Ukraine có thể gửi đề xuất hòa bình cho Nga qua bên thứ 3

Cố vấn cấp cao của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Mikhail Podolyak, cuối tuần qua cho biết Kiev có thể chuyển đề xuất hòa bình của mình cho Moscow thông qua trung gian, tương tự cách mà Nga và Ukraine đã đạt được thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen năm 2022.

Vào tháng 7/2022, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã dàn xếp một thỏa thuận với Nga cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen. Thỏa thuận sẽ cho phép các con tàu đi lại an toàn từ các cảng Yuzhny, Odessa và Chornomorsk của Ukraine đến eo biển Bosporus ở Thổ Nhĩ Kỳ mà không bị tấn công.

Ông Podolyak, dẫn ví dụ này để cho thấy khả năng áp dụng cách tiếp cận tương tự trong các cuộc đàm phán hiện nay với Nga.

Theo ông, việc sử dụng trung gian hòa giải có thể giúp giảm căng thẳng và tìm ra giải pháp chấp nhận được cho cả hai bên. Điều này cũng tránh việc đàm phán trực tiếp mà ở hiện tại không thể chấp nhận được về mặt chính trị đối với cả Ukraine và Nga.

Tháng 9/2022, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ban hành sắc lệnh cấm đàm phán với chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong khi đó, Nga tuyên bố không công nhận tính hợp pháp của ông Zelensky sau khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 5 năm nay. Moscow tuyên bố chỉ công nhận quyền hợp pháp của quốc hội Ukraine.

Liên quan đến vấn đề trung gian hòa giải, ông Podolyak cho rằng, Thủ tướng Hungary Viktor Orban không thể trở thành trung gian đàm phán giữa Nga và Ukraine.

Ông Podolyak tỏ ra bức xúc với chuyến thăm gần đây của ông Orban tới Nga và đề cập đến việc Kiev muốn ngừng bắn. Ông nhấn mạnh, các nhà hòa giải tiềm năng phải đưa ra những tuyên bố công khai của họ phù hợp với quan điểm của Kiev.

"Bất kỳ quốc gia nào nghiêm túc trong việc hòa giải sẽ không công khai đưa ra những tuyên bố tầm thường. Khi họ nói chúng tôi ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay lập tức, điều đó cho thấy họ chưa sẵn sàng cho sứ mệnh hòa giải. Những cuộc chiến lớn đòi hỏi một cách tiếp cận khác", ông Podolyak nói.

Tuần trước, Thủ tướng Orban đã tới cả Moscow và Kiev để thực hiện điều mà ông gọi là "sứ mệnh hòa bình". Ông đã thuyết phục cả nhà lãnh đạo Nga và Ukraine đồng ý ngừng bắn để mở đường cho các cuộc đàm phán hòa bình. Đầu tuần này, ông Orban dự kiến tiếp tục đến Trung Quốc để thúc đẩy đề xuất của mình.

Đến nay, lãnh đạo Nga và Ukraine đều hoài nghi về đề xuất ngừng bắn của ông Orban vì lo ngại rằng đối phương có thể lợi dụng lệnh ngừng bắn để tái vũ trang, tập hợp lực lượng.

Tổng thống Putin cũng nêu rõ quan điểm rằng khó chấm dứt xung đột ở Ukraine chỉ qua trung gian. Chủ nhân Điện Kremlin khẳng định, Nga chưa bao giờ từ chối đàm phán, nhưng ngừng bắn mà không đạt được những thỏa thuận nhất định sẽ là một sai lầm. Ông cho biết, Moscow muốn chấm dứt hoàn toàn xung đột ở Ukraine thay vì chỉ thỏa thuận ngừng bắn hay đóng băng xung đột.

Xung đột Nga - Ukraine đã bước sang năm thứ 3 và tiếp tục căng thẳng. Tổng thống Zelensky gần đây tuyên bố, Ukraine không muốn kéo dài xung đột và chính quyền của ông sẽ đưa ra một kế hoạch hòa bình toàn diện trước cuối năm nay.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết Moscow sẽ chỉ căn cứ vào những gì lãnh đạo Ukraine thực sự đang làm.

"Tốt nhất, chúng ta không nên xây dựng chính sách dựa trên những gì họ nói mà hãy xác định hành động của mình dựa trên các nhiệm vụ được đặt ra trong hoạt động quân sự đặc biệt", ông Lavrov nói.