Vén màn bí mật vùng cấm địa Nga

Khai sinh

Cuộc chạy đua đưa người vào không gian giữa Mỹ và Liên Xô đã bắt đầu vào những năm 50 của thế kỷ trước. Vào thời điểm đó, Ủy ban Không quân đặc biệt của Liên Xô do bác sĩ quân y Evegeny Karpov dẫn đầu đã tuyển chọn hơn 200 phi công lái máy bay chiến đấu siêu giỏi để bước vào đợt sàng lọc. Đến năm 1959, nhóm này trải qua một loạt đợt kiểm tra sức khỏe gắt gao ở Bệnh viện không quân trung ương tại Moscow. Có 20 người đã được chọn trong đợt này và trở thành nhóm phi hành gia đầu tiên của Liên Xô. Thời gian đầu, nhóm tập luyện ở sân bay quân sự Frunze. Lúc đó, huyền thoại phi công và nhà thám hiểm Bắc cực Nikolai Kamanin đã được bổ nhiệm làm Giám đốc trung tâm đào tạo phi hành gia tương lai.

Sau khi nhậm chức, Kamanin bắt tay tìm kiếm một nơi xây dựng trung tâm huấn luyện phi hành gia lâu dài. Trung tâm phải thỏa mãn các điều kiện như nằm gần các trung tâm chủ chốt của ngành không gian nhưng đồng thời phải biệt lập khỏi khu vực thành thị. Cuối cùng, người ta đã chọn được một địa điểm cách Moscow 40 km về phía đông, Zvezdnyy Gorodok. Quyết định chính thức xây dựng Trung tâm huấn luyện phi hành gia đã được ký vào ngày 11/1/1960. Đến tháng 6/1960, các phi hành gia tương lai và gia đình đã chuyển vào nơi ở mới.

Cấm địa

Trong nhiều thập niên, Thành phố Ngôi sao không hề hiện diện trên bất cứ bản đồ nào do Liên Xô đã giấu biệt nơi này khỏi các cặp mắt soi mói từ phương Tây trong thời kỳ Chiến tranh lạnh. Ngay cả hiện nay, muốn có "vé" vào trung tâm huấn luyện này cũng phải trải qua nhiều lần thương thuyết dài dòng. Trung tâm vẫn còn được giữ trong vòng bí mật, ẩn nấp trong khu rừng rậm. Georgy Grechko là một trong những phi hành gia đầu tiên, cùng thời với anh hùng vũ trụ Yuri Gararin, người đầu tiên trên thế giới bay vào không gian. Ông cho biết: "Khi đó chúng tôi không nghĩ gì ngoài việc làm mọi cách để đi trước người Mỹ trong lĩnh vực không gian".

Bên trong Thành phố Ngôi sao có toàn bộ mô hình hoàn chỉnh của các tàu không gian được chế tạo từ thời Liên Xô, từ tàu Soyuz đến Buran, cả trạm Mir và Trạm không gian quốc tế. Một hồ bơi mô phỏng tình trạng không trọng lực được sử dụng để các phi hành gia thực tập bước đi ngoài không gian. Vào năm 1980, hồ bơi này được thay thế bằng một hồ thủy lực lớn hơn, có khả năng chứa một khoang tàu nặng 20 tấn. Hồ bơi mới có độ sâu 12m, đường kính 23m và chứa 5.000m³ nước. Hồ có một tàu không gian để tạo ra môi trường không trọng lực với sức chứa 400m³. Trung tâm còn có 2 máy ly tâm, được thiết kế để mô phỏng trọng lực trong lúc phi thuyền được phóng lên. Ngoài ra, bản đồ sao gồm 9.000 ngôi sao có thể cho người ta một cái nhìn bao quát về vũ trụ.

Khi Chiến tranh lạnh lên đến đỉnh điểm, Thành phố Ngôi sao luôn được điện Kremlin sử dụng như một ví dụ về sự phát triển vượt bậc của Liên Xô trong cuộc chiến không gian với kình địch Mỹ. Thế nhưng, hầu hết những người dân bình thường lại có khái niệm hết sức mơ hồ về thành phố này. Ai may mắn có được việc làm trong đó hoặc có cơ hội tham quan nơi đây đều mô tả cảnh các phi hành gia sống trong những tòa nhà sang trọng, vợ con đi mua sắm trong các cửa hiệu. Thế là Thành phố Ngôi sao trở thành một thiên đường trong suy nghĩ của nhiều người dân Liên Xô.

Sau gần nửa thế kỷ, Thành phố Ngôi sao giờ đây vẫn tiếp tục tỏa sáng trên bầu trời nước Nga, trở thành một phần trong chính sách đối ngoại dưới thời Tổng thống V.Putin. Thông qua chương trình chinh phục không gian, ông Putin muốn củng cố thêm uy tín đang lên của Nga trên trường quốc tế.

Theo T.M

Thanh niên/BBC, Russianspaceweb