Ruben Amorim: Bộ não thiên tài được kỳ vọng giúp Man Utd "lột xác"
(Dân trí) - Ruben Amorim biến Sporting Lisbon từ một gã khổng lồ sa sút trở lại vị thế của nhà vô địch Bồ Đào Nha. Ông phải đối mặt với nhiệm vụ tương tự tại Old Trafford khi dẫn dắt Man Utd.
Nếu nhiệm vụ đưa Man Utd trở lại ngôi vô địch nước Anh của Ruben Amorim có vẻ bất khả thi khi xét đến vị trí yếu kém hiện tại của đội bóng, thì ít nhất ông cũng là một huấn luyện viên có nền tảng để tạo nên sự thay đổi đáng kinh ngạc cho "Quỷ đỏ".
Amorim tiếp quản Sporting Lisbon vào tháng 3/2020, với tư cách là một huấn luyện viên 35 tuổi chỉ có hai tháng kinh nghiệm quản lý ở giải đấu hàng đầu Bồ Đào Nha. Ông tiếp nhận một câu lạc bộ khổng lồ không có chức vô địch nào suốt 18 năm, trong tình trạng hỗn loạn cả trong và ngoài sân cỏ sau sự ra đi của những cầu thủ chủ chốt Raphinha, Bas Dost và Bruno Fernandes - người đang là đội trưởng đội bóng mới của ông.
Amorim nhanh chóng bắt đầu tạo dấu ấn cho bản sắc bóng đá của riêng mình và được báo giới Bồ Đào Nha ca ngợi là "bộ não thiên tài". Trong mùa giải đầu tiên nắm quyền, đội bóng trẻ của ông lập kỷ lục giải đấu với chuỗi 32 trận bất bại trên con đường giành chức vô địch Primeira Liga, chấm dứt thế độc tôn lâu dài của Porto và Benfica. Sporting chỉ thua một trận đấu giải đấu trong cả mùa giải, trước Benfica, sau khi họ đã có được danh hiệu vô địch.
Amorim đã tạo dấu ấn cho bản sắc bóng đá của riêng mình (Ảnh: Getty).
Amorim đã giành thêm một danh hiệu vô địch Primeira Liga vào mùa giải 2023-24 và Sporting Lisbon cũng đang thi đấu ấn tượng ở mùa giải 2024-25 khi thắng tất cả 10 trận đã đấu. Vậy Amorim đã làm điều đó như thế nào và điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào tới việc ông cố gắng "lột xác" Man Utd trong thời gian tới?
Sơ đồ ưa thích là 3-4-2-1
Amorim lần đầu tiên thử sơ đồ ba hậu vệ trong giai đoạn đầu sự nghiệp huấn luyện của mình và ông nhanh chóng ổn định với sơ đồ 3-4-2-1 ưa thích. Tại Sporting, hệ thống có thể chuyển sang sơ đồ 3-4-3 với hai tiền đạo cánh thay vì sơ đồ có vị trí số 10 thông thường, và đôi khi ông chơi với sơ đồ 3-5-2, nhưng Amorim hiếm khi đi chệch khỏi nền tảng ba hậu vệ của mình.
Khi Sporting Lisbon xây dựng lối chơi từ phía cuối sân, hai hậu vệ cánh sẽ bám sát đường biên để kéo giãn sân, tạo không gian cho các trung vệ tự tin đưa bóng lên phía trên hoặc chuyền bóng cho tuyến tiền vệ.
Tại Man Utd, Lisandro Martinez có thể chơi ở phía bên trái của hàng phòng ngự ba người, trong khi Matthijs de Ligt có thể sẽ là chốt chặn trung tâm. Đối với các vai trò hậu vệ cánh, Amorim có những lựa chọn tốt ở cánh phải với người đồng hương Bồ Đào Nha, Diogo Dalot và bản hợp đồng mùa hè Noussair Mazraoui, cả hai đều có khởi đầu tốt ở mùa giải hiện tại.
Luke Shaw và Tyrell Malacia sẽ là những lựa chọn tự nhiên ở vị trí hậu vệ cánh trái nhưng cả hai cầu thủ đều gặp khó khăn trong việc giữ thể lực, đây có thể là vị trí mà Amorim cần sự tăng cường vào tháng 1/2025. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, Amorim có thể chuyển sang các cầu thủ trẻ, với hậu vệ trái 17 tuổi Harry Amass được coi là một trong những cầu thủ triển vọng nhất của Man Utd.
Dalot (phải) có khả năng sẽ được Amorim trọng dụng ở vai trò hậu vệ tấn công cánh (Ảnh: Getty).
Sporting Lisbon thường chơi với hai tiền vệ trung tâm toàn diện, năng động, sáng tạo và hiếu chiến, và thật dễ hiểu khi Kobbie Mainoo có thể đảm nhiệm một trong những vai trò này.
Joao Palhinha, hiện tại là cầu thủ của Bayern Munich, đã tỏa sáng trong chiến dịch giành chức vô địch đầu tiên của Amorim. Ở mùa giải trước, thành công của Sporting Lisbon đến từ sự ăn ý giữa tuyển thủ Đan Mạch, Morten Hjulmand và cầu thủ người Nhật Bản, Hidemasa Morita, người mà Amorim vô cùng ngưỡng mộ.
"Tôi nghĩ rằng mọi huấn luyện viên nên đào tạo ít nhất một cầu thủ người Nhật Bản. Một cầu thủ luôn sẵn sàng giúp đỡ đội bóng, xin lỗi một nghìn lần một ngày, luôn giữ sự tôn trọng, sẽ chơi ở bất cứ đâu và luôn khát khao học hỏi. Tôi chỉ có những điều tốt đẹp để nói về Hidemasa Morita", Amorim nói trong lần phát biểu vào năm ngoái.
Trong tấn công, Amorim triển khai một cầu thủ số 9 để kéo giãn hàng phòng ngự với những pha chạy chỗ liên tục thăm dò phía sau hàng thủ đối phương. Ở đây tiền đạo người Thụy Điển, Viktor Gyokeres, đã chứng tỏ mình là một bản hợp đồng gây chấn động sau khi chuyển đến từ Coventry City năm ngoái, anh ghi được 59 bàn thắng trong 65 trận.
Hồ sơ của Gyokeres không khác gì tiền đạo Rasmus Hojlund của Man Utd, người sẽ phù hợp hơn so với người đồng đội kém cơ động Joshua Zirkzee.
Nếu Amorim áp dụng đội hình 3-4-2-1 ở Man Utd, thì có lẽ khía cạnh thú vị nhất sẽ là cách ông lấp đầy vị trí số 10 với hai cầu thủ. Những cầu thủ này được tự do chơi rộng, lùi sâu hoặc bứt phá vượt qua tiền đạo, và họ đóng vai trò quan trọng cho Sporting ở cả khía cạnh đóng góp vào bàn thắng hay pressing khi không có bóng.
Pedro 'Pote' Goncalves là cầu thủ chủ chốt ở vị trí này trong 5 mùa giải vừa qua. Khéo léo và sáng tạo với khả năng di chuyển thông minh, Goncalves đã đóng góp 102 bàn thắng trong 130 trận đấu dưới thời Amorim, một tiền đạo thuận chân phải chủ yếu hoạt động ở không gian nửa bên trái, được phép di chuyển rộng và rê bóng đến đường biên ngang nhưng cũng được khuyến khích quyết đoán trong vòng cấm địa.
Nhiều cầu thủ của Man Utd có thể đảm nhiệm vị trí này, bao gồm Bruno Fernandes và Mason Mount, nhưng Alejandro Garnacho là sự lựa chọn tự nhiên cho vai trò có ảnh hưởng của Goncalves.
Niềm tin vào tuổi trẻ
Mainoo, Garnacho là hai tài năng trẻ trưởng thành từ lò đào tạo của Man Utd (Ảnh: Getty).
Khi nhận dẫn dắt Sporting Lisbon, Amorim thừa hưởng một đội hình đã bị tàn phá bởi việc bán đi những cầu thủ chủ chốt, trong đó việc Bruno Fernandes chuyển đến Man Utd là thương vụ gây chú ý nhất.
Số tiền đó hầu như không được tái đầu tư vào thị trường chuyển nhượng, nghĩa là Amorim không có nhiều lựa chọn ngoài việc xây dựng một đội bóng xung quanh những tài năng mới nổi trong nước như Eduardo Quaresma, Matheus Nunes và Nuno Mendes.
Ông đã làm điều đó một cách xuất sắc, và những ngôi sao trẻ của mùa giải giành danh hiệu đầu tiên của ông đã tiếp tục chơi cho một số câu lạc bộ lớn nhất châu Âu. Matheus Nunes chuyển đến Man City với giá 40 triệu bảng, Nuno Mendes chuyển đến PSG với giá 35 triệu bảng, Manuel Ugarte gia nhập PSG với giá 50 triệu bảng, trước khi chuyển đến Old Trafford, nơi anh sẽ đoàn tụ với người quản lý cũ của mình, Pedro Porro được Tottenham mua với giá 30 triệu bảng Anh.
Amorim không chỉ tin tưởng vào các cầu thủ trẻ mà còn phát triển họ, điều đó có nghĩa là Sporting Lisbon đã leo lên đỉnh cao của bóng đá Bồ Đào Nha và cạnh tranh ở Champions League trong khi vẫn kiếm được lợi nhuận khổng lồ từ việc bán cầu thủ.
Mặc dù có thể Amorim không cần thiết phải dựa vào học viện tại Old Trafford, khả năng mài giũa tài năng trẻ trong một đội hình gồm Leny Yoro, Amad Diallo, Mainoo, Hojlund và Garnacho sẽ rất quan trọng, có ảnh hưởng nhiều tới thành công trong tương lai của Man Utd.
Lối chơi kiểm soát bóng
Những màn trình diễn tốt nhất của Man Utd dưới thời Ten Hag có xu hướng không tập trung vào việc giữ bóng. Một trong những thành công tiêu biểu của chiến lược gia người Hà Lan chính là những pha phản công nhanh đã đánh bại Man City trong trận chung kết FA Cup hồi tháng 5. Đó không phải là cách tiếp cận trận đấu của Amorim.
Các con số thống kê sẽ phản ánh phong cách thi đấu của Sporting Lisbon. Đội bóng của Amorim đã chiếm ưu thế về quyền kiểm soát bóng trong thời gian ông phụ trách, đạt trung bình khoảng 60% trong các trận đấu của giải đấu.
Họ cẩn thận với quả bóng, hoàn thành tỷ lệ phần trăm đường chuyền cao nhất của giải đấu ở mùa giải trước (84,1%, theo thống kê của FBREF) và thực hiện ít đường chuyền dài nhất trong số các đội. Khoảng cách chuyền bóng trung bình của các cầu thủ Sporting là 15,36m, ngắn thứ hai ở Primeira Liga.
Lối chơi kiểm soát bóng của Sporting bắt đầu từ cuối sân, họ ghi nhận khoảng cách chuyền bóng trung bình ngắn thứ hai trong số các thủ môn, mà Andre Onana của Man Utd sẽ thoải mái với điều đó. Họ cũng ít khi thực hiện những pha đảo cánh trong tấn công, cũng đứng thứ hai tại giải đấu, điều đó cho thấy Amorim thích đội bóng của ông chuyền bóng qua sân bằng những đường chuyền ngắn chính xác, thay vì mạo hiểm với một đường chéo sang cánh đối diện.
Onana có khả năng chơi chân tốt, phù hợp với chiến thuật của Amorim (Ảnh: Getty).
Một trong những lời chỉ trích mạnh mẽ nhất trong nhiệm kỳ của Ten Hag tại Man Utd là rất khó để nhận ra một phong cách hoặc cách tiếp cận trận đấu cụ thể của đội bóng này, khác hoàn toàn những gì Ajax của Ten Hag đã từng thể hiện. Tuy nhiên, Amorim khá trung thành với sơ đồ chiến thuật mà ông theo đuổi, và các cầu thủ ở Man Utd có thể phải "đổ mồ hôi" nhiều hơn trên sân tập trong những tuần tới khi ông thiết lập các mô hình thi đấu giúp hệ thống của ông hoạt động.
Đương nhiên đối với một đội bóng hiện đại thành công giành chức vô địch, Sporting không chỉ kiểm soát bóng vượt trội mà còn áp đảo đối thủ để giành lại bóng ở những khu vực nguy hiểm trên sân. Mùa giải trước, họ xếp thứ hai ở giải đấu hàng đầu Bồ Đào Nha về số pha tắc bóng thành công ở phần tấn công và phần giữa sân. Man Utd phòng thủ ngày càng tệ dưới thời Ten Hag và chắc chắn Amorim cần ưu tiên giải quyết bài toán phòng thủ đầu tiên ngay khi đặt chân tới Old Trafford.
Man Utd có thể chơi với sơ đồ nào dưới thời Amorim? Amorim sẽ thừa hưởng một danh sách chấn thương dài bao gồm Mainoo, Mount, Shaw, Yoro, Mazraoui và Harry Maguire. Ông sẽ phải ứng biến trong những tuần đầu tiên, nhưng đây là cách Man Utd có thể thiết lập với một đội hình nếu có đầy đủ các cầu thủ trong đội hình:
