“Thi nhiều quá tốn kém và vất vả, giảm bớt thi cử đi”

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục cùng 2 luật liên quan đến giáo dục được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ trong phiên làm việc chiều 22/10.

Một trong những điểm mới của dự thảo luật là bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, thay bằng việc hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình học. 

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đà Nẵng) cho rằng quy định về văn bằng của hệ thống giáo dục là điều then chốt của dự thảo luật lần này, có tác động trực tiếp đến quyền lợi người học và hiệu quả quản lý Nhà nước.

Dự thảo luật quy định văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân gồm: bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, bằng trung học nghề, bằng trung cấp, bằng cao đẳng, bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng trình độ tương đương.

Các văn bằng này thể hiện dưới dạng giấy, điện tử hoặc số, được cấp cho người học sau khi tốt nghiệp cấp học hoặc hoàn thành chương trình giáo dục và đạt chuẩn đầu ra.

Ủng hộ chủ trương cấp văn bằng điện tử, nhưng bà Trinh lo ngại quản lý văn bằng điện tử còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật, chia sẻ và xác thực dữ liệu.

Nữ đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc bảo mật từ quản lý đến xác thực và chia sẻ đối với dữ liệu văn bằng số, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của các bên trong khai thác, chia sẻ và sử dụng dữ liệu văn bằng điện tử.

“Trường hợp làm lộ, sửa đổi, mua bán dữ liệu cần có quy định chế tài xử lý nghiêm”, đại biểu Trinh đề nghị.

Ủng hộ bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, song đại biểu đoàn Đà Nẵng chỉ ra mâu thuẫn khi ngay trong dự thảo luật vẫn quy định yêu cầu tốt nghiệp THCS làm điều kiện học lên.

Bên cạnh rà soát để thống nhất các quy định trong dự thảo luật, bà Trinh đề nghị quy định rõ hình thức xác nhận hoàn thành chương trình bằng bản giấy hay điện tử.

Dẫn chứng ở một số nước tiên tiến trên thế giới, học sinh học hết THCS, THPT không phải thi, chỉ có bảng điểm nhưng chất lượng giáo dục của họ vẫn cao, đại biểu Quốc hội Quản Minh Cường (Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng) cho rằng ở nước ta “thi nhiều quá tốn kém, quá vất vả”.

“Quan điểm cá nhân tôi với tư cách đại biểu Quốc hội là giảm bớt thi cử đi, nâng cao chất lượng là chính”, ông Cường nhấn mạnh. Thậm chí, vị Bí thư Tỉnh ủy nêu thực tế ở Cao Bằng “thi được giải rất cao, nhưng xét bảng giáo dục tỉnh luôn đứng cuối cùng”.

Từ đó, ông Cường nhấn mạnh “không cần ăn đong, hớt váng”, mà nâng cao chất lượng giáo dục mới quan trọng, từ đó có nguồn nhân sự, đội ngũ để hoàn thành các nhiệm vụ.

Đại biểu Quốc hội Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) cũng đánh giá cao các quy định vừa mở rộng cơ hội học tập suốt đời, khuyến khích đa dạng hóa lộ trình giáo dục, vừa giảm áp lực thi cử và giảm tốn kém hành chính không cần thiết.

Tuy nhiên, theo nữ đại biểu, việc này cũng dễ tạo tâm lý xem nhẹ kỳ thi tốt nghiệp, ảnh hưởng tới động lực học tập của học sinh. Cũng theo bà Thúy, cơ sở pháp lý “giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông” chưa rõ ràng.

“Giấy chứng nhận này có được dùng để đăng ký trung cấp học nghề hay tuyển dụng lao động hay không? Nếu không quy định rõ sẽ gây vướng mắc khi áp dụng ở địa phương”, nữ đại biểu nêu quan điểm.