Chiều cao chỉ do yếu tố di truyền quyết định?

Vậy làm thế nào để cao lớn? Có phải chiều cao chỉ do yếu tố di truyền quyết định?

Vai trò của yếu tố Di truyền (gen) và Môi trường

Khoa học đã chứng minh: Chiều cao của con người được quyết định bởi sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và các yếu tố môi trường (dinh dưỡng, hoạt động thể lực, kinh tế xã hội…). Tại các nước đang phát triển, yếu tố môi trường quan trọng hơn yếu tố di truyền. Sở dĩ người Nhật, người Âu - Mỹ có chiều cao tăng nhanh trong mấy thập kỷ qua do điều kiện dinh dưỡng, kinh tế ở các nước này được cải thiện tốt, chiều cao trung bình tăng 1cm sau 10 năm.

Ở nước ta, chiều cao trung bình cũng có xu hướng tăng, tuy nhiên tốc độ gia tăng còn rất chậm. Theo điều tra năm 2006 của Viện Dinh Dưỡng, chiều cao của người Việt Nam còn rất khiêm tốn. Tại thành thị: 1m50 ở nữ, 1m63 ở nam; ở nông thôn: 1m49 ở nữ, 1m61 ở nam, chỉ tăng 1cm so với những năm 50 - 80 của thế kỷ 20. Vậy chiều cao tối đa mà người Việt Nam có thể đạt tới là bao nhiêu? Liệu có đạt 1m70 ở nam, 1m65 ở nữ hay không? Sau bao nhiêu năm nữa sẽ đạt được? Chưa có câu trả lời chính xác!

Tuy nhiên, khoa học đã biết chính xác rằng: chế độ dinh dưỡng trong thời kỳ bào thai và trong 3 năm đầu đời là rất quan trọng, nó ảnh hưởng đến chiều cao và sức khỏe sau này của con người. Trong đó, các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình tăng trưởng!

Vi chất dinh dưỡng và sự tăng trưởng

Vi chất dinh dưỡng bao gồm vitamin và chất khoáng (canxi, sắt, kẽm, magiê, vitamin D, vitamin A, vitamin nhóm B…), rất cần cho các giai đoạn phát triển của cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ và lứa tuổi vị thành niên.

Canxi, vitamin D giúp tạo xương, răng, các hoạt động của cơ và thần kinh; sắt giúp tạo hồng cầu, huyết sắc tố vận chuyển oxy cho cơ thể, các hoạt động chuyển hóa khác; vitamin A giúp trẻ phát triển và biệt hóa tế bào, quá trình nhìn, miễn dịch. Thiếu các vi chất này, trẻ dễ bị còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, giảm miễn dịch và hay bị các bệnh nhiễm trùng… và hậu quả là trẻ có chiều cao hạn chế.

Chiều cao của trẻ luôn cần được quan tâm chăm sóc

Ngoài các vi chất, phải kể đến các yếu tố khác giúp phát triển chiều cao tối đa như protein, kẽm, lysine và FOS. Lysine giúp trẻ ăn ngon miệng, hỗ trợ tăng trưởng và phát triển nhanh. FOS/Inulin (còn gọi Prebiotic) giúp bảo vệ hệ tiêu hóa và hấp thu tối đa các chất dinh dưỡng.

Kẽm và chiều cao

Kẽm là một vi khoáng được chứng minh có vai trò quan trọng đặc biệt cho phát triển chiều cao, cơ bắp, thần kinh và miễn dịch của trẻ những năm đầu đời. Vì kẽm là thành phần và tác động vào hoạt tính của trên 300 enzym trong cơ thể, vào hầu hết các quá trình chuyển hóa, đặc biệt sinh tổng hợp và phát triển tế bào. Nếu thiếu kẽm, cơ thể sẽ chậm và ngừng phát triển.

Bổ sung kẽm cho trẻ em Việt Nam bị suy dinh dưỡng thấp còi (kém phát triển chiều cao) có tác dụng phục hồi rõ rệt cả về tốc độ phát triển chiều cao và cân nặng, làm tăng nồng độ hóc môn IGF – 1, một yếu tố tăng trưởng quan trọng bậc nhất của cơ thể. Tuy nhiên, cần phải tính toán liều lượng phù hợp với nhu cầu của trẻ, cân đối và hợp lý với các vi chất để phát huy tốt nhất tác động của kẽm.

Thực phẩm bổ sung vi chất

Cần có một chế độ ăn cân đối, hợp lý, có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, phù hợp với nhu cầu từng lứa tuổi, phối hợp với yếu tố di truyền nhằm phát triển tối đa tiềm năng về chiều cao của người Việt Nam trong những năm tới.

Để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, hàng ngày, chúng ta phải ăn đa dạng các thực phẩm tự nhiên, với một số lượng khá lớn. Điều này khó thực hiện được với trẻ em. Do vậy, các thực phẩm cho trẻ hiện nay có xu hướng bổ sung thêm những chất dinh dưỡng quan trọng, phù hợp cho nhu cầu phát triển của trẻ từng giai đoạn, trong đó các vitamin và chất khoáng rất được chú ý.

Một tin vui là công thức dinh dưỡng cân đối này hiện đã được áp dụng trong sản phẩm sữa dành cho trẻ em. Các chất dinh dưỡng cần thiết và các tiền tố DHA, ARA sẽ giúp trẻ tổng hợp Yếu tố Tăng trưởng IGF – 1, giúp trẻ phát triển tối ưu chiều cao và trí tuệ.