Quảng Nam:

Nghi lễ cưới của đồng bào các dân tộc thiểu số lên sân khấu

(Dân trí) - Đám cưới của người Cơ tu ở các huyện vùng cao Quảng Nam thường được tổ chức ở nhà trai và có nhiều nghi thức, mang đậm dấu ấn văn hóa riêng, độc đáo của đồng bào Cơ tu nơi đây.

Nhân dịp diễn ra lễ hội thể thao - văn hóa các dân tộc miền núi Quảng Nam đang diễn ra tại huyện Bắc Trà My, ngày 30/7, lễ hội cưới của đồng dân tộc Cơ tu được tái hiện đặc sắc tại nhà truyền thống của huyện. Đây là lần đầu tiên, nghi lễ cưới của đồng bào các dân tộc thiểu số ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam được đưa lên sân khấu.

Trong ngày diễn ra lễ cưới, nhà trai ra ngõ để đón tiếp đoàn nhà gái đến làm lễ cưới. Dẫn đầu đoàn nhà gái là cha, mẹ, tiếp đến là họ hàng của nhà gái, và cuối cùng là cô con gái, cũng là cô dâu trong lễ cưới này. 
 
Cúng thần linh trong lễ cưới của đồng bào Cơ tu 
Cúng thần linh trong lễ cưới của đồng bào Cơ tu 
 
Phong tục đầu tiên trong lễ cưới không thể thiếu của người Cơ tu là tục bôi tiết heo lên trán. Người mẹ của chú rể sẽ bôi tiết heo lên trán của họ hàng nhà gái, việc này có ý nghĩa là chúc phúc cho họ hàng nhà gái mạnh khỏe, sống lâu và cũng là thông điệp nhắn gửi rằng, gia đình hai bên kể từ đây là một, cùng chia sẽ miếng cơm, manh áo, ngọt bùi, đắng cay.
 
Trong lễ cưới của người Cơ tu, rượu tà vạt và rượu cần là hai thức uống không thể thiếu, thường thì cha của chú rể sẽ mời rượu họ hàng bên nhà gái. Tuy nhiên, trước khi hai bên gia đình uống cạn chén rượu thì đại diện hai bên gia đình sẽ dâng rượu mời thần linh uống trước, với mục đích thể hiện lòng biết ơn trước ông bà, tổ tiên của họ.
 
Sau nghi thức này, các thành viên hai bên gia đình cùng hát điệu lý, đây là nghi thức bắt buộc trong lễ cưới của người Cơ tu. Điệu lý này có ý nghĩa hai gia đình nhà gái trao của hồi môn cho cô dâu, chú rể. Sau phần hát lý trao của hồi môn, là nghi thức Dưm (nghi thức cảm tạ đất trời), đây là nghi thức khá độc đáo có lịch sử hàng ngàn năm của người Cơ tu, mà hiện nay ít được phổ biến.
 
Cô dâu chú rể được phủ kín bằng một tấm lụa lớn, hai người mẹ của cô dâu và chú rể khẩn cầu thần linh, thần rừng, thần sông, thần núi, thần nương rẫy phù hộ độ trì cho đôi vợ chồng trẻ mạnh khỏe, sống hạnh phúc, sinh nhiều con, nhiều cháu, làm nhiều nương rẫy, bắt được nhiều thú rừng.
 
Sau khi hoàn thành xong các nghi lễ trong nhà, cuối cùng sẽ là lễ  đâm trâu mừng đám cưới, cầu khẩn thần linh cho mùa màng bội thu, họ hàng, buôn làng mạnh khỏe, sống lâu, làm cây lúa được cây lúa, làm rẫy bắp được rẫy bắp, nuôi con heo, con trâu, con gà mau lớn, cầu cho mọi người, cho buôn làng không đói ăn, có nhiều của cải, người già được sống lâu, con trẻ sinh nhiều con, nhiều cái… Cha của chú rễ làm phép giết trâu, sau đó đưa giáo lại cho một thanh niên khẻo mạnh trong làng thực hiện động tác đâm trâu. Thịt trâu được làm ra để cúng thần linh và khao khách trong tiệc cưới.
 
Đồng bào Cơ tu sống chủ yếu ở các huyện vùng cao Nam Giang, Đông Giang và Tây Giang tỉnh Quảng Nam. 
 
Mời độc giả xem chùm ảnh nghi thức lễ cưới và ẩm thực dùng trong lễ cưới của đồng bào dân tộc Cơ tu, Quảng Nam.
 

Cả hai gia đình làm lễ ra mắt gia tiên, dòng họ
Cả hai gia đình làm lễ ra mắt gia tiên, dòng họ
 
Sau đó chú rể mở tấm khăn để thấy mặt cô dâu
Sau đó chú rể mở tấm khăn để thấy mặt cô dâu

Hai bên trao cho nhau của hồi môn

Hai bên trao cho nhau của hồi môn
Hai bên trao cho nhau của hồi môn
Thanh niên, trai tráng trong làng cùng chung vui với cô dâu, chú rể
Thanh niên, trai tráng trong làng cùng chung vui với cô dâu, chú rể
 
Sau lễ cưới, bà con hai họ và láng giềng hàng xóm được ăn tiệc mừng tân lang tân nương hạnh phúc.
Sau lễ cưới, bà con hai họ và láng giềng hàng xóm được ăn tiệc mừng tân lang tân nương hạnh phúc.

Tr.Tân-C.Bính