Dữ liệu phải lên sàn giao dịch, không để “trên trải thảm dưới rải đinh”

Chiều 1/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc về xây dựng hành lang pháp lý, chính sách và thể chế để thúc đẩy hình thành và phát triển sàn dữ liệu Việt Nam.

Theo người đứng đầu Chính phủ, dữ liệu là tài nguyên chiến lược, là tư liệu sản xuất mới sau đất đai, lao động, vốn và công nghệ. “Có cơ sở dữ liệu Việt Nam mới có trí tuệ nhân tạo Việt Nam”, Thủ tướng nói.

Người đứng đầu Chính phủ nhận định Việt Nam có một khối lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị phân tán, phân mảnh. Nguồn dữ liệu này “đang ngủ yên chứ chưa được đánh thức", chưa được khai thác; đặt ra yêu cầu kích hoạt được nguồn tài nguyên dữ liệu.

Do đó, việc xây dựng và phát triển sàn dữ liệu trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, khách quan, nhằm đánh thức và bổ sung nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội.

Việc xây dựng thành công sàn giao dịch dữ liệu tại Việt Nam, theo Thủ tướng, sẽ góp phần hình thành một loại thị trường mới, thị trường giao dịch dữ liệu có giá trị gia tăng cao, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Về nâng cao năng lực quản trị quốc gia, việc hình thành sàn dữ liệu sẽ đẩy nhanh quá trình chuẩn hóa, minh bạch hóa, liên thông, kết nối và tái sử dụng dữ liệu của các cơ quan Nhà nước, giữa khu vực công với khu vực tư, giữa trong nước và ngoài nước, kết hợp nguồn lực bên trong với bên ngoài…

Sàn dữ liệu nếu được hình thành cũng sẽ góp phần phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả; bảo vệ an ninh dữ liệu quốc gia và thực thi chủ quyền dữ liệu trên không gian mạng.

Dù vậy, Thủ tướng chỉ ra nhiều vấn đề hạn chế, bất cập về thể chế, chính sách, khung pháp lý, nhân lực… liên quan sàn dữ liệu cần được nhìn nhận và có giải pháp khắc phục thời gian tới.

Định hướng giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng cho rằng xây dựng sàn dữ liệu tại Việt Nam phải đổi mới từ tư duy, nhận thức đến hành động, tiến hành theo lộ trình phù hợp, khoa học, bài bản.

“Sàn giao dịch dữ liệu không phải là kho dữ liệu hay là chợ dữ liệu thông thường chỉ để mua bán thông tin, mà phải là nền tảng cung cấp tài nguyên, nâng cao giá trị dữ liệu phục vụ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Thủ tướng lưu ý cần xác định an ninh, an toàn dữ liệu là yêu cầu xuyên suốt, điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu.

Nêu yêu cầu, Thủ tướng nhấn mạnh việc xây dựng và thực thi chính sách phát triển sàn giao dịch dữ liệu phải mang tính đột phá, đẩy mạnh cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các vấn đề mới nhưng phải đảm bảo khung khổ pháp lý.

Thủ tướng cũng quán triệt tạo mọi điều kiện thuận lợi để các chủ thể tham gia với thủ tục hành chính, quy định kinh doanh thông thoáng, không để xảy ra tình trạng "trên trải thảm dưới rải đinh".

Cùng với yêu cầu đảm bảo cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, Thủ tướng lưu ý có cơ chế giám sát, quản lý rủi ro ngay từ đầu vào để đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu và tuyệt đối tuân thủ các quy định pháp luật về dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu phấn đấu trong tháng 11 phải hình thành, vận hành được sàn giao dịch dữ liệu với phương châm "Dữ liệu lên sàn, Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, thị trường dẫn dắt, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc".

Cho rằng xây dựng sàn giao dịch dữ liệu là một việc mới, rất khó, chưa có tiền lệ, nhưng không thể không làm, Thủ tướng lưu ý thêm, dữ liệu là một loại tài sản, một loại tài nguyên nên phải tuân thủ quy luật thị trường, có giao dịch và có giá trị gia tăng rất cao.

Ông đề nghị các cơ quan "chỉ bàn làm, không bàn lùi", chủ động triển khai công việc và phối hợp chặt chẽ, tạo ra sức mạnh chung, hình thành sàn giao dịch dữ liệu Việt Nam càng sớm càng tốt.