Viện trợ cho Ukraine sẽ ra sao sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ bị phế truất?

Hạ viện Mỹ ngày 3/10 đã bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy sau khi 8 nghị sĩ đảng Cộng hòa cùng 208 nghị sĩ đảng Dân chủ đồng thuận đề nghị của một nhóm nhỏ nghị sĩ cực hữu, dẫn đầu là nhà làm luật Matt Gaetz.

Theo Reuters, vụ phế truất đã làm tăng thêm sự không chắc chắn về triển vọng viện trợ của Washington cho Ukraine trong tương lai, sau khi khoản ngân sách dành cho Kiev đã bị loại khỏi đạo luật chi tiêu tạm thời ngăn chính phủ Mỹ đóng cửa.

Vào cuối tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sự hỗ trợ của Washington dành cho Ukraine không thể bị gián đoạn "trong bất kỳ trường hợp nào".

Tuy nhiên, mọi việc giờ đây đang trở nên rất phức tạp trong bối cảnh chưa rõ ai sẽ lên kế nhiệm ông McCarthy và liệu thời điểm nào bế tắc về mặt ngân sách, trong đó có các khoản viện trợ cho Ukraine có thể được giải quyết.

Việc tăng cường hỗ trợ cho Kiev đang ngày càng trở nên cấp bách hơn, khi Đô đốc Rob Bauer, Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, ngày 4/10 cảnh báo nguồn vũ khí viện trợ cho Ukraine đang có nguy cơ cạn kiệt trong lúc Kiev đang bắn ra hàng nghìn quả đạn pháo mỗi ngày.

Giờ đây, mọi ánh mắt sẽ đổ dồn vào ai sẽ là người kế nhiệm ông McCarthy và quan điểm của nhân vật này về việc viện trợ cho Ukraine là gì.

Trên thực tế, nội bộ đảng Cộng hòa đang có sự chia rẽ về cách thức ủng hộ cho Ukraine. Ngày càng nhiều tiếng nói kêu gọi việc kiểm soát chặt chẽ hơn các khoản tiền sử dụng cho Kiev, cũng như cho rằng Mỹ cũng cần có những ưu tiên quan trọng hơn là vấn đề Ukraine, ví dụ tình hình biên giới phía nam.

Nhóm chính trị mang tên "Cùng nhau bảo vệ nền dân chủ" của Mỹ đã công bố một bảng đánh giá có các thang điểm A, B, C, D, E, F nhằm đánh giá mức độ ủng hộ viện trợ Ukraine của các nhân vật đảng Cộng hòa, với A là mức cao nhất và F là thấp nhất.

Nếu ông McCarthy được xếp hạng là B- thì hạ nghị sĩ Steve Scalise, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện, nhận được điểm B. Ông Scalise được xem là nhân vật tiềm năng sẽ có thể lên thay ông McCarthy.

Tuy nhiên, ông Matt Gaetz, người đã dẫn đầu đề nghị bãi nhiệm ông McCarthy, nhận được điểm F. Ông Gaetz cũng đã tuyên bố sẽ ủng hộ ông Scalise.

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan và hạ nghị sĩ có quan điểm cứng rắn Byron Donalds đều được xếp điểm F.

Hạ nghị sĩ Tom Emmer, nhân vật số 3 của Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ, đạt điểm A. Ông Emmer cũng được xem là một nhân vật tiềm năng cho vị trí chủ tịch Hạ viện.

Bảng đánh giá này cho thấy những sự lệch pha khá rõ rệt trong nội bộ đảng Cộng hòa về việc viện trợ cho Ukraine, trong bối cảnh nhiều chuyên gia và giới chức Mỹ cảnh báo về tâm lý mệt mỏi do cuộc chiến kéo dài hơn 19 tháng qua. 

Mỹ đã cam kết chuyển cho Ukraine 113 tỷ USD viện trợ an ninh, kinh tế và nhân đạo kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở nước láng giềng vào tháng 2/2022. Các lãnh đạo ở Thượng viện Mỹ hiện do đảng Dân chủ kiểm soát đã cam kết sẽ có các động thái để đảm bảo Mỹ tiếp tục viện trợ cho Ukraine.