Đồng hồ trống đồng Đông Sơn của Speake Marin được đề cử tranh giải Grand Prix 2012
Tại sao Grand Prix - một trong những giải thưởng uy tín nhất thế giới dành cho đồng hồ nghệ thuật cao cấp, lại dành vinh dự cho đồng hồ trống đồng Đông Sơn của hãng Speake Marin?
Speake Marin đã chọn ra những nét đặc trưng không thể trộn lẫn của trống đồng Đông Sơn, và làm mới chúng với những sáng tạo riêng trên mặt số của mẫu đồng hồ mới này. Bằng cách đó, nghệ nhân đã biến chiếc đồng hồ Đông Sơn thành một món đồ tôn vinh giá trị Việt Nam, và đưa một biểu tượng văn hóa cổ của Việt Nam thành một dấu mốc mới cho đẳng cấp xa xỉ.
Những sáng tạo bất ngờ
Có thể nhận thấy vô số những sáng tạo của Speake Marin trên chiếc đồng hồ Đông Sơn này. Nổi bật và chiếm một diện tích đáng kể trên mặt số là hình một ngôi sao 12 cánh. Ngôi sao này được phỏng theo ngôi sao trong tâm trống đồng Đông Sơn. Theo quan niệm tôn giáo, ngôi sao ở trung tâm mặt trống là biểu tượng của tục thờ thần Mặt Trời, vị thần mà họ tin là có thể diệt trừ ma quỷ. Có lẽ Speake Marin muốn người sở hữu chiếc đồng hồ không chỉ được bình an mà còn có cảm giác mình được ân hưởng những nguồn năng lượng và sức mạnh vĩ đại của ngôi sao lớn nhất trong hệ mặt trời.
Đồng hồ Đông Sơn được thừa hưởng cả tinh thần của truyền thuyết rằng trống đồng Đông Sơn được đúc để dành cho ngươì đứng đầu các bộ tộc, lẫn đẳng cấp đồng hồ Speake Marin luôn được ưa chuộng bơỉ những ngươì đứng đầu quốc gia, như cựu tổng thống Nga Medvedev hay cựu vương Malaysia. Nó chỉ giớí hạn trong 18 chiếc, tượng trưng cho 18 đời vua Hùng đã dựng lên đất Việt – một con số đẹp với ý nghĩa tuyệt vời.
Có lẽ Speake Marin hiểu hơn ai hết rằng chiếc đồng hồ này mang những thông điệp lớn hơn nhiều so với một báu vật đo thời gian. Thế nên người nghệ nhân nổi danh này đã chủ ý xếp 12 con chim lạc vào đúng vị trí của 12 cọc số chỉ giờ. Những con chim lạc được xếp ngược chiều kim đồng hồ, theo đúng nguyên tắc hoa văn trên mặt trống đồng. Và khi bộ kim của đồng hồ chuyển động, có cảm giác như thời gian xoay theo hai chiều ngược nhau. Chiếc đồng hồ này không chỉ đo đếm thời gian. Nó còn như chỉ hướng cả về tương lai và quá khứ.
Không chỉ lặp lại các đường tròn đồng tâm đặc trưng của trống đồng, Speake Marin còn thêm viền cho ngôi sao 12 cánh bằng những đường chấm tròn, những đường viền trắng, những cách điệu mềm mại giữa các cánh. Chính sự sáng tạo này khiến cho chiếc đồng hồ đơn giản, ít hoạ tiết hơn nhiều so với trống đồng, nhưng vẫn đảm bảo được sự sinh động.
Để làm riêng mặt số cho chiếc đồng hồ Đông Sơn này, Speake Marin đã mất gần một năm nghiên cứu. Trống đồng Đông Sơn có nhiều dòng, nhiều mẫu và mỗi mẫu lại có những họa tiết hoặc trang trí cách điệu khác nhau. Speake Marin đã kỳ công chụp lại hàng chục chi tiết, hoa văn trên các nguyên mẫu, sau đó bóc tách các nét vẽ chúng ra và đồ lại. Từ những bản vẽ này, anh bắt đầu chọn để kết hợp chúng trong một tổng thể mới theo những phong cách khác nhau, như cổ điển, art décor, phong cách thể thao, phong cách Anh quốc… Sau một quá trình chỉnh sửa tỉ mẩn, bàn thiết kế cuối cùng của mặt số đồng hồ Đông Sơn mới được đưa lên bản vẽ kỹ thuật, nơi mọi chi tiết đều được tính toán chính xác đến từng milimet. Công đoạn tạo hình 3D sẽ phóng chiếu các chi tiết của mặt số này để kiểm tra hiệu quả của những hiệu ứng đặc biệt.
Chừng đó công đoạn mơí chỉ là 1/3 chặng đường. Để đảm bảo đúng “chuẩn Speake Marin”, mặt số đồng hồ sẽ được đưa vào tạo mẫu (làm prototype) trên vật liệu mềm. Những chỉnh sửa sẽ tiếp tục được điều chỉnh cho bước thử tiếp theo là làm prototype trên kim loại cứng. Chỉ đến khi nào Speake Marin cảm thấy thật sự hài lòng với mẫu phôi, chiếc đồng hồ Đông Sơn thật mới chính thức được chế tác.
Quá trình chế tác này đòi hỏi những quy trình còn nghiêm ngặt hơn nhiều so với lúc tạo mẫu. Mặt số đồng hồ sẽ được chế tác từ vàng nguyên khối bằng máy cắt laze. Và sau khi đã thành hình, các chi tiết của nó tiếp tục được hoàn thiện bằng tay dưới kính hiển vi có độ phóng đại đến 40 lần.
Đó mới là mặt số. Những yêu cầu khắt khe về làm dây đeo, bộ kim, và quy trình lắp ráp, đánh bóng đồng hồ cũng đòi hỏi vô số sự tỉ mẩn cũng như những kỹ năng mà trừ Speake Marin ra, không ai làm nổi.
Speake Marin là một trong số rất ít nhà chế tác độc lập có thể làm ra bộ máy (calibre) riêng cho những chiếc đồng hồ của mình (nhiều hãng rất lớn vẫn phải đi thuê ngoài). Đã từng làm đồng hồ theo đơn đặt hàng riêng dành cho tổng thống Nga Medvedev hay quốc vương Malaysia, Speake Marin hiểu rõ giá trị cho những lao động sáng tạo của mình. Việc anh dành gần 2 năm cho bộ sưu tập đồng hồ Đông Sơn chỉ giới hạn trong 18 chiếc này chứng tỏ anh đặt vào nó rất nhiều công sức và ý tưởng. Nó cũng chứng tỏ độ quý hiếm của sản phẩm – không dễ để thuyết phục những nghệ nhân như Speake Marin làm một dòng đồng hồ mới với số lượng hạn chế dành riêng cho một thị trường nhỏ như Việt Nam.