuật số, mạng xã hội đang ngày càng gia tăng, điều này đặt ra bài toán về việc các tổ chức bảo vệ quyền tác giả.

Việc VCPMC ký kết hợp tác với các nền tảng: Youtube, Facebook, Tiktok, Apple, Spotify… nhằm xây dựng kênh âm nhạc dành riêng cho từng nhạc sĩ, không chỉ tối đa hóa nguồn thu từ việc khai thác tác phẩm, mà còn thu được tiền thù lao từ việc khai thác bản ghi do chính nhạc sĩ đầu tư sản xuất.

Đây cũng là một trong những nỗ lực của VCPMC đồng hành cùng các thành viên trong việc hỗ trợ phổ biến, quảng bá tác phẩm. Qua đó rà soát, phát hiện các trường hợp xâm phạm quyền tác giả, phổ biến trên môi trường kỹ thuật số. Gửi cảnh báo và phản ánh vi phạm đối với các website, ứng dụng nhạc, các bản ghi/link/kênh trực tuyến có hành vi xâm phạm quyền tác giả.

Bên cạnh đó, VPCMC luôn cố gắng quan tâm đến đời sống của các nhạc sĩ. Nếu các tác giả ốm đau, khó khăn, Trung tâm sẽ hỗ trợ phần nào đó.

"Tôi thường ứng trước để gửi tiền cho các tác giả khó khăn. Mà tiền bản quyền gửi các nhạc sĩ thường chuyển theo quý, tiền thường có kiểm toán kiểm tra, ứng trước như thế nào? Có những lần tôi về nhà, lấy 200 triệu đồng đến 300 triệu đồng, bỏ ra trước để lo cho những nhạc sĩ ốm đau, bệnh tật, xong giải quyết mọi thứ sau.

Chúng tôi sòng phẳng với pháp luật, nộp thuế không thiếu 1 đồng. Tiền của tác giả 1 ngàn đồng cũng không được động vào", nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn chia sẻ.

Đánh giá vai trò và hoạt động của Trung tâm, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, PGS.TS. Đỗ Hồng Quân cho rằng, thành tích này cho thấy những cố gắng không ngừng của các thành viên Trung tâm trong lĩnh vực bản quyền, bảo vệ quyền tác giả, bảo vệ lợi ích chính đáng cho người làm sáng tạo; cho giá trị tinh thần của các thế hệ nhạc sĩ Việt Nam.