Bình Định:

Lễ hội hơn 4 thế kỷ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Chủ nhật, 19/02/2023 - 17:06

(Dân trí) - Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ tư của tỉnh Bình Định được ghi danh, sau Võ cổ truyền, Hát bội và nghệ thuật Bài chòi Bình Định.

Ngày 19/2, tại Di tích lịch sử - văn hóa Chùa Bà (thuộc thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, Bình Định), đông đảo nhân dân, du khách gần xa đến dự lễ đón nhận bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn.

Lễ hội hơn 4 thế kỷ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - 1 — Ông Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (ngoài cùng bên phải) thừa ủy quyền Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL trao bằng chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho UBND huyện Tuy Phước (Ảnh: Doãn Công).

Theo UBND tỉnh Bình Định, từ những năm 1610, khi Cảng thị Nước Mặn bước vào thời kỳ phồn vinh, cùng với người Việt, người Minh Hương đến Nước Mặn mua bán đông đúc thì Chùa Bà được khởi dựng.

Buổi đầu sơ khai đây chỉ là ngôi miếu đơn sơ để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của một bộ phận nhân dân. Người dân đến đi lễ, tỏ lòng cảm ơn Thiên Hậu Thánh Mẫu đã phù hộ cho họ di cư an toàn đến vùng đất mới và cầu mong một cuộc sống sung túc, đủ đầy.

Lễ hội hơn 4 thế kỷ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - 2 — Lễ rước bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào chánh điện Chùa Bà (Ảnh: Doãn Công).

Càng về sau, khi đã an cư, lạc nghiệp, làm ăn phát đạt, phố cảng Nước Mặn cũng trở nên sầm uất, một số thương nhân đóng góp tiền của, tu bổ cho miếu thêm khang trang và to đẹp. Đến năm 2010, UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Chín, Trưởng ban Quản lý Di tích Chùa Bà cho hay, lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là một trong những lễ hội truyền thống có quy mô lớn và ra đời sớm ở Bình Định.

Hàng năm, lễ hội được tổ chức trong 3 ngày (từ ngày cuối cùng của tháng Giêng âm lịch đến ngày 2 tháng Hai âm lịch).

Lễ hội hơn 4 thế kỷ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - 3 — Nghi thức rước bằng di sản (Ảnh: Doãn Công).

Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ, tín ngưỡng mang tính đặc trưng của vùng cảng thị xưa, như lễ tế các vị thần linh đã phù hộ cho người đi biển, buôn bán, che chở cho đời sống tinh thần, vật chất của người dân, bảo hộ cho việc sinh sản mẹ tròn con vuông; lễ rước các biểu trưng ngư, tiều, canh, mục nhằm tưởng nhớ, tôn vinh công lao khai sáng của cha ông đã biến vùng đầm lầy ven biển trở thành một đô thị thương cảng sầm uất.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lâm Hải Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định chia sẻ việc lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn được tôn vinh đã góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa trong tổng thể các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam nói chung và Bình Định nói riêng. Đồng thời, khẳng định vai trò của lễ hội trong đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, tôn trọng giá trị của di sản tại vùng đất Bình Định.

Sau phần lễ, phần hội lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn năm nay với nhiều hoạt động hấp dẫn được diễn ra như biểu diễn múa lân, múa đèn, hát tuồng, hô bài chòi dân gian; thi đấu bóng chuyền nam, bóng chuyền nữ; thi các trò chơi dân gian; biểu diễn võ cổ truyền.