Dự kiến lập khu thương mại tự do tại TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng vào năm 2026

Thông tin này được đưa ra trong cuộc họp ngày 5/12 của Thường trực Chính phủ do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, cho ý kiến về Đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền. 

Trên thế giới có hơn 7.000 khu kinh tế đặc biệt và khu thương mại tự do đang hoạt động và mô hình này cũng đang được mở rộng thành các khu đa chức năng về công nghiệp, đô thị, dịch vụ, tài chính, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, thu hút tối đa nguồn lực phát triển.

Ở Việt Nam, hệ thống pháp luật chung chưa có quy định cụ thể về cơ chế, chính sách, quản lý và hoạt động của khu thương mại tự do.

Quốc hội trước đó đã ban hành các nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, trong đó có nội dung về khu thương mại tự do. Do vậy, việc xây dựng đề án khu thương mại tự do là cấp thiết, cần triển khai ngay.

Bộ Tài chính cho biết dự kiến trong năm 2026 sẽ thành lập các khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, Hải Phòng, TP HCM. Đến năm 2030, cả nước dự kiến có khoảng 6-8 khu thương mại tự do và mô hình tương tự tại các địa phương có điều kiện thuận lợi.

Tới năm 2045, Việt Nam sẽ có 8-10 khu thương mại tự do và mô hình tương tự đạt chuẩn quốc tế, cạnh tranh được với các nước trong khu vực, đóng góp 15-20% GDP.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị làm rõ khái niệm khu thương mại tự do và những điểm tương đồng, khác biệt với trung tâm thương mại quốc tế.

Cơ chế, chính sách cho hai đối tượng này, theo Thủ tướng, có những điểm giống và khác nhau, nên cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quy định đã có.

Về việc lựa chọn địa điểm thí điểm khu thương mại tự do, Thủ tướng lưu ý phải phù hợp, cân đối vùng miền, theo đúng tinh thần thí điểm (số lượng không nhiều và có thời gian nhất định để đánh giá).

Người đứng đầu Chính phủ lưu ý các vấn đề dân cư, bảo đảm an sinh xã hội, môi trường, cũng như tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát, tăng tính chủ động của khu thương mại tự do.

Sáng cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).

Theo các báo cáo, nhà máy lọc dầu Dung Quất là nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam, nằm trong khu kinh tế Dung Quất.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh nhà máy lọc dầu Dung Quyết do Việt Nam đầu tư, thực hiện, đang hoạt động hiệu quả và đã có chủ trương mở rộng giai đoạn 2, phù hợp với sự phát triển chung của đất nước.

Ông lưu ý có đề án chung để thực hiện bảo đảm tổng thể, khả thi, hiệu quả, từ đó phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững.

Các bộ, ngành, địa phương được giao cùng Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng quốc gia (Petrovietnam) rà soát lại, làm rõ các nội dung đã có và có thể áp dụng những nội dung mới, chính sách đặc thù, đột phá, mạnh mẽ hơn nữa để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền.